الماتىدا ەۋرو-ازيا وڭىرلىك حايۋاناتتار مەن اكۆاريۋمدار قاۋىمداستىعىنىڭ جىل سايىن وتەتىن ءداستۇرلى حالىقارالىق كونفەرەنسياسى ءوتىپ جاتىر.
«قازاقستان» قوناق ۇيىندە الماتى حايۋاناتتار باعى ۇيىمداستىرعان شاراعا الەمنىڭ 21 ەلىنەن (گەرمانيا، جۇڭگو، مالايزيا، تۇركيا، شۆەسيا، برازيليا، ءازىربايجان، ءباا، وزبەكستان، بەلارۋس، رەسەي، چەحيا، تاجىكستان، قىرعىزستان، ارمەنيا، سلوۆاكيا، ت.س.س) 160-تان استام دەلەگات قاتىسۋدا.
ەۋروازيالىق وڭىرلىك حايۋاناتتار مەن اكۆاريۋمدار قاۋىمداستىعىنىڭ (EARAZA) پرەزيدەنتى سۆەتلانا اكۋلوۆانىڭ ايتۋىنشا، كونفەرەنسيادا حايۋاناتتاردى كۇتىپ-باپتاۋ، سيرەك كەزدەسەتىن، ازايىپ بارا جاتقان تۇرلەرىن ساقتاۋ جانە كوبەيتۋ، جانۋارلارعا قولايلى جاعداي جاساۋ سىندى تاقىرىپتار تالقىلانادى. سونىمەن قاتار قاۋىمداستىق قاتارىنا جاڭا مۇشەلەر قابىلدانادى.
– الماتىداي اسەم قالادا باس قوسقانىمىز ءۇشىن قۋانىشتىمىن. سوندىقتان، مەن ەڭ الدىمەن بىزگە قولداۋ بىلدىرگەن الماتى قالاسى اكىمدىگىنە، حايۋاناتتار باعىنىڭ باسشىلىعىنا جانە ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋعا ۇلەس قوسقان بارلىق ارىپتەستەرىمىزگە العىس ايتامىن. قازىرگى حايۋاناتتار باعىنىڭ باستى مىندەتى – پلانەتامىزدىڭ بيوارتۇرلىلىگىن ساقتاي وتىرىپ، سيرەك كەزدەسەتىن جانۋارلاردىڭ قاتارىن كوبەيتۋ، ولاردى قامقورلىققا الۋ. سوندىقتان بۇگىنگى ءىس شارادا سىزدەر الەمنىڭ ءتۇرلى ەلدەرىنەن كەلگەن تاجىريبەلى مامانداردىڭ جۇمىستارىمەن تانىسىپ، مىقتى ۆەتەرينارلاردىڭ كەڭەسىن تىڭدايسىزدار. ديالوگ الاڭىندا ارىپتەستىك بايلانىس ورناتا وتىرىپ، كوپتەگەن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ جولدارىن قاراستىراتىن بولامىز. سونداي-اق، بۇگىن ءبىز 4 ەلدە اشىلعان 7 ءتۇرلى جاڭا حايۋاناتتار باعىمەن تانىسامىز. EARAZA كونفەرەنسياسى – زوولوگيالىق قاۋىمداستىق ءۇشىن قاشاندا اۋقىمدى شارا بولىپ قالا بەرمەك. سوندىقتان بۇل باعىتتاعى جۇمىستارعا بۇكىل الەم ماماندارىنىڭ قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جاتقانى ءبىزدى قۋانتادى، – دەيدى قاۋىمداستىق باسشىسى.
ءىس-شارا بارىسىندا EARAZA-نىڭ وسى باعىتتاعى پروبلەمالارى مەن پەرسپەكتيۆالارى تالقىلاندى. كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلاردىڭ ءارقايسىسى ءوز ەلىندەگى جانۋارلار الەمىنە قاتىستى ماسەلەلەرگە توقتالا وتىرىپ، ازىرلەگەن باياندامالارىن وقىدى. قاتارى سيرەپ بارا جاتقان جانە سيرەك كەزدەسەتىن حايۋاناتتار مەن زارداپ شەككەن جانۋارلارعا قانداي قامقورلىق كورسەتىپ جاتقاندارى جايىندا تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى.
ايتا كەتەيىك، كونفەرەنسيا 13-15 مامىر ارالىعىندا وتەدى. ءىس-شارانىڭ ءبىرىنشى كۇنى كونفەرەنسياعا كەلگەن قوناقتار رەسمي تىركەۋدەن ءوتىپ، ءوزارا ارىپتەستىك بايلانىس ورناتۋعا ارنالدى. ودان كەيىن شەتەلدىك قوناقتار الماتى حايۋاناتتار باعىنا ساياحات جاسادى.
بۇگىندە الماتى مەملەكەتتىك زوولوگيالىق پاركىندە 3،5 مىڭنان استام جانۋارلاردىڭ 400-گە جۋىق ءتۇرى بار ەكسپوزيسيا ورنالاسقان. بۇل جانۋارلاردىڭ بارلىعى التى ەكسپوزيسيا سەكسياسىنا بولىنگەن.
ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، كونفەرەنسيانىڭ سوڭعى كۇنى شەتەلدىك قوناقتار «التىن ەمەل» ۇلتتىق پاركىنە، شارىن شاتقالى مەن «ايعايقۇم نەمەسە ءانشى قۇم» اتتى قۇمدى توبەگە ساياحات جاساۋدى جوسپارلاپ وتىر.
الەكساندر ليپكوۆيچ، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، روستوۆ حايۋاناتتار باعى عىلىمي-ادىستەمەلىك ءبولىمىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى:
الماتىنىڭ تاۋلارىن كورۋ – ارمانىم...
كونفەرەنسياعا قاتىسىپ جاتقانىما وتە قۋانىشتىمىن. بۇعان دەيىنگى ءىس-شارا روستوۆ حايۋاناتتار باعىنىڭ 95 جىلدىعىنا وراي ءبىزدىڭ ەلدە وتكەن بولاتىن. ەڭ باستىسى مۇنداي باسقوسۋ مامانداردىڭ ءوز تاجىريبەلەرىمەن بولىسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سەبەبى، حايۋاناتتار باعىندا ورىن الاتىن جاعدايلار وسىنداي باسقوسۋلاردا شەشىمىن تاۋىپ جاتادى. بۇگىنگى ءىس-شارا وسىنداي اقپاراتتاردى بولىسۋىمەن قۇندى.
قازاقستاننىڭ باسقا قالالارىنا بارعانمىن. ءبىراق، الماتىعا العاش كەلۋىم. قالا تۋرالى وتە كوپ جاقسى پىكىرلەر ەستيمىن. سوندىقتان ەڭ ءبىرىنشى قالانىڭ ءوزىن ارالاپ، تاماشالاعىم كەلەدى. ودان كەيىن تاۋلارىن كورۋ – مەنىڭ ارمانىم... الداعى كۇندەرى تاۋلى ايماققا ساياحات جاساۋعا ۋاقىت تابامىن دەپ ويلايمىن.