«Qazaqstanǵa jahandyq, ásirese óńirlik naryqta tabysty básekege qabiletti, qýatty ári tehnologıalyq turǵydan progresıvti ónerkásip qajet».
Qasym-Jomart Toqaev,
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti
2025 jyly Qazaqstanda sońǵy bes jyldaǵy eń kóp ındýstrıaldyq joba júzege asyrylmaq.
Bıyl elimizde jalpy quny 1,5 trln teńge bolatyn 190 joba iske qosylyp, 20,1 myń jańa jańa jumys orny qurylatyn bolady. Atalmysh jobalar tolyq qýatyna shyqqanda óndiris kólemi 2,2 trln teńgege deıin jetedi dep kútilýde.
- Qazaqstanda sýtegi peroksıdi, suıyq shyny, kúkirt qyshqyly, mıneraldy tyńaıtqyshtar, polıpropılen jáne sary fosfor óndirisi ulǵaıtylady. Bul jobalar hımıa salasynyń damýyna jáne naryqtaǵy básekege qabilettiligin arttyrýǵa yqpal etedi.
- Bıyl sendvıch-panelder, keramıkalyq kirpish, qurǵaq qurylys qospalaryn shyǵaratyn jańa zaýyttar iske qosylady. «Qaragandy Power Silicon» jáne «Ekibastuz FerroAlloys» zaýyttary feroqorytpa óndirisin aıtarlyqtaı arttyrýǵa múmkindik beredi.
2025-2035 jyldary mınıstrlik metalýrgıa, mashına jasaý jáne hımıa ónerkásibi salalarynda 9 iri jobany júzege asyrady. Olar jobalyq qýatyna jetkende óndiriletin ónim kólemi shamamen 7,3 mlrd dollardy quraıdy.
Atalmysh jobalarǵa 6 trln teńge kóleminde ınvestısıa tartylyp, 12 myń jumys orny ashylady. Bul jobalar Prezıdenttiń tapsyrmasymen ázirlengen, olar 25 myń jumys ornyn ashýdy kózdeıtin 17 iri joba tiziminiń bir bóligi. Barlyq jobalar joǵary tehnologıalyq klasterlerdi qurýǵa baǵyttalǵan.
«Avtomobıl shyǵaratyn zaýyttar, ystyq brıkettelgen temir shyǵaratyn zaýyttar, mys balqytý zaýyty, amıak-karbamıd kesheni, kalıı tuzdaryn óndiretin baıytý-óndiristik keshen, gıdrometallýrgıa zaýyty sıaqty mańyzdy jobalar iske qosylady.
Bul kásiporyndar mashına jasaý jáne avtomobıl jasaý kásiporyndary úshin jańa ónimder shyǵarýdy qamtamasyz etedi, bul Qazaqstannyń ónerkásiptik áleýetin aıtarlyqtaı nyǵaıtady», — atap ótti Ónerkásip jáne qurylys mınıstri.
Joǵaryda atalǵan toǵyz jobanyń ekeýi 2025 jyly iske qosylady. Kostanaı oblysynda 1500 jumys ornyn qamtamasyz etetin KIA avtokólikterin shyǵaratyn zaýyt iske qosylady, ol jylyna 70 myń avtokólik óndiredi. Almaty qalasyndaǵy Changan, Chery jáne Haval markalarynyń avtokólikterin shyǵaratyn mýltıbrendti zaýyt 3600 jumys ornyn qamtamasyz etip, jylyna 90 myń kólik shyǵarýǵa múmkindigi bar.
Avtomobıl ónerkásibindegi jańa jobalardyń arqasynda 2025 jyly saladaǵy óndiris kólemi 5%-ǵa artady dep kútilýde. Jospar boıynsha 149 myń jeńil kólik shyǵarylýy qajet (2024 jyly bul kórsetkish 134 myń bolǵan).
- Qazaqstanda sońǵy bes jylda alǵash ret óńdeý ónerkásibinde 5,9% ósim tirkeldi. Ósim kórsetkishi negizinen metalýrgıa (+6,9%), mashına jasaý (+9,7%), hımıa ónerkásibi (+7,7%) jáne basqa salalardaǵy óndiris kóleminiń artýyna baılanysty bolyp otyr. Jalpy óndiris kólemi 24,5 trln teńgeni qurady.
- Tústi jáne qara metalýrgıa salalary turaqty ósim kórsetýde. Mys, alúmını, sınk jáne qorǵasyn óndirisi men qaıta óńdeý kólemderi ulǵaıýda. Qurylys materıaldary óndirisi de qarqyndy damyp, ishki naryqtyń qajettilikterin qanaǵattandyryp, ónimdi eksportqa shyǵarýǵa múmkindik berýde.
Indýstrıaldy jobalardy júzege asyrý úshin Qazaqstanda 15 arnaıy ekonomıkalyq aımaq jáne 51 ındýstrıaldy aımaq jumys isteıdi. 2025 jyly osy aımaqtarda 110 jobany iske asyrý josparlanýda.
Qazirgi tańda Qazaqstanda jańa mehanızm retinde shaǵyn ónerkásip aımaqtary engizilgen, olar kásipkerlerge daıyn úı-jaılardy usynady. Osy joba aıasynda kásipkerler qurylys úshin jeńildetilgen nesıeler men tıimdi jalǵa alý sharttaryn paıdalana alady, bul shaǵyn jáne orta bıznestiń damýyna múmkindik beredi.
Búginde Qazaqstannyń 8 oblysynda (Astana, Shymkent, Soltústik Qazaqstan, Qaraǵandy, Qostanaı, Jambyl, Qyzylorda, Túrkistan oblystary) 34 shaǵyn ónerkásip aımaqtary jumys isteıdi. 2025 jyly 14 oblysta shaǵyn ónerkásip aımaqtaryn qurý josparlanyp otyr.
Kásiporyndar týraly tolyq aqparaty bar Qazaqstandyq óndirýshilerdiń biryńǵaı tizilimi qoldaý sharalarynyń biri bolmaq.
İri tapsyrys berýshilerden otandyq ónimderdi damytý baǵdarlamalaryn bekitý talap etiledi. Sondaı-aq, áleýmettik nysandardy salý kezinde otandyq qurylys kezinde materıaldar men jabdyqtardy ımporttyq materıaldarǵa aýystyrý úshin maslıhatpen kelisý talap etiletin bolady.
Bul sharalar otandyq óndirýshilerdiń pozısıalaryn nyǵaıtýǵa, olardyń básekege qabilettiligin arttyrýǵa, shaǵyn jáne orta bıznesti yntalandyrýǵa baǵyttalǵan.
2024 jyly óńdeýshi ónerkásip salasynda 163 joba, al taý-ken salasynda 17 joba iske asyryldy. Jalpy ınvestısıalar somasy 1,3 trln teńgeden asqan.
Elimizdiń birqatar óńirlerinde jańa óndiris oryndary ashyldy. Eń kóp joba Túrkistan, Almaty, Jambyl, Qostanaı, Qyzylorda, Soltústik Qazaqstan oblystarynda, Almaty jáne Shymkent qalalarynda júzege asyryldy.
Elimizde katodtyq mys, dore altyn quımalaryn óndiretin kásiporyndar jumysyn bastady. Qazaqstanda alǵash ret vólfram konsentratyn óndirý qolǵa alyndy. Qubyr armatýrasyn, jylý oqshaýlaǵysh materıaldardy, keramıkalyq plıtkalardy, Chevrolet Onix avtokólikterin, jıhaz jáne júk kólikteriniń komponentterin shyǵaratyn zaýyttar iske qosyldy.
2024 jyly iske qosylǵan jobalar tolyq qýatyna shyqqannan keıin óndiris kólemi shamamen 2 trln teńgeni quraıtyn bolady.
Qazaqstanda otandyq óndirýshilerdi qoldaý ofteık kelisimsharttary men uzaq merzimdi kelisimder tıimdi túrde júzege asyrylyp, bul jergilikti ónimniń úlesin arttyrýǵa septigin tıgizedi. 2024 jyly iri sýbektiler somasy 704 mlrd teńgeni quraıtyn 600-ge jýyq uzaq merzimdi kelisimder men ofteık kelisimsharttarǵa qol qoıdy. Mınıstrlik otandyq qundylyqty damytý boıynsha tıisti jumystardy jalǵastyrady.
Qazaqstandaǵy ındýstrıaldyq damý turaqty ekonomıkalyq ósýdi saqtaýda mańyzdy ról atqarady. Memleket ónerkásipti damytýdy jalǵastyryp, jańa jumys oryndaryn ashyp, sheteldik taýarlarǵa táýeldilikti azaıtýǵa yqpal etedi. Bul óz kezeginde eldegi óndiristiń jaqsarýyna múmkindik beredi.