Túrikmenstan Arbaza kraterindegi órtti báseńdetýde úlken jetistikke jetti
Túrikmenstannyń «Túrikmengaz» memlekettik konserniniń Tabıǵı gaz ǵylymı-zertteý ınstıtýty Arbaza kraterindegi órtti báseńdetýde úlken jetistikke jetti, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Halyq arasynda «Tozaq qaqpasy» dep atalatyn bul kraterde órt osydan 53 jyl buryn tutanǵan bolatyn. Osy ýaqytqa deıin ony sóndirýdiń tıimdi joly tabylmaǵan edi.
Zerthana meńgerýshisi Irına Lýrıevanyń aıtýynsha, ǵylymı-zertteý ınstıtýtynda jasalǵan óshirý ádisi kraterdegi gaz aǵynyn azaıtýǵa múmkindik bergen. Ol: «Nátıjesinde bul ádis kraterge qaraı qozǵalatyn gaz aǵynynyń tómendeýine ákeldi. Osy gazdyń barlyǵyn shyǵaramyz, gaz bar qor uńǵymalaryna jiberiledi,» - dedi.
Irına Lýrıeva kraterdi tolyǵymen sóndirýge qansha ýaqyt ketetinin naqtylamaǵanymen, bul ádis qazirdiń ózinde kraterden metan shyǵaryndylaryn «aıtarlyqtaı» azaıtqanyn aıtty.
Ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń ǵalymdary órtenip jatqan kraterdi sóndirýdiń birden-bir joly – gaz kenishi mańyndaǵy uńǵymany burǵylaý degen qorytyndyǵa kelgen.
Kraterdiń tarıhy
Ashhabadtan 266 shaqyrym jerde ornalasqan Qaraqum shólindegi gaz krateri 1971 jyly barlaý kenishiniń qıraýy nátıjesinde paıda bolǵan. Keıin dıametri 60 metr, tereńdigi 20 metr shuńqyrdy halyq arasynda «Tozaq qaqpasy» dep ataǵan. Kraterdiń astyndaǵy úńgirden shyqqan jáne gazdyń janýynan shyqqan ot baǵanalary 15 metr bıiktikke jetýi múmkin. Kraterdegi órt 53 jyl boıy sóndirilmegen.
Bul ǵylymı jetistik Túrikmenstannyń tabıǵı resýrstaryn tıimdi paıdalaný jáne ekologıalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jolyndaǵy mańyzdy qadam bolyp tabylady. Kraterdegi órtti báseńdetý jumystary odan ári jalǵasady jáne bul ádis órtti tolyq sóndirýge múmkindik beredi dep kútilýde.