Memleket basshysy Teńizge shyǵar joly joq damýshy elderge arnalǵan Birikken Ulttar Uıymynyń úshinshi konferensıasynda sóz sóıledi, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz tilshisi.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev eń áýeli konferensıany shaqyrý bastamasyn kótergeni úshin Túrikmenstan Prezıdenti Serdar Berdimuhamedovke rızashylyǵyn bildirdi. Sondaı-aq teńizge shyǵar joly joq damýshy elderdiń problemalaryn sheshýge jáne múmkindikterin paıdalanýǵa beıil tanytqany úshin BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrıshke alǵys aıtty.
– Jıyrma jyldan astam ýaqyt buryn Qazaqstan Teńizge shyǵar joly joq damýshy elderge arnalǵan BUU-nyń alǵashqy konferensıasyn ótkizip, jetekshi ról atqardy. Iaǵnı elimiz bul úzdiksiz úderiske bastapqy jyldardan beri qatysyp keledi. Osy tarıhı oqıǵa barysynda Almaty is-qımyl baǵdarlamasy qabyldandy. Bul qujat teńizge shyǵar joly joq damýshy elder tobynyń máselelerin jahandyq damýdyń kún tártibine tuńǵysh ret shyǵardy. Búgin biz aldymyzda turǵan mindetterdi odan ári ilgeriletý maqsatynda Avazada bas qosyp otyrmyz, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdenttiń aıtýynsha, osy top quramyndaǵy 32 damýshy elde jarty mıllıardtan astam adam turady. Olardyń kópshiligi qarjylandyrýǵa jáne tehnologıaǵa qol jetkizýde, sondaı-aq jahandyq naryqqa jol tabýda kezdesetin kedergilermen betpe-bet keledi.
– Aımaqtaǵy shekteýli baılanys – teńizge shyǵar joly joq damýshy elderdiń basty problemasy. Bul tranzıt jáne saýda shyǵyny, sondaı-aq geosaıası faktorlarǵa osaldyq sekildi birshama ekonomıkalyq qıyndyq týdyrady. Atalǵan kedergiler azamattardyń ál-aýqatyna áser etip, básekege qabilettilikti tómendetedi. Túrli qaqtyǵystar, ekonomıkalyq sanksıalar, jetkizý tizbeginiń buzylýy jáne jahanda senimsizdiktiń beleń alýy jaǵdaıdy odan ári ýshyqtyra túsedi. Degenmen Qazaqstan teńizge shyǵar joly joq damýshy memleketterdi jahandyq máselelerdiń sheshimin tabýǵa atsalysatyn teń quqyly ári perspektıvti seriktes retinde qaraý kerek dep sanaıdy. Mundaı elderdiń úni anyq estilýge tıis, al bizdiń ózara yntymaqtastyǵymyz tereń, ujymdyq umtylysymyz batyl bolýy qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy Qazaqstannyń Avaza is-qımyl baǵdarlamasyn turaqty, ınklúzıvti jáne ornyqty keleshekke jetkizer jol kartasy retinde tolyq qoldaıtynyn málimdedi.
– Bul mańyzdy bastama tranzıttik elderdiń, halyqaralyq damý uıymdary men qarjy ınstıtýttarynyń saıası qoldaýyna ıe bolýǵa tıis. Kólik, energetıka jáne sıfrly ınfraqurylym sıaqty basty sektorlarǵa ınvestısıany yntalandyrýǵa arnalǵan jańa qarjy tetikteri kerek, – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev klımattyń ózgerýin taǵy bir túıtkil retinde atady.
– Teńizge shyǵar joly joq kóptegen damýshy el sý tapshylyǵy, muzdyqtardyń erýi, shóleıttený sekildi ekstremaldy tabıǵı qubylystarǵa dýshar bolyp otyr. Bul problemalardy sheshý úshin óńir elderiniń ortaq kúsh-jigeri men belsendi halyqaralyq qoldaý qajet. Degenmen, meniń oıymsha, klımattyń ózgerýine qarsy kúres sharalary teńgerimdi ári ınklúzıvti sıpatyn saqtap, elderdiń damý jolyndaǵy suranystaryna saı bolýǵa tıis. Klımattyq ózgeristermen kúreske jumylý maqsatynda Sizderdi kelesi jyly sáýir aıynda Birikken Ulttar Uıymymen birge Astanada uıymdastyrylatyn Óńirlik ekologıalyq samıtke shaqyramyn, – dedi Memleket basshysy.