Jaqynda qazaq sportshysy, taekvondoshy Jansel Denız Sıngapýr ulttyq quramasynyń bas bapkeri qyzmetine taǵaıyndaldy. Stepnogorskide bastalǵan joly Túrkıa arqyly ótip, Shyǵys eline deıin jalǵasty. Bútin bir ulttyq quramanyń kóshbasshysyna aınalǵan qazaq qyzy onyń tizginin qalaı ustap keledi? Aqshamnews.kz tilshisi sportshydan eksklúzıv suhbat aldy.
Jansel Denızdiń shyn esimi - Jansáýle. Ol Aqmola oblysyndaǵy Stepnogorskide dúnıege kelgen. Alty jasynda anasymen birge Túrkıaǵa qonys aýdarady. Sebebi anasy Túrkıaǵa voleıbol men taekvondo boıynsha ulttyq quramanyń feldsheri qyzmetine shaqyrý alady.
Jansáýleniń anasy - KSRO quramasy sapynda kúresken tájirıbeli dzúdoshy. Iaǵnı, sport bul otbasynda jaı ǵana hobbı emes, ómir saltyna aınalǵan. Sondyqtan bolar, kishkentaıynan jarys atmosferasyn sezinip ósken Jansáýle áýeli kásibı túrde voleıbol oınaıdy. Tek 19 jasqa kelgende Túrkıada taekvondoǵa bet burady.
"Kesh bastaǵanyma qaramastan bul sport túrin erekshe jaqsy kóremin. Sondyqtan bolar olımpıada shyńyna tez-aq jettim", - deıdi ol.
Sıngapýrdan kelgen usynys
Taekvondo mansaby qyzý júrip jatqan kezde, bir kúni oǵan Sıngapýr quramasynyń menedjeri habarlasady. Komandada bos oryn baryn aıtyp, ony jumysqa shaqyrady. Alaıda bári biz oılaǵandaı ońaı emes.
"Uzaq ári qıyn boldy. Sıngapýrdyń zańdary men tártibi qatań ekenin bilesizder. Jumysqa qabyldamas buryn, eki aı boıy úzdiksiz suhbattardan óttim. Men uzaq jáne qysqa merzimdi damý josparlaryn, daryndardy anyqtaý júıes sekildi qujattardy daıyndap tapsyrdym. Keıin sıngapýrlyqtar onyń usynǵan baǵdarlamalarym men qoıǵan talaptarymdy qabyldap, ulttyq quramanyń bapkerlik shtabyna shaqyrady", - deıdi arý.
Osylaısha, qazaq sportshysynyń ómirinde jańa kezeń bastaldy.
Sıngapýrdan usynys túser aldynda Jansáýle Olımpıadaǵa daıyndalyp júrip aýyr jaraqat alyp qalady, keıin oǵan tipti ota jasalady. Qalpyna kelý kezeńi ońaı bolmaǵanymen, ol bul ýaqyt bos ótkizbeı, ózin damytýǵa bar kúsh-jigerin salady.
"Dál sol kezeńde Sıngapýrdan usynys túsedi. Uzaq oılanyp , ózime bir ǵana "Nege baıqap kórmeske?" degen suraq qoıadym. Alǵashynda qatty qobaljyǵanym ras. Biraq bári oıdaǵydan da keremet ótti", - deıdi ol.
Jańa el, jańa júıe, jańa mádenıet. Biraq barlyq qıyndyqqa qaramastan, ol óz-ózine senip, bul synaqty da eńserdi.
Sportshydan bapkerge deıingi jol: qyzyǵy men shyjyǵy
Jansáýle mansabynyń qazirgi kezeńin ári jańa baspaldaq, ári ótken joldyń jalǵasy dep sıpattaıdy.
"Sportshy tek ózine jaýapty: ne keregin, qalaı daıyndalý keregin jaqsy bilip, soǵan saı jumys istedi. Al bapkerdiń jaýapkershilik birneshe ese artady. Endi ol bir adamnyń emes, búkil komandanyń taǵdyryna sheshedi. Sol sebepti "eń durys sheshim qandaı, kim úshin ne paıdaly?" degen suraqtardy ózime kúnde qoıyp júrýim kerek", - deıdi keıipker.
Jansel Denız bapkerlik mansap týraly erte kezden oılaı bastaǵan. Halyqaralyq deńgeıde sheberlik sabaqtaryna shaqyrýlar da bolǵan, biraq tyǵyz jarys kestesine baılanysty bara almaǵanyn aıtady.
Degenmen, Jansáýle bolashaqta bul jospardy júzege asyrýǵa bolady dep senedi. Ol óz akademıasyn ashyp, halyqaralyq jobalar jasaǵysy keletinin jasyrmady.
Árıne, kóptiń kókeıinde "Osynsha jaýapkershilik pen qysymnyń ortasynda kishkentaı ǵana arý qalaı synbaıdy?" degen suraq tur. Biz bul saýaldy keıipkerge qoıdyq.
"Qıyn sátte bul joldy ne úshin tańdaǵanymdy esime alamyn. Ómirdiń ǵajapqa toly sátterimen qatar, qıyn kezdi de qabyldaı alý kerek. Shyn máninde, adamdy shynyqtyratyn da, kúreske mán beretin de - eń aýyr sátter", - deıdi ol.
Bapker maqsat qoıǵan kezde, aldymen ony saraptap, keıin sol maqsatqa jetý úshin qoldan kelgenniń bárin jasaıdy.
Trıbýnadan tatamıge jol ashqan juldyzdy sát
Jansáýleniń sport jolyndaǵy eń áserli tulǵalardyń biri - Túrkıa ulttyq quramasynyń bas bapkeri Alı Shahın.
Ol Jansáýleni alǵash ret trıbýnadan baıqap, nazar aýdarǵan. Sportshynyń boıynan erekshe qabilet kórgen bapker ony komandaǵa tartady. Bar bolǵany bir jarym jyldyń ishinde Jansáýle Eýropa birinshiliginde alǵashqy júldesin jeńip alady.
Bul - onyń karerasyndaǵy mańyzdy sátterdiń biri.
Sıngapýr men Qazaqstan júıesiniń aıyrmashylyǵy qandaı?
Sıngapýr - bilimge aıryqsha mán beretin memleket. Bul sport júıesine de tikeleı áser etedi. Qazaqstanda ulttyq qurama úshin oqý-jattyǵý jıyndaryn josparly túrde ótkizip, sportshylardy uzaq merzimge shaqyra alady. Al Sıngapýrda bul - úlken másele.
Oqýdy keıinge qaldyrý, sabaqtan kóp ýaqytqa bosatý óte qıyn. Sol sebepti sıngapýrlyq sportshylar kóbine oqýy men jattyǵýlaryn qatar alyp júredi. Qarapaıym tilmen aıtqanda, olar bir mezette eki mansapty- bilim men sportty - qatar qurýǵa tyrysady.
Bul - bapkerler úshin de, sportshylar úshin de úlken synaq.
Týǵan jermen baılanys týraly
Jansáýle Qazaqstanmen baılanys ajyramaǵynan aıtady. Onyń elde týystary, jaqyn dostary, jankúıerleri kóp. Olar ár jetistigin jiti qadaǵalap, qoldap otyrady.
"Jaqyndarym: “Seniń Sıngapýr sekildi elde jumys isteýiń - Qazaqstan úshin maqtanysh. Sen - qazaqsyń, qaı jerde júrseń de elimizdi kórsetip júrsiń” deıdi. Bul - men úshin úlken jaýapkershilik", - deıdi ol.
"Qazaqstan taekvondosy álemnen kem emes"
Jansáýle Qazaqstandaǵy taekvondo mektebin joǵary baǵalaıdy. Onyń pikirinshe, qazaq sportshylary eshbir elden kem emes, tipti keı jaǵdaıda alda tur.
"Qazaqstanda óte talantty sportshylar ósip keledi. Alaıda, dúnıejúzilik federasıanyń erejeleri men júıesi jıi ózgerip otyrady. Soǵan beıimdelý keıde aýyr tıedi. Sol sebepti memleket tarapynan turaqty jáne júıeli qoldaý qajet", - deıdi ol.
Bolashaqta Qazaqstanǵa bapker boly kelýi múmkin be?
Jansáýle bolashaqta Qazaqstan sportymen tyǵyz jumys istegisi keledi. Ol ózi túıgen barlyq ádisti qazaqstandyq sportshylarǵa úıretkisi keletitin, Ulttyq quramaǵa da, jasóspirimder men jastarǵa da kómektesýge daıyn ekenin aıtty.
Sportshynyń boıynda qandaı qasıetter tabylýǵa tıis?
Bapker retinde ol sportta eń mańyzdy úsh qasıetti erekshe atap aıtty:
- qushtarlyq;
- maqsat qoıa bilý;
- jeńiske degen sheksiz ynta.
"Tehnıkany úırenip, taktıkany túsinip alýǵa bolady, biraq sportshynyń júregi jalyndap turmasa, onyń paıdasy joq. Tehnıka, psıhologıa men tártip - bir-birinen ajyramaıtyn úsh tirek. Al taekvondo - osy úsheýiniń úılesimi", - dedi Jansel.
Bapkerdiń basty maqsaty - medal alý emes, úlgi bolý
Jansáýleniń sózinshe, ol, eń aldymen, jaqsy bapker ǵana emes, úlgi bolýǵa mindetti.
Úlken ambısıalarymnyń biri - olımpıadalyq deńgeıdegi sportshylardy tárbıelep, olardy álemdik arenalarǵa jetkizý. Biraq men úshin medal tek jetistik emes, odan da úlken mánge ıe. Ýaqyt óte kele birnárseni anyq túsindim. Jeńip alǵan marapattar ózimen góri ózgeler úshin mańyzdyraq.
Jansáýleniń mısıasy
Sport áleminde erlerge qaraǵanda áıelderge óz ornyn bekitý áldeqaıda qıyn. Jansáýle bul kedergilerdi "aldyn ala qoıylǵan shekaralar" dep ataıdy. Onyń pikirinshe, árqaısymyzda belgili bir stereotıpter bar, keıde solar jolymyzdy bógeıdi. Biraq ol bul qıyndyqtardy múmkindik retinde qabyldaýdy úırengen.
"Maǵan “sen muny jasaı almaısyń” degen saıyn, men qyza túsemin", - deıdi ol.
Jansáýle sportshy tárbıelep otyrǵan ata-analarǵa keńes berdi.
"Balalarymyzǵa senimsizdik tanytpaýymyz kerek. Biraq olardyń tańdaýyn qurmettep, qajet kezde kásibı mamandarǵa senip tapsyra bilýimiz de óte mańyzdy", - dep túıindedi keıipker.