Áleýmettik jelilerdi paıdalanýshylary sáýirden bastap barlyǵyn sıfrlyq aqshaǵa májbúrlep aýystyratyny týraly vıdeony qyzý talqylaýda. Osylaısha Ortalyq bank adamdardyń búkil shottaryn, tranzaksıalardy tolyqtaı baqylap, olardy óz erkine baǵyndyra alady degen jalǵan aqparat tarýda, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz stopfake.kz silteme jasap.
Taralǵan rolıkte nazar aýdararlyq birinshi nárse – bul merzim. Avtor jylyn atamaıdy, demek, qaı jyldyń 1 sáýiri ekeni belgisiz. Bul jaǵdaıdyń 2023 jyly oryn almaǵany anyq. Al 2024 jyly bola ma? Anyqtaıyq.
Sıfrlyq aqshaǵa kelsek, avtor Ulttyq banktiń sıfrlyq valútasy jaıly aıtyp otyr. Bul – belgili bir eldiń ortalyq banki shyǵaratyn, resmı memlekettik valútanyń baǵamyna teń jáne onymen teń paıdalanylatyn sıfrlyq aqsha túri. Qazaqstanda bul – sıfrlyq teńge.
Elimizde ony engizý jobasy 2021 jyly bastaldy. 2023 jyldyń sońyna qaraı azamattardyń keıbir sanattary sıfrlyq teńgeni paıdalana alady dep josparlanýda. Atap aıtqanda, osy valútada pılottyq jobaǵa qatysatyn memlekettik organdarda memlekettik satyp alýlarǵa qatysý boıynsha tólemder men áleýmettik járdemaqylar tóleý kózdelgen.
Alaıda, bul sıfrlyq aqshaǵa jappaı jáne májbúrli túrde aýysýdyń belgisi emes. Sıfrlyq teńge qolma-qol aqshamen, monetalarmen jáne banknottarmen, sondaı-aq banktik shottardaǵy qolma-qol aqshasyz aqshamen qatar ulttyq valútanyń úshinshi nysanǵa aınalmaq. Sonymen qatar sıfrlyq teńgeni qolma-qol aqshaǵa nemese qolma-qol aqshasyz aqshaǵa aıyrbastaý ońaı bolady. Al sıfrlyq teńgedegi shottarǵa paıyzdyq syıaqy tólenedi.
Sıfrlyq valútadaǵy barlyq shottar Ortalyq banktiń baqylaýynda, al árbir tranzaksıa qadaǵalanady degen pikirler jalǵan. QR Ulttyq bankiniń saıtynda sıfrlyq valútadaǵy tólemder QR zańnamasyna sáıkes tólem qyzmetterin tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi barlyq normalarǵa sáıkes keletini aıtylǵan.
Demek, taralǵan aqparat jalǵan. Qazaqstanda sıfrlyq aqshaǵa jappaı májbúrli túrde kóshý qarastyrylmaǵan.