10 qazan Dúnıejúzilik psıhıkalyq densaýlyq kúni - búkil jer sharynyń mamandary psıhıkalyq densaýlyq máseleleri, psıhıkalyq densaýlyqty nyǵaıtýǵa kúsh salý jáne aqparattardy taratyp, jurtshylyqty habarlandyrady.
Elimizde psıhıkalyq dert dińkeletken jandardy emdeıtin 20 psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵy, qalalyq emhanalarda 77 alǵashqy psıhıkalyq kómek kórsetetin ortalyq, aýdandyq emhanalarda 205 psıhıkalyq densaýlyq kabıneti jumys isteıdi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Qalalyq, oblystyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynda 303 284 adam dınamıkalyq baqylaýda tur. 200 myńǵa jýyq (195299) adam psıhıkalyq keseldiń shyrmaýynda. Baqylaýǵa ilingen naýqastardyń 35,6% (107985) narkologıalyq dertke shaldyqqan. Respýblıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń bas dırektory Qýanysh Altynbekov elimizde turǵyndarǵa psıhıkalyq kómek, em-dom tegin deıdi.
- Elimizde respýblıka turǵyndaryna em tegin jáne barlyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynda emdelýshi jaıly aqparat-derekter qupıa saqtalady. 2017 jyly psıhıkalyq jáne minez-qulyqtarynda aýytqýy bar adamdarǵa mamandandyrylǵan medısınalyq kómektiń qoljetimdiligin jaqsartý, materıaldyq-tehnıkalyq jáne qarjylyq resýrstardy ońtaılandyrý, kadr tapshylyǵyn azaıtý maqsatynda psıhıatrıalyq qyzmette ózgerister bastaldy. Burynǵy narkologıalyq jáne psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynyń qyzmeti birikti. Búgingi tańda ońtaılandyrý sharasynyń nátıjesi de bar. Shalǵaıdaǵy aýyl, eldi -mekende aýdandar men qalalardaǵy emhanalarda turǵyndarǵa alǵashqy medısınalyq psıhologıa kómek qoljetimdi. Sonymen birge osy saladaǵy ózekti másele medısınalyq kadrlarmen qamtý kórsetkishi 91,4% – ǵa jetti, onyń ishinde psıhıatr dárigerler – 84,7%, SMJ-95%, - dedi ortalyqtyń bas dırektory.
Ortalyq basshysynyń aıtýynsha respýblıkalyq jáne oblystyq, qalalyq psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy eskirgen. Medısınalyq uıymdardyń kópshiligi burynǵy úı-jaılar men ǵımarattarda ornalasqan. Astana qalasyndaǵy ortalyq qana elimizdegi jalǵyz zamanaýı úlgidegi nysan. Sondyqtan ortalyqtardy kúrdeli jóndeýden ótkizý, qaıta salý , jańǵyrtý keshendi josparlardyń basty maqsaty bolyp tur.
Respýblıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyqtyń Pavlodardaǵy fılıaly, Mańǵystaý oblystyq PDO jańǵyrtý jáne kúrdeli jóndeý jumystary júrgiziledi. 2018 jyly psıhıatrıa salasynda kadr tapshylyǵy shamamen 40% quraǵan. Búginde 15% - dan sál artyq. Ári aǵymdaǵy jyly aqyly negizde túsken rezıdentter úshin 98 grant bólingen. Endi elimizde psıhıkalyq densaýlyq uıymdarynda táýlik boıy jumys isteıtin 10971 tósek bar. Tósek oryndardyń psıhıatrıalyq naýqastarǵa 65,8% (7216) tósek jáne narkologıalyq 34,2% (3755) arnalǵan. Solardyń 50% (1884) narkologıalyq aýrýlardy májbúrlep emdeýge arnalǵan. Qýanysh Altynbekov keleshekte psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtarynyń sanyn odan ári ulǵaıtý, medısınalyq-áleýmettik ońaltýǵa arnalǵan tósek sanyn kóbeıtý, aýyl turǵyndaryna ambýlatorıalyq kómek kórsetý sapasyn arttyrýdy josparlap otyrǵanyn jetkizdi.
Degenmen elimizdiń bas psıhıatry týystary nemese óziniń psıhıkalyq aýrý mazalap júrgenin jasyrý, óz týysynyń maskúnem, nashaqor ekenin namystanyp, psıhıkalyq derttiń emin basqa klınıkalar men emshilerdi aralap izdeıtin turǵyndardyń bar ekenin jasyrmaıdy. Memlekettik psıhıkalyq densaýlyq ortalyqtary naýqastardyń derti asqynyp kelse de, qabyldap, em-dom kórsetken eken. Sondyqtan psıhıkalyq aýrýlarǵa shaldyqqan emdelýshilerdiń sany resmı statısıkalyq derekten kóbirek bolýy múmkin deıdi Respýblıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyqtyń dırektory Qýanysh Altynbekov.