Qazaqstanda jańa Salyq kodeksi jobasyna usynylǵan ózgerister qoǵamda qyzý talqylanýda. Májiliste depýtattar mindetti QQS (Qosylǵan qun salyǵy) tirkeý shegin 40 mıllıon teńgege deıin bekitip, QQS mólsherlemesin 16%-ǵa deıin kóterýdi usyndy. Bul usynysty Úkimet te qoldap, bastapqy nusqadan birshama jumsarǵan ymyraly nusqany qabyldady. Bul týraly Aqshamnews.kz BaigeNews.kz-ke silteme jasap habarlaıdy.
Ekonomıs Dármen Sádýaqasovtyń pikirinshe, bul ózgeris – ekonomıkalyq turaqtylyqty saqtaýǵa baǵyttalǵan ońtaıly ótpeli qadam.
QQS pen tirkeý sheginiń ózgerisi: búdjetti qutqarý amaly
Sarapshynyń aıtýynsha, bastapqyda QQS mólsherlemesin 20%-ǵa deıin kóterip, tirkeý shegin 15 mln teńgege deıin tómendetý usynylǵan. Alaıda bul qadam kásipkerlerge aýyr tıetin bolǵandyqtan, 16% jáne 40 mln teńge shegi – shynaıy ymyraly sheshim retinde qabyldandy.
"Memlekettik búdjettiń tapshylyǵy búginde 10 trln teńgege jýyq. Bul – eskerýsiz qaldyrýǵa bolmaıtyn “qarjylyq órt”," – deıdi Sádýaqasov.
Jańa júıe arqyly jyl saıyn 4–5 trln teńge qosymsha kiris túsedi dep boljanýda. Bul qarajat:
- áleýmettik qajettilikterge,
- ınfraqurylymdy jańǵyrtýǵa,
- memlekettik qaryzdardy óteýge baǵyttalmaq.
QQS 16% – kúızelissiz salyq reformasynyń formýlasy
"Salyqty kúrt kóterý kóleńkeli ekonomıkaǵa jol ashady. Bıznestiń birazy esepten jasyrynyp, jumysshylaryn qysqartýǵa májbúr bolady. Al 16% – eń tıimdi ótpeli nusqa", – deıdi sarapshy.
Ol sondaı-aq bıznesin usaq bólikterge bólý (droblenıe) máselesin de kóterdi. Burynǵy 80 mln shekte kásipkerler óz isterin birneshe IP nemese TOO-ǵa bólip, QQS-ten jaltaryp keldi. 40 mln teńge shegi bul tájirıbege tosqaýyl qoıýy múmkin.
IP tirkeýge qatań talap – zańsyzdyqpen kúres
"Qazaqstanda 3 mıllıonnan astam IP men TOO tirkelgenimen, belsendi jumys isteıtinderi az. Kóbi – salyqtan jaltarýdyń kóleńkeli tetigine aınalǵan", – deıdi Dármen Sádýaqasov.
Sondyqtan memleket halyqaralyq KYC (Know Your Customer) jáne compliance standarttaryna súıene otyryp, adal bıznes pen jalǵan qurylymdardy ajyratýǵa baǵyt alyp otyr.
Bankter men qumar oıyndary: sala erekshelikteri
Jańa salyq reformasynda bankter men oıyn bıznesine 25% salyq engizý usynyldy. Sarapshy:
- Qumar oıyndaryna – qoldaıtynyn, tipti 35% mólsherleme ádiletti bolar edi dese,
- Bankterge – asa saqtyqpen qaraýdy usyndy.
"Qazir bankter joǵary tabysta – sebebi bazalyq mólsherleme joǵary. Biraq ol tómendese, olardyń turaqtylyǵy álsireýi múmkin", – deıdi ol.
Sondaı-aq, banktik qyzmetterge QQS engizý kúrdeli ári kóp zertteýdi qajet etetin másele ekenin atap ótti.
Salyq rejımderin qysqartý: túsiniktilik pen ádilettilik
Joba aıasynda qazirgi 7 salyq rejımin 3-ke deıin qysqartý josparlanǵan. Bul bıznestiń jumysyn jeńildetýi múmkin.
"Kóptegen kásipkerler salyqtyq júıeniń kúrdeliliginen shatasady. Jańa tásil – túsinikti ári ádil. Biraq bul jeńildikterdiń de azaıatynyn bildiredi", – deıdi Sádýaqasov.
Sán-saltanatqa salyq – áleýmettik ádilettilikke qadam
Kodekstegi taǵy bir jańalyq – qymbat múlik, lúks kólik, alkogól men sıgaraǵa salyqty arttyrý.
"Baılar kóbirek tóleýi kerek – bul áleýmettik ádilettilik. Bul tájirıbe – halyqaralyq standarttarǵa saı", – dep qorytyndylady sarapshy.
Jańa Salyq kodeksi Qazaqstan ekonomıkasyn turaqtandyrý, búdjet tapshylyǵyn jabý jáne áleýmettik ádilettilikti qamtamasyz etýge baǵyttalǵan.
Ekonomıs Dármen Sádýaqasovtyń pikirinshe, QQS-ti 16%-ǵa deıin kóterý – ońtaıly sheshim, al salyq júıesiniń túsinikti ári ádil bolýy – elimizdiń uzaqmerzimdi ekonomıkalyq turaqtylyǵynyń basty negizi.