Tońazytqysh, teledıdar, kir jýǵysh mashına, shań sorǵysh jáne taǵy da basqa turmystyq tehnıkalardy isten shyqsa qoqysqa tastaı salamyz. Alaıda bul dúnıelerge ekinshi ómir syılap, óner týyndysyna aınaldyrýǵa bolatynyn biletin ba edińiz? Almaty oblysynda sol "kereksiz" qaldyqtardy qaıta tiriltip, jańa tynys syılap júrgen jan bar. Aqshamnews.kz tilshisi temirden túıin túıgen shebermen suhbattasty.
Qýanysh Muhamedjanov – eski turmystyq tehnıkalardan túrli ınstallásıalar jasap júrgen art-músinshi. Qoqysqa qarap turyp, shabyt alatyn daryn ıesiniń sheberhanasyna kirseńiz, ózińizdi quddy bir bolashaqqa tap bolǵandaı sezinesiz. 10 jyl boıy tis dárigeri mamany bolǵan ol jan qalaýyna erip, óziniń súıikti isin kásipke aınaldyrǵan. Qazir kórgen jan tańdaı qaǵatyn 50-den astam art-skýlptýranyń avtory bolyp otyr.
Sýret: aqshamnews.kz
«İzdegenimdi tappaǵan soń, ózim jasap shyqtym»
Músinshi alǵashqy jumysyn óziniń tamaqtaný ortalyǵyna kelýshilerdi tartý maqsatynda jasaǵan. Tis dárigeri retinde qyzmetinen bólek jeke kásibin ashqan Qýanysh myrza robottar jasaýǵa qalaı kelgenin áńgimelep berdi.
«Dárigerlik jol bizdiń otbasymyzdyń ata kásibi desek te bolady. Meniń ákem – dáriger. Meniń tis dárigeri bolýymdy birden-bir qalaǵan sol jan. Dese de odan bólek ózimniń dámhanamdy ashyp, jeke kásibimdi de dóńgeletkim keldi. Bir kúni sheteldik meıramhanalardyń birinen recycle art (qaıta óńdelgen óner – avtor) stılinde jasalǵan robotty kórip, unatyp qaldym. Dámhanamnyń aldyna ákelip qoısam, kelýshiler sany artatyn shyǵar degen oıda boldym. Biraq elimizden tappadym. Sol sebepti ózim úıde bar qaldyqtardan «Bambl-bı» robotyn jasap shyqtym» deıdi Qýanysh myrza.
Bul – «Bambl-bı» roboty. Qýanysh myrzanyń 2016 jyly jasaǵan eń alǵashqy, ózine eń ystyq jumysy. Robot tolyqtaı temir qaldyqtardan (kastrúl, qazan, rakovına t.s.s.) jasalǵan. Atalmysh jumys kópshiliktiń kóńilinen shyǵyp, avtordyń shabytyn ary qaraı oıatqan.
Sýret: aqshamnews.kz
«Týyndynyń sońy qalaı aıaqtalatyny ózime de qyzyq»
Qýanysh myrza ınstallásıalardy eshqandaı syzbasyz tolyqtaı ımprovızasıamen jasaıdy. Ol óziniń sýret sala almaıtynyn, bastaǵan týyndysyn oısha qurastyra beretinin aıtty.
«Jasap jatqan týyndymnyń sońy qalaı aıaqtalatyny ózime de qyzyq. Sebebi ár jumysyma jeke bir óner týyndysy retinde qaraımyn. Ózim sýret sala almaıtyn bolǵandyqtan, eshqandaı syzba, jospar jazbaımyn. Barlyǵyn ımprovızasıamen basqaramyn. Oıyma qandaı ıdeıa keledi, jasap otyryp júzege asyra beremin. Dárigerlik oqýdy bitirgenim de kádeme jaraıdy. Anatomıany jaqsy biletindikten, adamnyń qańqasyn kóz aldyma elestetip, oısha júıe quryp, jasaı beremin» deıdi músinshi.
Sýrette: kólik bólshekterinen jasalǵan «Samýraı-drıft» roboty
«Bir músinge 2 tonna temir ketedi»
Plasık qaldyqtardyń álemdik ekologıada qaıta óńdeý joly áli júıesin tappady. Bul tendensıada Qýanysh myrza plasıkterden de óner týyndylaryn jasap kórýdi qolǵa alǵan. Solardyń biri – Gorıla skýlptýrasy.
Gorıla músininiń salmaǵy - 100-150 kg. Turmystyq tehnıkalardyń túr-túri qoldanylǵan týyndyǵa muqıat qarasańyz, shańsorǵysh, daýys ulǵaıtqysh, balalar oıynshyǵy syndy plasık ónimderin baıqaýǵa bolady.
Sýret: aqshamnews.kz
Músinshi týyndylarynyń ishinde plasıkten jasalǵandary óte kóp. Máselen myna robotqa 8 shańsorǵyshtyń bólshekteri paıdalanylǵan.
«Temirden jasalǵan týyndy ádemi kóringenimen, jasalýy qıyn. Bir músinge 2 tonna temir ketedi. Jetpegen temirlerdi ózim satyp alyp otyrdym. Bul kerisinshe artyq shyǵyn edi. Plasıkterdi qoldanyp kórýdi jubaıym usyndy. Solaısha alǵash ret 8 shańsorǵysh qaldyqtaryn paıdalanyp robot jasap shyqtym. Sosyn ekoposttardan plasık qaldyqtardy alyp ketip, jasap júrdim. Keıin adamdar ózderi ákelip beretin boldy. Qazir eki sehym, qaldyqtar saqtaıtyn qoımam da bar» dedi Qýanysh myrza.
«Eń qymbat týyndym 17 mıllıonǵa satyldy»
Qýanysh myrza súıikti isiniń qalaı tabys kózine aınalǵanyn túsindirip berdi. Ol jasaǵan óner týyndylaryn kórmelerge jalǵa berip, unatqan jandarǵa qomaqty qarajatqa satyp, kásip qylyp otyrǵanyn aıtty.
«Eń qymbatqa satylǵan týyndym – ǵarysh kemesi. Ony jasaýǵa 8 aı ýaqytym ketken. Tolyqtaı temirden jasalǵandyqtan úlken eńbekti qajet etti. Baǵasy – 17 mıllıon teńge. Al qalǵan usaq robottardy kemi mıllıonnan bastalatyn somaǵa jalǵa beremin jáne satamyn» deıdi ol.
Al bul avtordyń taǵy bir úlken skýlptýralarynyń biri – kıiz úı.
Bul jumystyń qańqasy jaramsyz qalǵan kir mashınalardan jáne usaq temir qaldyqtardan turady.
Budan bólek músinshiniń balalarǵa arnalǵan oıynshyq mashınalarynan jasalǵan mynadaı robottary taǵy bar. Avtordyń sózinshe, qansha kishkentaı bolsa da kópshiliktiń qyzyǵýshylyǵyna osy týyndylar ilinedi.
Sýrette: plasık oıynshyqtardan jasalǵan tobottar
«40-qa kelip qylyq shyǵardyń ba?» degender de boldy»
Qýanysh Muhamedjanov 10 jyl boıy istegen dárigerlik qyzmetinen osyndaı jol úshin bas tartýy ońaıǵa soqpaǵanyn aıtty. Otbasy, jubaıy qoldaý kórsetkenimen týystary men dostary tarapynan músinshiniń ónerin túsinbegender de tabylǵan.
«Tis dárigeri retinde qyzmetimdi tastap, jeke kásipke, osy robottardy jasaýǵa bet buramyn degende meni qoldamaǵandar da boldy. «Qýanysh, 40-qa kelip oıynshyq oınap kettiń be, qylyq shyǵardyń ba?» degender de boldy. Ártúrli qańqý sózder de aıtyldy. Dese de osyndaı táýekel etý kerek sátte otbasym janymnan tabyldy. Jubaıym, balalarym erekshe qoldaý bildirdi» deıdi avtor.
Sýrette: músinshiniń eń úlken roboty – «Optımýs Praım»
Bul robot tolyqtaı kólik bólshekterinen jasalǵan. Anyqtap qarasańyz, kólik motoryn, dóńgelegin jáne ózge de detaldardy baıqaýǵa boldy.
Qýanysh myrza endi bolashaqta Almatyda mýzeı ashýdy josparlap júrgenin aıtty. Sondaı-aq, aldaǵy ýaqytta robototehnıktermen kollobarasıa jasap, qozǵalatyn, sóıleıtin jańa robottar jasap kórýdi de oıǵa alǵanyn áńgimeledi.