Dárilik zattardy bólshek saýdada tutyný tómendep, baǵasy ósti.
Ótken jyly Qazaqstanda dárilik zattar men farmasevtıkalyq ónimderdiń óndirisi qundyq mánde 36,1 mlrd teńgege nemese 18,2%-ǵa qysqardy. Eger 2021 jyldyń sońynda farmasevtıkalyq kompanıalar 198,7 mlrd teńgeniń ónimin shyǵarsa, ótken jyly bar bolǵany 162,6 mlrd teńgeni quraǵan, -dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz energyprom.kz-ke silteme jasap.
Barlyq derlik aıyrmashylyq farmasevtıkalyq preparattar óndirisiniń aıtarlyqtaı tómendeýine baılanysty boldy (qundyq mánde mınýs 58,4%). Osy kezeńde dári-dármektiń shyǵarylýy da tómendedi, biraq aıtarlyqtaı quldyrap ketken joq. Bar bolǵany 4,5%. Farmasevtıka ónerkásibinde basqa ónimderdi óndirý 61,1%-ǵa tómendedi.
Ónerkásiptegi eń mańyzdy oqıǵa koronavırýspen kúresý úshin kóptegen farmasevtıkalyq ónimderdi óndirýdi toqtatý boldy. Bul eń aldymen Sputnik V vaksınasyna qatysty. Ony Qaraǵandy farmasevtıkalyq kesheni shyǵardy. Dál osy iri memlekettik tapsyrys Qaraǵandy oblysyn 2021 jyly qundylyq boıynsha dári-dármek óndirý jaǵynan úzdik úshtikter qataryna engizdi. Oblysta óndirilgen ónimniń jalpy kólemi sol kezde 47,6 mlrd teńgeni qurady. 2022 jyly vaksınany shyǵarý aıaqtalǵannan keıin bul kórsetkishter 2,5 esege, ıaǵnı 19,1 mlrd teńgege deıin tómendedi. Nátıjesinde, oblys farmasevtıkalyq ónim shyǵaratyn óńirler tiziminde tórtinshi orynǵa turaqtady.
Negizgi dári-dármek óndirýshi úsh kóshbasshy 2022 jyldy jaqsy dınamıkamen aıaqtady. Shymkentte 57,6 mlrd teńgege (plús 13%) dári-dármek, Almaty oblysynyń farmasevtıkalyq kásiporyndarynda 39,5 mlrd teńgege (plús 39,2%), Almatyda 18,7 mlrd teńgeniń ornyna 21,7 mlrd teńgeniń ónimi óndirildi. Bir jyl burynǵy kórsetkishpen salystyrǵanda 16,2% óskendigin kórýg bolady.
Sonymen qatar, ótken jyly otandyq statısıka mamandary ımporttyq dári-dármek kóleminiń artqanyn atap ótti. 2022 jylǵy qańtar-jeltoqsanda Qazaqstan shamamen $1,4 mlrd somaǵa 26,4 myń tonnadan astam farmasevtıka men dári-dármek satyp aldy. Ósim fızıkalyq kólemde de (plús 21,8%), qundyq mánde de (plús 25%) tirkeldi.
Proxima Research Inretnational halyqaralyq analıtıkalyq kompanıasynyń málimeti boıynsha, Qazaqstanda 2022 jyly esirtki tutyný kólemi 1,3%-ǵa tómendegen: 626 mıllıonnan 618 mıllıon qaptamaǵa deıin. Tómendeý memleket medısınalyq mekemelerge dári-dármek satyp ala bastaǵandyqtan boldy. Bul óz kezeginde Qazaqstan Respýblıkasynyń ortalyqtandyrylǵan densaýlyq saqtaý júıesine dári-dármek satyp alý boıynsha biryńǵaı operatorǵa 52 mıllıard teńgeden astam qarajatty únemdeýge kómektesti. Osylaısha, 2022 jyly memlekettik shyǵystardyń jalpy kólemi 336 mlrd teńgeni qurady, bul 2021 jylmen salystyrǵanda 13,4%-ǵa az.
Biraq bólshek saýdada únemdeý baıqalmady. Qaptamalar sany boıynsha halyq satyp alatyn dárilik zattardyń kólemi azaıǵanymen (bar bolǵany 0,4%-ǵa bolsa da), qundyq mánde 2022 jyldyń qorytyndysy boıynsha kórsetkish 9,3%-ǵa ósti. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy halyqaralyq farmasevtıkalyq óndirýshiler qaýymdastyǵy sarapshylarynyń pikirinshe, naryqtyń bólshek saýda segmenti kóleminiń aqshalaı túrde ulǵaıýy kóbinese ınflásıaǵa baılanysty.
Jalpy, qazaqstandyqtar ótken jyly dári-dármekke memleketten áldeqaıda kóp: 527 mlrd teńge jumsaǵan. Pandemıanyń ekinshi jylynda dárihanalar tutynýshylarǵa 482 mlrd teńgeniń ónimin satqan.
Dárihanalar jelisin dári-dármekpen qamtamasyz etýshilerdiń alǵashqy ondyǵyna eki qazaqstandyq farmasevtıkalyq zaýyt – Shymkent Santo jáne Almaty Nobel kiredi. Birinshisi bir jyl ishinde 28,7 mlrd teńgeniń ónimin ótkizip, saýda kóshbasshysy atandy. Nobel 16,4 mlrd teńge kórsetkishpen altynshy oryndy mise tutty.