Uıqy men sportty qalaı úılestirýge bolady?
Kardıo jáne temir kúızelis gormondaryn óńdeýge múmkindik beredi.
Sport jáne uıqy - bir-birine barynsha jaqsy áser etetin prosester. Bastysy, ekeýine de salaýatty ómir saltyn saqtaýdyń erejelerin esten shyǵarmaı ustaný kerek. Ondaı bolmaǵan jaǵdaıda, adamnyń uıqysy buzylyp, fızıkalyq kúsh túsirýden kútilgendeı nátıje shyqpaıdy. Sport pen uıqynyń durys mólsherin qalaı keltirý kerektigin REN-tv-ǵa bergen suhbatynda somnolog Sofıa Cherkasova aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz tilshisi.
Sharshaý molekýlalary
Mamannyń aıtýynsha, sport uıqyǵa birden birneshe baǵyttar boıynsha áser etedi.
«Adam fızıkalyq turǵyda sharshaǵan kezde, uıqy áldeqaıda kúsheıe túsedi ári qalypqa keltirý qasıetine ıe bolady. Fızıkalyq kúsh túsirýdiń áserinen adenozın kóbirek bólinedi. Bul, basqasha aıtqanda, «sharshaýdyń sıgnaldy molekýlalary» dep atalady. Osynyń arqasynda adam qatty uıyqtaıdy», - deıdi Cherkasova.
Fızıkalyq kúsh salýdyń arqasynda uıqynyń úshinshi kezeńi - tereń jáne baıaý uıqynyń uzaqtyǵy artady. Dál sol kezde deneniń fızıkalyq resýrstary qalpyna keledi.
Uıyqtaý qajettiligi
Eger siz sportpen úılesimdi túrde aınalyssańyz, bárine degen qajettilik azaıady.
«Kóp uıyqtaǵan saıyn uıqyń qanbaıdy degen túsinik bar. Bul sóz shyndyqqa janasady. Adamda qozǵalys az bolǵanda, onyń pasıvti jaǵdaıy, sharshaǵyshtyq, uıqyshyldyq jaǵdaılary aralasyp ketedi. Budan shyǵatyn nátıje – túsiniksiz, adamnyń ózin «qıraǵandaı» sezinýi. Adam sportpen únemi shuǵyldanǵanda, sergektik pen uıqy naqty shegin biledi. Ol tipti ádettegiden azyraq uıyqtaıdy», - dep naqtylady dáriger.
Kúızelispen kúres
Sport jyldam uıyqtaýdy tezdetedi. Bul faktor únemi kúızeliste júretinder úshin mańyzdy.
«Deneniń fızıkalyq belsendiligi kezinde aǵzamyz kúızelis jaǵdaıynda, jaǵymsyz jańalyqtar, mazasyz oılar mazalaǵanda jáne t.b. jaǵdaılarda týyndaǵan kortızol jáne adrenalın gormondaryn óńdeıdi», - deıdi Cherkasova.
Somnologtar fızıkalyq kúsh túsirýdi kúızeliske «boı aldyrmaı», tez uıyqtap, qatty uıyqtaý úshin tamasha tásil dep sanaıdy.
Kardıo jáne temir
Kóptegen zertteýlerge sáıkes, kardıojúktemeler uıqy úshin eń paıdaly.
«Adam sharshap, terlep, ózin qalaı sezinetinin seziný úshin ımpúlsi joǵarylaǵan aerobty, monotondy júkteme», - dep keńes beredi maman.
Uıqy úshin ońtaıly eń az kardıo júkteme-kúnine 30-40 mınýt jáne aptasyna tórt-bes ret.
Uıqynyń sońǵy eki saǵatynda kardıoǵa, al uıqyǵa deıin tórt saǵat qalǵanda kúshtik júkteme túsirmeý kerek. Ondaı jaǵdaıda sportshy júıke júıesin shamadan tys qozdyryp, uıyqtar aldynda tóseginde biraz dóńbekshýi múmkin. Al oıanǵannan keıin jarty saǵat kóleminde fızıkalyq turǵyda birden jattyǵa bastaǵan durys emes, Durysy, aǵzanyń tolyqtaı oıanýyna múmkindik berý kerek.