Qadir túni – Ramazan aıynyń sońǵy on túniniń biri. Iaǵnı, on túnniń birine jasyrylǵan. Al 27-shi tún – Qadir túni bolýy eń yqtımal tún.
Bıyl 23 naýryzda bastalǵan qasıetti Ramazan aıy 20 sáýirde aıaqtalady. Al myń aıdan da qaıyrly Qadir túni sáýir aıynyń 17-nen 18-ne qaraǵan túnge túsip tur, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Aılardyń sultany Ramazan aıy bolsa, túnderdiń eń qasıettisi Qadir túni sanalady. Óıtkeni bul túni Quran Kárimniń aıattary túse bastaǵan.
Qadir túni jasalǵan ǵıbadat 83 jyldyq saýapqa para-par. Jalpy, «Qadir» degen sózdiń ózi arab tilinen «taǵdyr» degen maǵyna beredi. Sol sebepti bul túnde adamnyń bir jyldyq taǵdyry ǵana emes, rızyq-nesibesi de jazylady.
Qadir túniniń belgileri
Qadir túniniń belgileri jaıynda Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Qadir túninde aspan ashyq bolady. Ystyq ta, sýyq ta bolmaıdy. Kún qyzyl bolyp shyǵady»[1], – degen.
Taǵy bir rıýaıatta: «Qadir túni tunyq ári jaryq bolyp, aıdyń ózi beıne bir nurǵa toly bolady. Ol tún, sýyq ta ystyq ta emes, tynysh ta jaıly bolyp, tań atqansha juldyzdardyń aǵyp túsýine tyıym salynady. Bul túnniń taǵy bir belgisi, tańerteń kún sáýlesi, tolǵan aı sekildi túzý bolyp shyǵady ári shaıtandarǵa kúnmen birge jarysa shyǵýlaryna ruqsat etilmeıdi» [2], – dep sıpattaǵany rıýaıat etilgen.
Kelesi hadıste: «Bult ta, jańbyr da, jel de bolmaıdy...»[3] delingen.
Qadir túni ne isteý kerek?
Qadir túni myna tómendegi nárselerdi oryndaý mýstahab bolady:
Namaz oqý. Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn):
مَن قَامَ لَيْلَةَ القَدْرِ إيمَانًا واحْتِسَابًا، غُفِرَ له ما تَقَدَّمَ مِن ذَنْبِهِ
«Kim Qadir túnin ımanmen jáne saýap tilep, (namazda) turýmen ótkizse, ótken kúnálary keshiriledi»[1], – deıdi.
Duǵa jasaý.
Aısha anamyzdan jetken rıýaıatta ol bylaı deıdi: «Ýa, Allanyń elshisi! Men qadir túnine sákes kelip jatsam ne dep duǵa eteıin?» – dep suradym. Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) sonda bylaı deıdi:
اللهمَّ إنك عفوٌّ تُحبُّ العفوَ فاعفُ عنِّي
«Allahýmmá ınnáká afýýn týhıbbýl-afýá faǵfý ánnı (Allahym! Sen keshirimdisiń, keshirgendi jaqsy kóresiń. Meniń kúnálarymdy kesh)» – dep aıt»[2].
Sonymen qatar, Quran oqý, Allany zikir etý, Paıǵambarymyzǵa (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) salaýat aıtý, sadaqa berý t.b. izgi amaldardy istegen jaqsy bolady.
Qadir túni uıyqtamaı ótkizý kerek pe?
Qadir túnin barynsha qulshylyqpen ótkizgen durys. Biraq uıyqtamaı ótkizý shart emes. Sebebi Aısha anamyz:
ولا قام ليلة حتى أصبح
«(Alla Elshisi) tań atqansha túndi (barlyq bóligin) namazben ótkizgen emes»[1], – deıdi.
Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) taǵy bir hadısinde:
إن هذا الشهر قد حضركم، وفيه ليلة خير من ألف شهر، من حرمها فقد حرم الخير كله، ولا يحرم خيرها إلا محروم
«Senderge myna aı keldi. Bul aıda myń aıdan artyq tún bar. Kimde-kim osy túnniń jaqsylyǵynan maqurym qalsa, jaqsylyq ataýynan qur qalǵany. Onyń jaqsylyǵynan tek qana naǵyz maqurym adam ǵana qur qalady»[2], – degen.
Sondyqtan musylman adam barynsha osy túndi qulshylyqpen ótkizip, saýaptan qur qalmaýǵa tyrysýy qajet. Al sharshasa kishkene tynyǵyp, keıin ary qaraı qulshylyǵyn jalǵastyrýdyń oqasy joq.
*Materıal QMDB saıtynan alynǵan.