Qazaqstan 2060 jylǵa qaraı kómirteginen arylýdy kózdep otyr.
Álemdik klımattyq kún tártibine súıene otyryp, Halyqaralyq jasyl tehnologıalar ortalyǵy 2022 jylǵy 10 naýryzynda alǵash ret CCUS tehnologıalaryn ilgeriletý boıynsha ǵylymı-praktıkalyq konferensıa uıymdastyrdy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Pikirtalasqa metalýrgıa, taý-ken, munaı-gaz, elektr energetıkasy salalaryndaǵy qazaqstandyq iri kásiporyndardyń 200-den astam ókilderi qatysty, olardyń ishinde "Arselor Mıttl", "Qazaqmys", "Samuryq Qazyna" kompanıalar toby, "Teńizshevroıl" jáne t.b. bar.
CCUS tehnologıalaryn engizý múmkindikteri, sondaı-aq onyń artyqshylyqtary týraly halyqaralyq uıymdardyń sarapshylary aıtyp berdi. Olardyń qatarynda «ICAP», «EYDU», «Halyqaralyq energetıkalyq agenttik», «JCCS», «CNPC», Azıa damý banki, Eýropalyq qaıta qurý jáne damý banki t.b. bar.
Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty Eldos Abaqanov is-sharany asha otyryp, konferensıa taqyrybynyń ózektiliginiń joǵary dárejesin, sondaı-aq zańnamalyq qoldaý kórsetýge daıyndyǵyn atap ótti.
Ekologıa, geologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń Klımattyq saıasat jáne jasyl tehnologıalar departamentiniń Dırektory Oljas Aǵabekovtyń aıtýynsha, kómirtegi beıtaraptyǵyna qol jetkizý jáne CO2 shyǵaryndylaryn azaıtýǵa baǵyttalǵan tehnologıalardy engizýde - el ónerkásibiniń belsendi bolýy mańyzdy.
«Zertteýler kómirtekti beıtaraptyqqa qol jetkizý úshin CCUS tehnologıalaryn qoldaný qajet ekenin kórsetti. Kómirtekti beıtaraptyqqa qol jetkizý Doktrınasyna sáıkes, CCUS tehnologıasyn qoldaný jylý energetıkasyndaǵy CO2 shyǵaryndylaryn 107,6 Mt, ónerkásipte 13,07 Mt qysqartýǵa múmkindik beredi, sondaı-aq bolat óndirisindegi shyǵaryndylardy 60%-ǵa, alúmını óndirisindegi shyǵaryndylardy 35%-ǵa, sement óndirisindegi shyǵaryndylardy 48%-ǵa qysqartýǵa múmkindik beredi», - dep tolyqtyrdy Oljas Agabekov.
Sondaı-aq, CCUS tehnologıasyn ilgeriletý men engizýdegi ustanymymen Halyqaralyq energetıkalyq agenttiktiń ókili Samanta MakKalloh bólisti.
«Kómirtegin ustaý, kádege jaratý jáne saqtaý – bul ekonomıkanyń mańyzdy sektorlaryndaǵy shyǵaryndylardy tikeleı azaıtýǵa jáne SO2 joıýǵa múmkindik beretin jalǵyz tehnologıa...Kómirtekti beıtaraptylyqqa qol jetkizý jónindegi maqsattar bul tehnologıalardyń bizge asa qajet ekenin kórsetedi», - dep atap ótti spıker.
EYDU-nyń Ortalyq Azıa boıynsha SIPA óńirlik platformasynyń basshysy Jan-Fransýa Lenjelle Qazaqstannyń Ortalyq Azıadaǵy kómirtegi beıtaraptylyǵyna qol jetkizý strategıasyn ázirleýmen aınalysatyn alǵashqy memleket ekenin atap ótti. Sondaı-aq, ol EYDU Qazaqstanǵa, ásirese CCUS jobalary úshin turaqty ınfraqurylymǵa ınvestısıa salýǵa jáne olardy júzege asyrýda járdemdesýge daıyn ekenin bildirdi.
Bul bastamany Azıa damý bankiniń, sondaı-aq Eýropalyq Qaıta Qurý jáne damý bankiniń ókilderi de qoldady.
Óz kezeginde «Halyqaralyq jasyl tehnologıalar jáne ınvestısıalyq jobalar ortalyǵy» KEAQ Basqarma Tóraǵasynyń orynbasary Erlan Tasbaev mundaı tehnologıalar ekonomıkanyń túrli sektorlarynda básekege qabiletti bolatynyn jáne jahandyq «jasyl» tranzıt jaǵdaıynda Qazaqstan úshin qosymsha múmkindikter ashatynyn aıtty.
İs-shara qorytyndysy boıynsha taraptar Halyqaralyq jasyl tehnologıalar ortalyǵynyń bazasynda kómirtekti ustaý, saqtaý jáne paıdalaný tehnologıalaryn (CCUS) ázirleý jáne engizý máselelerin talqylaý úshin tıimdi kommýnıkatıvtik alańǵa aınalatyn jobalyq keńse (quzyretter ortalyǵy) qurýdy usyndy.
Qazaqstan 2060 jylǵa qaraı kómirteginen arylýdy kózdep otyr. Mundaı maqsatty Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qoıdy.
Memleket basshysy Joldaýynda bul baǵytta baıyppen jumys isteý qajettigin alǵa tartty. Onyń aıtýynsha, elimizdiń turǵyndar sany da, ekonomıkasy da ósip keledi. Ósim sapaly bolý úshin qýat kózderi qajet.
Álemdik sarapshylardyń pikirinshe, kómirtektik beıtaraptyqqa qol jetkizý - kómir energetıkasynan túpkilikti bas tartý degendi bildirmeıdi. Sózsiz, kómir generasıasynyń úlesi saqtalady. Bul rette, qorshaǵan ortaǵa, atmosferaǵa túsetin shyǵaryndylar - kómirtekti ustaý tehnologıalaryn (CCUS) engizý esebinen azaıtylatyn bolady.
Kózdelgen maqsattarǵa qol jetkizý úshin Prezıdent elimizdegi jasyl tehnologıalardyń qoldanys aıasyn keńeıtýmen aınalysatyn Halyqaralyq jasyl tehnologıalar ortalyǵyn qurdy.
