Oljas Bektenov Qaraǵandy oblysynyń birqatar negizgi ónerkásiptik kásipornyna bardy
Qazaqstan Premer-Mınıstri Oljas Bektenov Qaraǵandy oblysyna jumys saparymen baryp, birqatar negizgi óndiristik kásiporyndy aralady, sondaı-aq ónerkásip sektorynyń ózekti máselelerimen tanysty.
Óńir basshysy Ermaǵanbet Bólekpaev Úkimet basshysyna oblys boıynsha 61 ınvestısıalyq jobadan turatyn pýl qurylǵanyn aıtty. Jalpy quny 1,5 trln teńgeni quraıtyn jobalar 14 myńnan astam jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi. Olardyń basym kópshiligi taý-ken ónerkásibi, metalýrgıa jáne qurylys salalaryn qamtıdy.
2024 jyly 252 mlrd teńgege 10 ınvestısıalyq jobany iske asyrý josparlanyp otyr. Atap aıtqanda, katodty mys, kremnıı qorytpalary, jel energetıkasy munaralary, myryshtalǵan metal buıymdary jáne t.b. shyǵarý boıynsha jańa óndirister ashylýy tıis. Saran qalasynda júk avtomobılderiniń óndirisi iske qosylady.
«Saryarqa» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵyn aralaý barysynda Oljas Bektenov «Steel Manufacturing» patron zaýytynyń jumysymen tanysty. Bıyl vıntovka patrondary jelisin iske qosý jumystaryn aıaqtaý josparlanyp otyr, sondaı-aq túrli kalıbrdegi patrondardyń serıalyq óndirisi iske qosylady dep kútilýde.
Qazaqstandyq patron zaýyty – qorǵanys-ónerkásip keshenindegi joǵary tehnologıalyq birden-bir kásiporyn. Munda qaýipsizdik máselesine jáne óndiristi avtomattandyrýǵa basymdyq berilgen, óndiristik prosestiń barlyǵy adamnyń qatysýynsyz, avtomatty túrde júzege asyrylady. Buǵan deıin Qazaqstanda oq-dári óndirisi bolmaǵan, al eldiń qajettilikteri burynǵy qorlardyń esebinen jabylyp keldi nemese shetelden satyp alyndy.
Premer-Mınıstr zaýyt óndiristik qýatyn tolyǵymen paıdalanyp jumys isteýi kerek ekenin, sol sebepti ony salalyq vedomstvolardyń josparǵa saı tapsyrystarymen júkteý qajettigin atap ótti.
Sondaı-aq Oljas Bektenov «Qaraǵandy – Balqash – Almaty» avtojolyn rekonstrýksıalaý barysy týraly baıandamalardy tyńdady. Búgingi tańda jańa asfált boıynsha jol qozǵalysy qamtamasyz etilgen, aınalma joldar tek jol ótpeleri salynyp jatqan ýchaskelerde ǵana qalyp otyr.
«QazAvtoJol» kompanıasynyń basshysy Darhan Imanashevtyń aıtýynsha, 11 kópir men nysan boıynsha jumystar aıaqtalyp, Balqash qalasyn aınalyp ótetin jerde temirjol kópiri arqyly ótpe jol salyndy. Oǵan qosa tasjol boıynda 18 demalys alańy, onyń ishinde sanıtarıalyq-gıgıenalyq toraptar salynbaq. Jobany aıaqtaý úshin qazir jol qurylysy materıaldary men qajetti jaılastyrý elementteri belsendi túrde daıyndalyp jatyr.
Úkimet basshysy barlyq jumysty jyl sońyna deıin aıaqtaý qajettigin atap ótti. Bul rette ol qosymsha arnaıy tehnıkany bólý jáne uzyn-sonar keptelisterdi boldyrmaý úshin avtojoldardaǵy qar tazalaý sharalaryn kúsheıtýdi talap etti.
Odan keıin Oljas Bektenov Qarmet metalýrgıalyq kombınatynyń óndiristik sehtaryna bardy. Búgingi tańda kombınat – respýblıkadaǵy tolyq óndiristik sıkli bar iri taý-ken jáne bolat kásiporyndarynyń biri. QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha memleket ony ári qaraı damytýǵa qajetti qoldaý kórsetýde.
Oljas Bektenov №3 domna peshiniń, tabaqsha metaldy ılemdeý sehynyń, sondaı-aq ystyq kúıde myrysh jáne alúmını jasaý sehtarynyń jumysymen tanysty.
Munda Premer-Mınıstr metalýrgtermen áńgimelesti, onyń barysynda kásibı mamandyq mártebesin arttyrý, jalaqyny ulǵaıtý, jas mamandardy daıarlaý úshin jańa oqý oryndaryn qurý, sondaı-aq basqa da birqatar másele kóterildi.
Úkimet basshysy kóterilgen máselelerdiń barlyǵy jáne Qarmet-tiń aldaǵy jumysy memlekettiń baqylaýynda bolatynyna sendirdi.
«Jańa ınvestor óndiristi jańǵyrtýǵa jáne qaýipsizdik deńgeıin arttyrýǵa aýqymdy ınvestısıalar salý boıynsha mindettemeler qabyldady. Bul bos sóz emes, munyń bári qaǵazǵa qattalǵan jáne memlekettiń baqylaýynda bolady. Prezıdent barlyq tıisti tapsyrmany berdi. Kombınattyń tynysy keńeıip, jańa ómirge jol ashatynyna senimdimiz. Bul – otandyq ónerkásiptiń maqtanyshy. Biz óz tarapymyzdan baqylap, jan-jaqty qoldaý kórsetetin bolamyz», — dedi Oljas Bektenov.
Sonymen qatar Premer-Mınıstr salalyq vedomstvolar basshylarynyń, jańa ınvestordyń, ákimdik ókilderiniń jáne kásiporyn qyzmetkerleriniń qatysýymen Qarmet-tiń ózekti máselelerin sheshý jáne odan ári damytý jóninde keńes ótkizdi.
Qarmet aksıoneri Andreı Lavrentev 2028 jylǵa qaraı temir keni konsentratyn shyǵarýdy 5 mln tonnaǵa deıin ulǵaıtý, 9 mln tonna kómir jáne 5 mln tonna bolat óndirý josparlanyp otyrǵanyn aıtty.
Oǵan qosa Úkimet basshysynyń nazaryna hımıa, munaı, qurylys jáne keme jasaý salalary úshin bolattyń jańa jáne premıým markalaryn shyǵarý, júk tehnıkasyn, avtobýstardy, aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn, temirjol vagondaryn jáne t.b. óndirý áleýeti usynyldy. Ásirese avtomobıl jasaý kezinde paıdalanylatyn bolattyń jekelegen túrlerine erekshe nazar aýdarylmaq, bul otandyq mashına jasaý óndirisin lokalızasıalaýǵa oń áser etedi. Jalpy álemdik naryqtaǵy ónimniń jańa markalaryna degen suranys kombınattyń Ortalyq Azıa men TMD metalýrgıasy kóshbasshylarynyń biri retindegi mártebesin qaıtarýǵa múmkindik beredi dep kútilýde.
Kompanıa úshin basymdyqqa ıe taǵy bir perspektıvaly baǵyt – kómir hımıasy. Pırolızdi konversıalaý tehnologıasyna súıene otyryp, kómirdi paıdaly ónimder men shıkizat retinde óńdeý josparlanyp otyr. Bul Qaraǵandy kómir baseıniniń qaıta túleýine eleýli serpin bermek.
Barlyq strategıalyq mindetke qol jetkizý úshin Oljas Bektenov ýákiletti memlekettik organdarǵa kásiporynnyń ózekti máselelerin pysyqtaýdy tapsyrdy. Atap aıtqanda, Qarmet-ti tabıǵı gazben qamtamasyz etý máselesin sheshý kerek, bul óz kezeginde Temirtaý qalasynyń ekologıasyn túbegeıli jaqsartýǵa múmkindik beredi.
Osy oraıda Premer-Mınıstr kompanıanyń ınvestısıalyq josparlaryn iske asyrýdy barynsha jedeldetý qajettigin atap ótti, bul óz kezeginde Qazaqstan ekonomıkasynyń qurylymyn ózgertýge eleýli úles qospaq.
Saran ındýstrıalyq aımaǵyn aralaý kezinde Úkimet basshysy 2021 jyly iske qosylǵan avtobýs shyǵaratyn «Qaztehna» zaýytynyń jumysymen tanysty.
Búgingi tańda kásiporynda shaǵyn torapty qurastyrý, dánekerleý jáne boıaý sehtary jumys isteıdi. 2023 jyly munda 1 700-ge jýyq avtobýs shyǵaryldy. Zaýyttyń ónimi Qazaqstannyń ishki naryǵyna, sondaı-aq EAEO elderine jiberiledi.
Sodan keıin Oljas Bektenov avtomobıl shınalaryn shyǵaratyn «KamaTyresKZ» kásipornyna bardy. Munda kóktemde serıalyq óndiristi bastaý josparlanyp otyr. Ol úshin arnaıy kýrstardan bilim alǵan 500-den astam qyzmetker búginde jumysqa kirisýge daıyn, al kásiporyn tolyq qýatyna shyqqannan keıin qosymsha 1 000-nan astam jumys orny ashylmaq.
Jobaǵa 214 mlrd teńgeden astam ınvestısıa salyndy. Jobalyq qýaty jylyna 3,5 mln jeńil, jeńil júk jáne júk shınasyn quraıdy. Qazirgi ýaqytta munda jabdyqtardy montajdaý jáne iske qosý, retke keltirý jumystary júrip jatyr.