Almatyda jańa týylǵan nárestelerdi neonataldy skrınıngten ótkizý, onyń ne úshin qajet ekeni jáne qalaı júrgiziletini aıtyldy.
Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda Almaty qalasy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń shtattan tys balalar bas neonatology Elena Plýjnıkovanyń qatysýymen brıfıń uıymdastyryldy. Onyń aıtýynsha, shala týylǵan nárestelerdi skrınıngtik tekserýde qoldanylatyn jańa ádister múgedektiktiń aldyn alýǵa múmkindik beredi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Bizdiń elimizde pedıatrıalyq kómek kórsetýdi uıymdastyrý standarty áreket etedi. Perzenthananyń ózinde dárigerler tuqym qýalaıtyn jáne qatty aýrýlardy, mysaly, fenılketonýrıa (belgili bir fermentterdiń bólinýiniń buzylýymen sıpattalatyn aýrý), týa bitken gıpotıreoz (qalqansha beziniń aýrýy) syndy aýrýlardy anyqtaı alady.
«Fenılketonýrıa - belgili bir amın qyshqylyn óńdeı almaǵan kezde baýyr fermentteriniń jetkiliksizdiginen bolatyn tuqym qýalaıtyn aýrý. Bul amın qyshqyly emshek sútinde jáne birqatar taǵamdarda kezdesedi. Bala týylǵan kezde, onyń densaýlyǵynda mundaı aqaýdyń bar-joǵyn syrtynan klınıkalyq túrde anyqtaý múmkin emes, biraq balany anasy keýdesine salyp, emizedi jáne sodan keıin qosymsha taǵamdar engiziledi, qıyndyqtar osy kezde týyndaıdy. Eger zattar durys ydyramaıtyn bolsa, ol náresteniń mıyna áser etedi», - deıdi pedıatr-neonatolog.
Sol úshin perzenthana kezeńinde skrınıng júrgiziledi: jańa týǵan náresteniń ókshesinen qan alynyp, genetıkalyq ortalyqqa jiberiledi. Týa bitken gıpotıreozge skrınıng osyndaı prınsıppen júrgiziledi.
Eger dıagnoz anyqtalsa, onda fenılketonýrıa úshin dıetalyq terapıa, al týa bitken gıpotıreoz úshin ómir boıyna gormondardy almastyrý terapıasy qoldanylady.
Sondaı-aq, estý qabiletiniń buzylýyn der kezinde anyqtaý maqsatynda jańa týǵan nárestelerdi aýdıologıalyq tekserý júrgiziledi. Aýyr jaǵdaıda týylǵan balalardy qospaǵanda, barlyq balalar osy skrınıngten ótedi, biraq saýyǵyp ketkennen keıin bul skrınıng báribir júrgiziledi.
«Bul - aýyrtpaı jasalatyn shara. Almatynyń árbir perzenthanasynda arnaıy aýdıometr bar, ony balanyń qulaǵyna salý arqyly sıgnaldy tirkeıdi. Eger eki qulaǵy sıgnaldy ótkizbeıtinni anyqtalsa, balany sýrdologıalyq kabınet tirkeýine qoıady», - dep jalǵastyrdy E.Plýjnıkova.
Bul – mańyzdy skrınıng, sebebi estý qabileti balanyń sóıleýi men onyń fızıkalyq damýymen bikeleı baılanysty.
Sondaı-aq perzenthanalarda shala týylǵan náresteler úshin retınopatıa (kózdiń tor qabyǵynyń damymaýy) skrınıngi júrgiziledi. Eger bala merziminen buryn týylsa, onda kózdiń tor qabyǵy damyp úlgermeıdi. Ol birtindep qalyptasady, biraq jatyr ishinde damyǵanda qaraǵanda, agressıvti jaǵdaılarda qalyptasatyn bolady.
Búginde Almatynyń balalar oftalmologtary retınopatıasy bar balalarǵa shuǵyl em jasaýda. Sol sebepti de erte bosanyp qoıý saldarynan kózi kórmeıtin balalar sany aıtarlyqtaı azaıdy.
Elena Plýjnıkovanyń aıtýynsha, 2022 jyly Almatyda 50 myńǵa jýyq náreste dúnıege kelgen. Ótken jyly shala týylǵan náresteler arasynda retınopatıanyń 400-ge jýyq jaǵdaıy anyqtaldy, olardyń barlyǵyna hırýrgıalyq túzetý júrgizilmegen, tek 80% jýyǵyna ǵana ota jasalǵan.
Skrınıngtiń arqasynda ótken jyly estý qabileti buzylǵan 44 jańa týǵan náreste anyqtaldy. Sondaı-aq 2 fenılketonýrıa jáne 5 týa bitken gıpotıreoz anyqtaldy.