Abaı ýnıversıtetinde qazaq halqynyń kórnekti aǵartýshysy, tuńǵysh matematıka oqýlyǵynyń avtory Mirjaqyp Dýlatulynyń esimin ulyqtaý maqsatynda «M.Dýlatulyatyndaǵy matematıka dárisqanasynyń» tusaýy kesildi.
Bul taǵylymdy is oqý ornynyń Basqarma tóraǵasy-Rektor Bolat Tileptiń bastamasymen júzege asqanyn aıta ketý kerek. Aýdıtorıanyń ashylýyna elimizdiń belgili akademıkteri men ǵalymdary qatysty.
Sharanyń negizgi maqsaty – qazaq ǵylymy men biliminiń irgetasyn qalaǵan tulǵalardyń rýhanı murasyn jańǵyrtý, sondaı-aq ulttyq pedagogıka dástúri men zamanaýı bilim berý arasyndaǵy sabaqtastyqty nyǵaıtý. Dárisqananyń lentasyn akademık Murat Jurynov pen álemge tanymal matematık, akademık Muhtarbaı Ótelbaev qıdy.
Fızıka-matematıka fakúltetiniń janynan ashylǵan jańa dárisqana zamanaýı oqý jabdyqtarymen, ınteraktıvti taqtamen jáne ǵylymı-ádistemelik materıaldarmen tolyq qamtamasyz etilgen. Aýdıtorıada Mirjaqyp Dýlatulynyń ómiri men shyǵarmashylyǵyn tanytatyn kórneki aqparattar, sırek basylymdardyń kóshirmeleri jáne aǵartýshynyń áıgili «Esep quraly» atty eńbekteriniń sıfrlyq nusqalary ornalastyrylǵan.
Saltanatty basqosýdy ýnıversıtettiń Basqarma tóraǵasy-Rektor Bolat Tilep ashyp, Mirjaqyp Dýlatulynyń pedagogıkalyq jáne ǵylymı murasynyń búgingi urpaq úshin mańyzdylyǵyn atap ótti.
– Alash arystarynyń biri Mirjaqyp Dýlatulyna dárisqana ashýymyzdyń sebebi aıqyn. Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıteti – tuńǵysh joǵary oqý oryny. Al osy tarıhy áriden bastalatyn qasıetti qara shańyraqtyń ashylýynda Alash arystarynyń eńbegi óte zor. Ult maqtanyshtary Oraz Jandosov, Sanjar Asfendıarov, Ahmet Baıtursynov, Sáken Seıfýllın, Halel Dosmuhamedov, İlıas Qabylov, Báımen Almanov, Temirbek Júrgenov dáris oqydy. Álipbıdiń tuńǵysh avtory Ahmet Baıtursynuly sekildi olardyń kópshiligi talaı istiń tuńǵyshtary sanalady. Qazirde QazUPÝ – kóshbasshy pedagogıkalyq oqý orny retinde Qazaqstan men Ortalyq Azıada aldyńǵy qatarda tur. Sondyqtan, Alash arystarynyń ishinde tuńǵysh qazaq tilindegi matematıka oqýlyǵyn jazǵan, bıyl týǵanyna 140 jyl tolǵan Mirjaqyp Dýlatulynyń esimin fızıka-matematıka fakúltetinde dárisqanaǵa berý – tolyqtaı zańdy ári oryndy dep esepteımin, – dedi Abaı atyndaǵy QazUPÝ Basqarma tóraǵasy-rektory Bolat Tilep.
Sharanyń moderatory Abaı ýnıversıtetiniń profesory, akademık Alma Ábilqasymova «Mirjaqyp Dýlatuly HH ǵasyrdyń basynda qazaq balalaryna arnalǵan tuńǵysh matematıka oqýlyǵy– «Esep quralyn» jazyp, ulttyq bastaýysh bilim berý júıesine tyń serpin ákeldi. Biz ony «Qazaqstanda matematıkany oqytýsabaqtastyǵynyń qalyptasý tarıhy» atty oqý quralynda jan-jaqty jazyp shyqtyq» dedi.
Tusaýkeser rásiminde sóz alǵan akademık, ǵalymdar M.Jurynov, M.Ótelbaev, M.Qoıgeldıev,A.Jarmenov, M.Sadybekov, osy ýnıversıtet túlegi, Almaty qalasy Mádenıet basqarmasynyń basshysy Danıar Álıev Mirjaqyp Dýlatulynyń qoǵamdyq-saıası jáne aǵartýshylyq tulǵasyn barynsha ashyp berdi.
Jıynnyń qurmetti qonaǵy – Mirjaqyp Dýlatulynyń jıeni, aýdıtorııanyń jasaqtalýyna demeýshilik jasaǵan «Mektep» baspasynyń bas dırektory Erlan Satybaldıev ýnıversıtet ujymyna aǵartýshy esimin ulyqtaýǵa baǵyttalǵan bul bastama úshin alǵysyn bildirip, birtýar tulǵa urpaqtary atynan JOO basshylyǵyna jáne saltanatty jıynǵa qatysqan mártebeli qonaqtarǵa «Mirjaqyp Dýlatuly» medalin tabys etti.
Esterińizge sala keteıik, Mirjaqyp Dýlatuly ana tilimizde jazylǵan tuńǵysh romannyń ǵana emes, mektep oqýshylaryna arnalǵan alǵashqy «Esep quraly» matematıka oqýlyqtarynyń da avtory. San márte basylyp shyqqan bul oqýlyqtar– keńes úkimetiniń alǵashqy jyldarynda qazaqjáne qyrǵyz mektepterinde matematıka pánin oqytýdaǵy negizgi oqý quraly bolǵan. Birneshe urpaq ókilderi olardyń kómegimen ana tilinde matematıkalyq saýat ashqan.