Elimizdiń zańyna sáıkes munymen Qaıtarylǵan aktıvterdi basqarý jónindegi kompanıa (jyljymaly jáne jyljymaıtyn múlikti satyp, jalǵa beredi) jáne Arnaýly memlekettik qor (QR Qarjy mınıstrliginde ashylǵan qolma-qol aqshany baqylaý shoty) aınalysady, dep habarlaıdy aqshamnews.kz Qarjy mınıstrligine silteme jasap.
2023 jylǵy qyrkúıekte Qaıtarylǵan aktıvterdi basqarý jónindegi Kompanıa quryldy (QRÚ 2023 jylǵy 21 qyrkúıektegi № 824 qaýlysy) jáne Basqarýshy kompanıaǵa berilgen aktıvterdi basqarý qaǵıdalary bekitildi (QR QM 2023 jylǵy 5 qazandaǵy № 1061 buıryǵy).
Sondaı - aq, «Zańsyz ıemdenilgen aktıvterdi memleketke qaıtarý týraly» QR Zańyn (budan ári – Zań) iske asyrýǵa qajetti zańnamalyq baza qabyldandy, arnaıy shot - Arnaýly memlekettik qor ashyldy.
Arnaýlymemqor boıynsha.
Arnaýly memlekettik qor bul Qazaqstan Respýblıkasynyń Búdjet kodeksine sáıkes Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarjy mınıstrliginde Qazaqstan Respýblıkasynyń áleýmettik, ekonomıkalyq jobalaryn, sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda aıqyndalǵan tártippen aktıvterdi qaıtarý jónindegi ýákiletti organnyń shyǵystaryn qarjylandyrý maqsatynda aqshanyń túsimderi men shyǵystaryn esepteý úshin ashylǵan qolma-qol aqshany baqylaý shoty.
Arnaýlymemqor qarajatynyń túsimderi men jumsalýy týraly aqparatty QR Qarjy mınıstrligi jyl saıyn jarıalaýǵa tıis.
Arnaýly memlekettik Qordyń túsimderi, onyń ishinde Zańda jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń basqa da zańdarynda belgilengen tártippen qaıtarylǵan múlikti ótkizýden túsken aqsha, sondaı-aq basqarýshy kompanıanyń menshigine ne onyń QR zańnamasyna sáıkes aktıvterdi basqarý jónindegi qyzmeti nátıjesinde túsken ózge múlikti satýdan túsken aqsha bolyp tabylady.
2024 jylǵy 9 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha Arnaýlymemqor túsimder 176,3 mlrd teńgeni quraıdy, onyń ishinde Basqarýshy kompanıadan túsken qarajat 5,7 mlrd teńge, onyń ishinde aktıvterdi satýdan 5,559 mlrd teńge jáne aktıvterdi basqarýdan (jalǵa berý) 141 mln teńge.
Arnaýlymemqordyń qarajatyn bólý ortalyq memlekettik organdardyń usynystaryn mindetti túrde QR Búdjet kodeksine sáıkes respýblıkalyq búdjet komısıasynda qaraýmen júzege asyrylady.
Arnaýlymemqordyń qarajaty áleýmettik jáne ekonomıkalyq jobalardy qarjylandyrýǵa jumsalatyn bolady. Qor qarajaty esebinen qarjylandyrý úshin jobalardy irikteý jáne olardyń ólshemsharttaryn aıqyndaý tártibi Áleýmettik jáne ekonomıkalyq jobalardy irikteý jáne ólshemsharttaryn aıqyndaý qaǵıdalarynda aıqyndalǵan (QR Ulttyq ekonomıka mınıstriniń 2023 jylǵy 20 qyrkúıektegi №165 buıryǵymen bekitilgen). Osy Qaǵıdalarǵa sáıkes memlekettik organdar ázirlegen jobalar QR Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń ekonomıkalyq saraptamasyna jatatyn bolady, budan ári jobalardy qor qarajaty esebinen qarjylandyrý máselesi QR Qarjy mınıstrligi Respýblıkalyq búdjet komısıasynyń qaraýyna shyǵaratyn bolady.
Arnaýlymemqor qarajatyn paıdalaný jáne monıtorıńileý tártibi Qor qarajatyn paıdalaný jáne monıtorıńileý qaǵıdalarynda aıqyndalǵan (QR Qarjy mınıstriniń mindetin atqarýshynyń 2023 jylǵy 29 qyrkúıektegi №1033 buıryǵymen bekitilgen).
QR Qarjy mınıstrligi aı saıyn Arnaýlymemqordyń shotyna qarajat túsimderiniń monıtorıńin júrgizetin bolady, ol ortalyq memlekettik organdardyń/JAO shottaryna túsken qarajattyń ýaqtyly paıdalanylýyn baqylaýdan turady (6 aı ishinde qarajat paıdalanylmaǵan jaǵdaıda, qarajat Qordyń shotyna qaıtarylady).
Basqarýshy kompanıa boıynsha.
«Qaıtarylǵan aktıvterdi basqarý kompanıasy» JSHS (budan ári - Basqarýshy kompanıa) Zań sheńberinde memleketke qaıtarylǵan, óteýsiz berý týraly sharttar sheńberinde beriletin aktıvterdi, onyń ishinde Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jáne odan tys jerlerdegi jyljymaly jáne jyljymaıtyn múlik obektilerin qabyldaý boıynsha jumys júrgizilýde.
«Basqarýshy kompanıaǵa berilgen aktıvterdi basqarý qaǵıdalaryn bekitý týraly» QR Premer-Mınıstri orynbasarynyń – Qarjy mınıstriniń 2023 jylǵy 5 qazandaǵy №1061 buıryǵymen (budan ári - Qaǵıdalar) Zańǵa sáıkes qaıtarylǵan aktıvterdi basqarý tártibi bekitildi.
Kórsetilgen Qaǵıdalarǵa sáıkes aktıvterdi satý Qordy tolyqtyrý maqsatynda júzege asyrylady jáne basqarýshy kompanıany onyń múlkiniń quramyna túsken aktıvterdi basqarýdyń negizgi maqsaty bolyp tabylady. Bul rette, aktıvterdi satqanǵa deıin múliktik jaldaý (jaldaý), senimgerlik basqarý sıaqty aktıvterdi basqarý tásilderi qoldanylýy múmkin, sondaı-aq basqarýshy kompanıa aıqyndaıtyn, QR zańnamasyna jáne aktıv ornalasqan eldiń zańnamasyna qaıshy kelmeıtin ózge de tásilder kózdelýi múmkin.
Sonymen qatar, memleket múddeli aktıvter memleket menshigine berilýi múmkin.
2024 jylǵy 9 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha Basqarýshy kompanıanyń balansyna beriletin aktıvter boıynsha aqparat mynadaı: jalpy somasy 46,9 mlrd teńgege 219 aktıvke, onyń ishinde 196 zergerlik buıymdar jáne 23 ózge aktıvter (turǵyn jáne komersıalyq jyljymaıtyn múlik, óndiristik baza, turǵyn emes úı-jaılar, zańdy tulǵanyń jarǵylyq kapıtaldaryna qatysý úlesteri, aıaqtalmaǵan qurylys, jer ýchaskeleri, jyljymaıtyn múlik obektisiniń taýarlyq-materıaldyq qundylyqtary men negizgi quraldary) Basqarýshy kompanıanyń menshik quqyǵy tirkelgen, balansqa qoıý júzege asyryldy. Jalpy quny 38,2 mlrd teńge (vıllalar, avtokólikter, páterler, qoımalyq úı-jaılar, turaq oryndary, úıler, aıaqtalmaǵan qurylys) aktıvterdi berý sharttaryna qoıyldy, 0,39 mlrd teńge somaǵa zańdy tulǵanyń jarǵylyq kapıtalyna qatysý úlesi berý prosesinde.
Qazaqstandaǵy aktıvter Memlekettik múlik tiziliminiń portalynda www.e-qazyna.kz satylady.
Shetelde ornalasqan aktıvterdi satý aktıv ornalasqan eldiń zańnamasy sheńberinde júzege asyrylady.
Búgingi tańda Astana jáne Almaty qalalarynda 13 jyljymaıtyn múlik obektisi saýda-sattyqqa qoıyldy.
Onyń ishinde 3 obekt aýksıonda 1,8 mlrd teńgeden astam jalpy somaǵa satyldy (1,2 mlrd tenge qarajat Qorǵa aýdaryldy, 1 obekt boıynsha tólem merzimi kelgen joq).
Aýksıon bastalǵan sátte tirkelgen qatysýshylardyń bolmaýyna baılanysty 10 jyljymaıtyn múlik obektisi boıynsha saýda-sattyq ótken joq.
Sheteldik aktıvterden 4, 518 mlrd teńge somaǵa 2 avtomobıl, 2 turǵyn úı, páter satyldy.
Basqarýshy kompanıa 6, 381 mlrd teńge somaǵa aktıvter satty.
Budan basqa, Qaǵıdalarǵa sáıkes Basqarýshy kompanıa zańǵa sáıkes onyń múlkiniń quramyna túsken aktıvter týraly aqparatty tizilimniń veb-portalynda (ınternet jelisinde ornalasqan ınternet-resýrs) ornalastyrady www.e-qazyna.kz).
Qoǵamnyń qyzmetiniń ashyqtyǵy men eseptiligin qamtamasyz etý maqsatynda Basqarýshy kompanıada qamqorshylyq keńes quryldy, onyń quramyna Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń depýtattary, jurtshylyq ókilderi jáne táýelsiz sarapshylar kirdi.
Qamqorshylyq keńestiń usynysy boıynsha jyldyq qarjylyq eseptilikke aýdıt júrgizý úshin basqarýshy kompanıa úsh jylda bir retten jıi emes aýdıtorlyq uıymdy tarta alady.
Budan basqa, basqarýshy kompanıanyń qyzmeti QR Joǵary aýdıtorlyq palatasynyń jyl saıynǵy aýdıtine jatady.
Tutas alǵanda, qabyldanǵan normatıvtik quqyqtyq aktilerde Arnaýlymemqor qarajatynyń túsimderi men shyǵystarynyń jáne Basqarýshy kompanıa qyzmetiniń ashyqtyǵy tıisti dárejede qamtamasyz etilgen.