Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń derekterine sáıkes, 2024 jyldyń sáýir aıynyń basynda Jusan bank, Bank RBK, Halyk bank, «Bank SentrKredıt», «Eýrazıalyq bank» jáne «Nurbankke» memlekettik qoldaý saqtalyp otyr. Memlekettiń qoldaýdyń jalpy somasy 1,7 trln teńgeni quraıdy.
Agenttik memlekettik búdjet, Ulttyq qor, Ulttyq bank jáne (nemese) onyń enshiles uıymdarynyń, onyń ishinde banktiń qarjylyq turaqtylyǵyn jáne (nemese) saýyqtyrylýyn qamtamasyz etý úshin kvazımemlekettik sektor sýbektileri arqyly tartylǵan qarajattardy paıdalana otyryp ornalastyrylǵan, satyp alynǵan nemese bankke berilgen salymdar, oblıgasıalar, qaryzdar boıynsha banktiń mindettemeleri memlekettik qoldaý dep tanylatynyn atap ótti.
«Memlekettik qoldaý aıasynda bólingen qarajatty bankter jasalǵan kelisimshart sharttaryna sáıkes qaıtarady», - dep atap ótedi vedomstvodan agenttiktiń resmı saýalyna bergen jaýabynda.
Bul rette, 2023 jyldyń 1 qańtarynan bastap memlekettik qoldaý alǵan bankter memlekettik qoldaý esebinen túsken kiris esebinen aksıonerlerge dıvıdent tóleı almaıdy. Sonymen qatar teris kapıtal bolǵan jaǵdaıda dıvıdend tóleýge tyıym salynǵan. Sonyń arqasynda ótken jyly Halyk bank pen Bank RBK 81,3 mlrd teńge 68,4 jáne 12,9 mlrd teńge) kóleminde memlekettik kómekti jartylaı qaıtardy.
Buǵan qosa, úsh qarjy uıymy bank sektorynyń qarjylyq turaqtylyǵyn arttyrý baǵdarlamasynyń qatysýshysy sanalady. Olar: «Eýrazıalyq bank», «Bank SentrKredıt» jáne «Nurbank». Bul bankterge atalǵan baǵdarlamadan shyqqanǵa deıin dıvıdend tóleýge tolyqtaı tyıym salynǵan.
Baǵdarlama qatysýshylary 5 jyl boıy oryndalýy tıis mindettemeni alady. Olar mynalary:
- aksıonerlerdiń jarǵylyq kapıtalǵa aqsha quıýy nemese bólinbegen taza paıdany jınaqtaý jolymen bankti kapıtaldandyrý;
- aksıonerler qurylymynyń transparenttiligin arttyrý (túpkilikti benefısıarlardy anyqtaý);
- banktiń qaryz qarajaty esebinen bankti kapıtaldandyrýdy júzege asyrmaý;
- banktiń basshy qyzmetkerlerine belgilenbegen syıaqylar (bonýstar) tóleýdi shekteý;
- bank aksıonerlerine jaı aksıalar boıynsha dıvıdendter tóleýdi shekteý;
- agenttik aıqyndaǵan ólshemsharttarǵa sáıkes táýekel deńgeıi joǵary qaryzdar berýdi shekteý.
Eger bank ózine alǵan mindettemelerdi oryndamasa, onda Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi qadaǵalaý den qoıý sharalaryn qabyldaýǵa nemese banktiń iri aksıonerin memleketke aýystyrýdy kózdeıtin oblıgasıalardy jaı aksıalarǵa aıyrbastaýǵa quqyly.
Qadaǵalaý sıpatyndaǵy sharalarǵa qandaı da bir buzýshylyqty joıý týraly uıǵarym, aıyppul (joıylmaǵan jaǵdaıda) jáne lısenzıadan aıyrý kiredi.