Májilis depýtaty, "AMANAT" partıasy fraksıasynyń jetekshisi Elnur Beısenbaev Úkimet pen atqarýshy organdardyń jumysyna, halyqpen komýnıkasıa sapasyna jáne óńirlerdegi júıeli máselelerge qatysty birqatar ótkir syn aıtty. Ol bul týraly fraksıanyń keńeıtilgen otyrysynda sóılegen sózinde málimdedi, - dep habarlaıdy aqshamnews.kz tilshisi.
Depýtattyń aıtýynsha, jazda "AMANAT" fraksıasynyń depýtattary elimizdiń barlyq óńirinde 543 eldi mekendi aralap, myńnan asa kezdesý ótkizgen. Sol saparlar barysynda halyqty eń kóp tolǵandyratyn negizgi problemalar anyqtalǵan.
"Búgin depýtattar qoıǵan 40-tan astam suraq – eldegi kúrdeli máselelerdiń shaǵyn ǵana bóligi. Ár máseleniń artynda myńdaǵan túıtkil men jyldar boıy sheshilmeı kele jatqan problemalar tur", – dedi Beısenbaev.
Onyń aıtýynsha, Úkimetten kelgen jaýaptar da kóńil kónshitpeıdi:
-
46 paıyzy – tek túsindirme sıpatyndaǵy jaýap;
-
20 paıyzy – "oryndaý satysynda" dep kórsetilgen;
-
13 paıyzy – múlde sheshilmegen;
-
5 paıyzy – jaýapsyz qalǵan.
"Bul statısıka Úkimettiń suraqtardyń jartysynan astamy boıynsha naqty sheshim qabyldamaǵanyn, al ár besinshi ótinishtiń búrokratıalyq sozbalańǵa ushyraǵanyn kórsetedi", – dedi depýtat.
Inflásıa, aýyldaǵy tabys jáne aýyl ákimderiniń ókilettigi
Birinshi kezekte Beısenbaev ınflásıa men qymbatshylyq máselesin kóterdi. Onyń sózinshe, bul – jaı ǵana ekonomıkalyq kórsetkish emes, halyqtyń ómir sapasyna tikeleı áser etip otyrǵan faktor.
Aýyl turǵyndarynyń basym bóligi tabysynyń jartysynan kóbin azyq-túlikke jumsaıdy.
"Baǵanyń kún saıyn ósýi otbasylardyń búdjetin qysqartyp, azamattardyń múmkindigin shektep otyr", – dedi ol.
Ekinshi másele – aýyl men qala turǵyndarynyń tabysyndaǵy alshaqtyq.
Depýtattyń keltirgen deregine súıensek, 85 myń teńge kólemindegi eń tómengi jalaqy alatyn bir mıllıonnan astam azamattyń kóbi – aýylda turatyndar.
"Iaǵnı tabysy da, jalaqysy da eń tómen adamdar – aýyl turǵyndary. Bul óte qıyn jaǵdaı", – dedi ol.
Úshinshi baǵyt retinde Beısenbaev jergilikti ózin-ózi basqarýdy kúsheıtý, aýyl ákimderiniń jaýapkershiligi men quzyretin arttyrý qajetin atap ótti. Prezıdent ákimderdiń ókilettigin keńeıtip, jergilikti búdjetke salyqtyń bir bóligin qaldyrý týraly naqty tapsyrma bergenin eske saldy.
"Bul jaı usynys emes, basqarý júıesiniń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan saıası sheshim. Aýyl ákimderine laıyqty quzyret berý – ulttyq basqarý júıesin jańǵyrtýdyń basty sharty", – dedi ol.
Jyldar boıy bitpeıtin qurylys jáne "qumǵa sińgen" búdjet
Depýtat erekshe toqtalǵan taǵy bir másele – aıaqtalmaǵan jobalar men sozbalańǵa túsken qurylys.
Onyń aıtýynsha, memleket jobalaý-smetalyq qujattamaǵa jáne daıyndyq jumystaryna qyrýar qarajat jumsaıdy, alaıda jobalardyń bir bóligi jyldar boıy iske aspaı, qaǵaz kúıinde qalyp qoıady.
Beısenbaev keltirgen derekter:
-
Ár besinshi JSQ – merzimi ótip ketken, daıyndalǵanyna úsh jyldan asqan qujat;
-
Áleýmettik nysandardyń ár ekinshisinde – qarajatty tolyq ıgermeý faktileri bar;
-
Ár tórtinshi nysan – uzaqqa sozylǵan qurylysqa aınalady.
Munyń bári, depýtattyń pikirinshe, qoǵamnyń ashý-yzasyn týdyryp, BAQ-ta jıi synnyń nysanasyna aınalyp otyr.
Sonymen qatar, eldi mekenderdegi sý, káriz, elektr jelileriniń tozyǵy jetkeni de aıtyldy:
keıbir óńirlerde elektrosetilerdiń tozý deńgeıi 85 paıyzǵa jetken. Mańǵystaýdaǵy káriz-qonystaný qurylystary, Atyraýdaǵy gaz qubyrlary, Baıqońyrdaǵy sý qubyry sekildi iri nysandar jobalaý men qarjylandyrýdaǵy kidiristerge baılanysty ýaqytynda iske qosylmaı otyr.
"Nátıjesinde biz jyl saıyn damýǵa emes, "tesikterdi jamaýǵa" aqsha jumsaımyz", – dedi Beısenbaev.
Temirjol jáne joldaǵy qaýip
Fraksıa depýtaty júk temirjol tasymalyndaǵy daǵdarysty da atap ótti. Onyń aıtýynsha, ulttyq operator tranzıttik júkterge basymdyq berip, otandyq óndirýshilerdiń múddesin ekinshi orynǵa ysyryp otyr.
Ýaqytsha tyıymdar men shekteýler saldarynan otandyq taýarlar sheteldik naryqtarǵa kesh jetip, bizdiń óndirýshilerden bosaǵan oryndardy básekelester tez basyp alýda.
Sondaı-aq, Beısenbaev pravorýldi mınıvender – Toyota Alphard jáne Estima tóńiregindegi ahýalǵa toqtaldy.
Keıingi10 aıda jol-kólik oqıǵalary 27 paıyzǵa óskeni atap ótildi. Taksı qyzmetinde pravorýldi kólikterdi paıdalanýǵa zańmen tyıym salynǵanyna qaramastan, kóleńkeli tasymal áli de jalǵasýda, al agregatorlar tıisti baqylaý jasap otyrǵan joq.
"Barlyq komersıalyq jáne qalaaralyq jolaýshylar tasymalynda pravorýldi kólikterdi paıdalanýǵa tolyq ári buljymas tyıym engizý qajet", – dedi ol.
"Qulaq asatyn Úkimet" jáne sheneýnikterdiń sózderi memge aınaldy
Beısenbaev Úkimet músheleriniń qoǵammen dıalogqa daıyndyǵy men etıka máselesin de synǵa aldy.
Salyq kodeksin qabyldaý kezindegi jaǵdaıdy mysal keltirip, Parlamenttiń eskertýlerin elemeý keıin Prezıdenttiń aralasýy arqyly ǵana keıbir normalardy "toqtatýǵa" ákelgenin aıtty.
"Úkimet taǵy da Prezıdenttiń artyna tyǵylyp, óz qatelikterin Memleket basshysynyń sheshimimen búrkemelep otyr", – dedi ol.
Sonymen qatar, vıse-mınıstrdiń jańa jyldyq dastarqan quny týraly "ámıan men qalaýyna qaraı" degen jaýaby, oblys ákiminiń orynbasarynyń múgedektigi bar azamattardy qorlaı sóıleýi, Qorǵanys mınıstriniń áskerdegi sýısıdke qatysty ıronıalyq pikiri – "memge aınalǵan", halyqtyń ashýyn týdyrǵan mysaldar retinde ataldy.
Áskerdegi álimjettik pen sýısıdke baılanysty aýyl turǵyndarynyń ózi alańdap otyrǵanyn aıtqan depýtat:
"Keıingi 3,5 jylda áskerı qyzmette 280-nen astam adamnyń qazasy tirkelgen. Bul – dabyl qaǵatyn másele", – dedi.
Bilim berý júıesi jáne Tesla oqý ortalyǵy daýy
Astanadaǵy Tesla oqý ortalyǵy tóńiregindegi jaǵdaı bilim berý salasyndaǵy júıelik problemalardy aıqyn kórsetkenin aıtty.
Ata-analar adal tapqan 1 mlrd teńgesinen aıyrylǵan. Balalar mektepke baryp júrgenimen, oqý baǵdarlamasyn qaıta túsiný úshin qosymsha kýrstarǵa jappaı barýǵa májbúr.
Sońǵy jyldary mektep baǵdarlamasyn túsindiretin kýrstar men repetıtorlyqqa suranys 25 paıyzǵa ósken.
"Qosymsha sabaq búgin qajettilikke aınaldy. Ata-analar balalaryn UBT-ǵa daıyndaý úshin jappaı oqý ortalyqtaryna júginip jatyr. Bul – paradoks", – dedi Beısenbaev.
"Halyq mınıstrdi emes, aldymen depýtatty izdeıdi"
Sóziniń aıaǵynda depýtat qoǵamdaǵy senimge toqtaldy.
"Búginde qarapaıym halyq kóbine mınıstrdi nemese ákimdi emes, aldymen depýtatty izdeıdi. Óıtkeni depýtat – halyqtyń tikeleı senim mandatyna ıe tulǵa", – dedi ol.
Onyń pikirinshe, salalyq vedomstvolardyń basshylary qarapaıym azamattardyń suraǵyna ústirt, formaldy jaýap berip, kóterilgen máselege jetkilikti mán bermeı otyr.
"Sesıa bastalǵaly beri "AMANAT" fraksıasy Úkimetke 120-dan astam depýtattyq saýal joldady. Biraq olardyń shamamen 60 paıyzy – mazmunsyz, formaldy "otpıska" sıpatyndaǵy jaýaptar", – dedi Beısenbaev.
Osyǵan oraı, ol Prezıdenttiń "Kúshti Prezıdent – yqpaldy Parlament – esep beretin Úkimet" qaǵıdaty atqarýshy bılik tarapynan jetkilikti qoldaý tappaı otyrǵanyn atap ótti.
"Qulaq asatyn Úkimet degenimiz – máseleni tyńdap qana qoımaı, oǵan naqty, júıeli, ýaqytyly jáne tıimdi sheshim usyna alatyn ınstıtýt. Parlament depýtattary kótergen ár saýal – jaı qaǵaz emes, mıllıondaǵan adamnyń ómirine tikeleı áser etetin mańyzdy másele. Sondyqtan memlekettik organdar formalızmnen arylyp, naqty nátıjege baǵyttalǵan is-qımylǵa kóshýge tıis", – dep túıindedi Elnur Beısenbaev.