Bilim oshaqtarynda kóp balaly, áleýmettik osal toptardan shyqqan otbasy balalary tegin tamaqtanady. Atalmysh áleýmettik kómekti qalaı alýǵa bolady? Kimderge beriledi?
Qalalyq bilim basqarmasynyń aqparaty boıynsha, QR Úkimetiniń qaýlysymen bekitilgen «Áleýmettik qorǵalmaǵan bilim alýshylar men az qamtylǵan otbasylar qataryndaǵy bilim alýshylarǵa qarjylyq jáne materıaldyq kómek kórsetýge bólinetin qarajatty jumsaý qaǵıdalaryna» sáıkes orta bilim berý uıymdarynda jalpyǵa birdeı oqý qory quryldy, oǵan áleýmettik qorǵalmaǵan balalarǵa kómek kórsetý úshin jergilikti búdjetten qarajat jiberiledi.
Kómek áleýmettik jaǵynan qorǵalmaǵan, az qamtylǵan jáne kóp balaly otbasylardan shyqqan 1–11-synyp oqýshylary úshin kúnine bir rettik tegin tamaqtandyrý túrinde kórsetiledi (onyń quny osy sanattaǵy 24 myńnan astam oqýshy úshin kúnine orta eseppen 700 teńgeni quraıdy).
Sonymen qatar, qalanyń barlyq mektepteri úshin ortalyqtandyrylǵan túrde 4 aptalyq utymdy teńdestirilgen tegin tamaqtaný máziri bekitiledi. As máziri maýsymdylyq, bilim alýshylardyń jas erekshelikteri men qajettilikterin eskere otyryp, sondaı-aq QR Úkimetiniń qaýlysymen bekitilgen Tamaqtaný normalaryna jáne Qazaq tamaqtaný akademıasynyń mektep oqýshylarynyń tamaqtaný rasıony boıynsha biryńǵaı standarttar túrindegi ádistemelik usynymdaryna sáıkes qurastyrylǵyn.
As máziri qandaı?
Mektep asqanalarynyń rasıonynda tek tabıǵı ónimder qoldanylady: jańa pisken kókónis salattary, birinshi jáne ekinshi taǵamdar, sút ónimderi, bal, jemister, shyryndar, kompot pen kısel.
Qandaı qujattar qajet?
Resmı bilim basqarmasynyń aqparaty boıynsha, tegin tamaqtanýdy alý úshin mynadaı qujattar qajet: ata-analardyń nemese olardy almastyratyn adamdardyń ne kámelettik jasqa tolǵan bilim alýshynyń ótinishi. Ol bilim berý uıymyna onyń birinshi basshysynyń atyna jazylady.
Kim ótinish bere alady?
Memlekettik ataýly áleýmettik kómek alýǵa quqyǵy bar jáne AÁK almaıtyn, jan basyna shaqqandaǵy tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen tómen otbasylardan shyqqan balalardyń ókilderi ótinish bere alady. Sondaı-aq, otbasylarda turatyn jetim balalar men ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan balalardyń ókilderi, tótenshe jaǵdaılardyń saldarynan shuǵyl járdemdi talap etetin otbasylardan shyqqan balalar, bilim berý uıymynyń alqaly organy aıqyndaıtyn bilim alýshylar men tárbıelenýshilerdiń ózge de sanattary.
Alǵashqy eki sanat (AÁK nemese tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen tómen) boıynsha qyzmetti egov «elektrondyq úkimet» portaly arqyly alý qajet.
Tolyq tizim
Sonymen, tamaq alýǵa arnalǵan qujattar tizimi kelesideı: ata-anadan ótinish, kóp balaly – kók kitapsha, jartylaı jetim – ata-anasynyń bireýiniń qaıtys bolýy týraly kýálik, jalǵyz basty ana – 4-forma, ajyrasqan – nekeni buzý týraly kýálik. Eger anasy jumys istese – jumys ornynan sońǵy 6 aıǵa jalaqysy týraly anyqtama. Eger jumys istemese – zeınetaqy tólemderi týraly anyqtama. Eger ákesi jumys istese – sońǵy 6 aıdaǵy jalaqyny esepteý týraly anyqtama, eger jumys istemese – zeınetaqy tólemderi týraly anyqtama. AÁK alýshylar – ákimdikpen shart, kóp balaly otbasylar – 6 aıǵa járdemaqy esepteý, jartylaı jetim balalar – asyraýshysynan aıyrylý boıynsha esepteý, ajyrasqandar – alıment týraly anyqtama. Barlyq qujattardy bir balaǵa bir danadan jınaý kerek. 10 paraqtan turatyn kók papkany umytpańyz!