Parlament Májilisiniń jalpy otyrysynda «2022 – 2024 jyldarǵa arnalǵan respýblıkalyq búdjet týraly» zań jobasy maquldandy, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz QazAqparatqa silteme jasap.
«Úsh jylǵa arnalǵan respýblıkalyq búdjet jobasy Memleket basshysynyń tapsyrmalaryn jáne Nur Otan partıasynyń saılaýaldy baǵdarlamasynyń barlyq mindettemelerin qamtıdy. Búdjet jobasyn qaraý barysynda onyń baǵyttary egjeı-tegjeıli talqylandy, sondyqtan negizgi parametrlerine qysqasha toqtalyp óteıin. Respýblıkalyq búdjet túsimderi bıyldyń josparyna qaraǵanda 432 mlrd teńgege ulǵaıa otyryp, 2022 jylǵa 13 trln teńge kóleminde boljanyp otyr. Respýblıkalyq búdjetke túsetin munaı túsimderiniń úlesi birtindep azaıatyn bolady. Máselen, aǵymdaǵy jylǵy 43,6%-dan 2024 jylǵa qaraı ol 28,6%-ǵa deıin tómendeıdi», - dedi QR Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaev.
Onyń aıtýynsha, Ulttyq qordan beriletin kepildendirilgen transfert 2022 jyly aǵymdaǵy jylmen salystyrǵanda 300 mlrd teńgege, al 2023 jáne 2024 jyldary taǵy 200 mlrd teńgege azaıa otyryp, josparlanǵan. Kelesi jylǵa Ulttyq qordan beriletin nysanaly transfert 550 mlrd. teńge jáne 2023-2024 jyldarǵa 400 mlrd teńge mólsherinde aıqyndaldy.
«Munaıǵa qatysty emes túsimderdiń úlesi bıylǵy 56,4%-ten 2024 jylǵa qaraı 71,4%-ke deıin ósedi dep boljanǵan. Búdjet tapshylyǵy 2022 jyly jalpy ishki ónimge 3,3%-dan 2024 jyly 2,5%-ǵa deıin kezeń-kezeńmen tómendeýmen josparlanyp otyr», - dedi mınıstr.
Onyń sózine qaraǵanda, shyǵystar kelesi jyly 15,9 trln teńgeni quraıdy. Búdjettiń áleýmettik baǵyty saqtaldy. Úsh jyldyq kezeńde áleýmettik sala shyǵystary 26,7 trln teńge bolady. Onyń ishinde 2022 jyly bıyldyń deńgeıine qaraǵanda 643,2 mlrd teńgege ulǵaıa otyryp, 8,1 trln teńgeni quraıdy.
«Búdjettiń jalpy kólemindegi bul shyǵystarynyń úlesi endigi jyly 50,8%-ǵa deıin ósedi. Shyǵystar kóleminiń kóp bóligi azamattardy áleýmettik qamsyzdandyrý men olarǵa kómek kórsetýge baǵyttalǵan. Densaýlyq saqtaý júıesin damytýǵa arnalǵan shyǵystar 2022-2024 jyldary 5,7 trln teńgeni, onyń ishinde 2022 jylǵa 1,8 trln teńgeni quraıdy. Osy qarajat aıasynda medısına qyzmetkerleriniń eńbekaqysyn ulǵaıtý kózdelgen», - dedi Á. Erǵalıev.
Onyń sózine qaraǵanda, bilim jáne ǵylym júıesin damytýǵa 3 jylǵa 7 trln teńge, onyń ishinde 2022 jylǵa 1,8 trln teńge kózdelgen. Bul bıyl bólingen qarajattan 477,1 mlrd teńgege artyq.
«Ekonomıkanyń naqty sektoryn qoldaýǵa jáne damytýǵa arnalǵan shyǵystar orta merzimdi kezeńde 3,6 trln teńgeni, onyń ishinde 2022 jylǵa 2 trln teńgeni quraıdy. Osy baǵyt aıasynda barlyq memlekettik baǵdarlamalardy iske asyrýǵa shyǵystar kózdelgen. Olar birtindep ulttyq jobalarǵa ulasatyn bolady», - dedi mınıstr.
Zań jobasyn talqylaý barysynda birqatar túzetýler engizildi. Túzetýlerdiń birinshi blogy Memleket basshysynyń bıylǵy 1 qyrkúıektegi Joldaýyn qarjylyq qamtamasyz etýge baǵyttalǵan. Máselen, 2022 jylǵa azamattyq qyzmetshilerdiń jekelegen sanattarynyń eńbekaqylaryn kóterýge 143,4 mlrd teńge somasynda qarajat kózdelgen. Túzetýlerdiń ekinshi blogy depýtattardyń bastamashylyǵy boıynsha halyqtyń ómir súrý sapasyn arttyrýǵa jáne óńirlerdi damytýǵa baǵyttalǵan.
Budan buryn habarlanǵandaı, Ulttyq bank tóraǵasy Erbolat Dosaev elimizde ınflásıanyń ósýiniń negizgi sebepterin aıtty. Májilistiń jalpy otyrysynda QR Ulttyq ekonomıka mınıstri Áset Erǵalıev 2022 jyly búdjet tapshylyǵy jalpy ishki ónimge qatysty 3,3% deńgeıinde boljanyp otyrǵanyn aıtty.
Mınıstr 2022 jyly taýarlar eksporty 60,1 mıllıard dollar deńgeıinde boljanyp otyrǵanyn jáne 2026 jylǵa deıin 79,8 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıatynyn jetkizdi. Taýarlar ımporty 2022 jyly 40,8 mıllıard dollardan 2026 jyly 43,4 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıady.