Ne baıqadyńyz?
Almatynyń Respýblıka saraıynda úlken ánshiniń konsertinde otyrmyz. Zal lyq toly. Jas ta, kári de osynda. Tipti, kórermender arasynda aýzynda emizigi bar sábı de, aıaǵyn apyl-tapyl endi basyp júrgen baldyrǵan da bar.
Osy kúngi bala, jalpy bala ataýly bir ornynda otyratyn ba edi, onyń ústine kishkentaı búldirshin konsertińizdi qaıdan uqsyn?! Ánshi janyn jep án aıtyp jatsa, álgindeı balaqaılardyń biri «shóldedim, apa, sý» dedi. Ekinshisi eki kózin ýqalaı myjǵylap, uıqysy kelip, anasyna kónbeı basyn shalqaıtyp, mazasyzdanyp ketti. Sosyn amal joq, «jylap, aınalanyń mazasyn almasyn» degendeı, aldyna alyp sekirtip oınata bastady balany. Bálkim, úıdegi jaıly tósegin, besigin saǵynǵan bolar, báribir tynshymady baldyrǵan. Sonadaıdan bir áıel ornynan ushyp turyp, typyrlap ketti. Ne bolyp qaldy eken dep, biz de eleńdep qaldyq. Sóıtse, konsertke ertip ákelgen oqýshy balasynyń saý etip murny qanap ketipti. Oǵan janynda otyrǵan bir erkek betoramalyn ala júgirip, báıek boldy da qaldy. Senseńiz de, senbeseńiz de, bir konsertten kýá bolǵan oqıǵalarymyz osy.
Ótkende teatrǵa bardyq. Sahnada qoıylym júrip jatqanda bir erkek telefonmen úıindegi áldekimge joǵaltqan zatynyń turýy múmkin jerin aıtyp, túsindirip jatyr. Ony aıtamyz-aý, telefonmen tońazytqyshtaǵy etin shyǵartyp qoıyp jatqan áıel de janymyzda otyrdy. Uıaly telefonyn shuqylap otyratyndar týraly aıtpaı-aq qoıaıyq. Olar kóp. «Shanshar», «Aldaraspan», «Ázil áleminde» de osyndaı kórinister. Kúıis qaıyrǵan sıyrdaı saǵyz shaınap otyratynymyz da bar. Sosyn bizdiń konsert aıaqtalar-aıaqtalmastan dúrkireı kıim ilgishke qaraı júgiretin, kezekte turǵandardy ıterip, basyp-janshyp kıim alatynymyz da jasyryn emes. Sonda biz áli de konsertke, teatrǵa barý mádenıetin bilmeımiz-aý.
Ras, sheteldiń konsertine baryp kórmedik. Biraq teledıdardan baıqasańyz, keshkilik konsertterde bantık taqqan bir búldirshindi nemese úrpek bas bir balaqaıdy baıqamaısyz, zalda sán-saltanaty kelisken kileń parasatty úlken kórermender, mádenıetti tyńdarmandar otyrady. Olar bala-shaǵasyn balalarǵa arnalǵan qoıylymdarǵa, konsertterge, qýyrshaq teatryna nemese sırkke aparady. Al bizdegi kórinis joǵarydaǵydaı.
Tárbıeni besikten bastaý kerek deımiz ǵoı. Negizi, tárbıeni sol besikti terbetken anadan bastaý kerek-aý, ásili!
Negizi, opera, balet, teatr, kıno, konsertterge barýdyń da etıketi bar. Máselen, dál konsert bolatyn kúni aýyryp tursańyz, barmaǵanyńyz durys. Jótelińizben nemese basqa da jaısyz jaǵdaılarmen janyńyzda otyrǵan kórermenniń oıyn, kóńilin bólesiz.
Teatr nemese konsertke klasıkalyq stıldegi kıimmen kelý kerek. Sporttyq kıimmen kelý ábestik, árıne. Tipti, kóshege, dúkenge ustaıtyn sómkeńizben barmaǵan jón. Átirdi quıyp seýip alý da durys emes.
Kórermen zalyna tiske basar táttiler, sýsyndar jáne basqa da taǵamdarmen kirýge bolmaı̆dy. Uıaly telefonyńyzdy óshirip nemese dybyssyz rejımge qoıyńyz. Konsert ne spektákl kezinde túsken qońyraýlar ózińizdi nemese kórermenderdi ǵana emes, ánshi, akterlerdi de alańdatady. Orynǵa áýeli er adam otyrady, sońyn ala áıel adam jaıǵasady. Sizden árirek orynǵa otyratyn adam sizdiń aldyńyzdan óterde syrtyn bermeı, betin qarata ótýge tıis.
Zaldan tanysyńyzdy kórip qalsańyz, sonadaıdan aıqaılap amandasýdyń keregi joq, jáı ǵana basyńyzdy ızep, ısharat jasańyz.
Bylaı qaraǵanda, bul etıketterge eshqandaı da bilim, aqyl qajet emes te sekildi. Saltanatty zaldyń ózi adamdy mádenıetke úndep turatyndaı mysy bar. Soǵan ıkemdelsek jetip jatyr.
Teatrda, álde konsertte júzdeskenshe!