Eńbek adamy
Búgingi áńgimemiz Ulttyq ulannyń Almatydaǵy «Ońtústik» óńirlik qolbasshylyǵynda abyroıly qyzmet etip júrgen kınolog-maman, kishi serjant (top bastyǵy), 5571 áskerı bóliminiń 1-jedel maqsattaǵy batalónynyń jaýyngerlik qamtamasyz etý rotasynyń kınologıa qyzmeti mamandar tobynyń bólinis bastyǵy Álipbek Qurmanbek jaıly bolmaq.
Álipbek Qurmanbek Qaraǵandy oblysynyń týmasy. 2018 jyldan beri alyp megapolıste ornalasqan 5571 áskerı bóliminde qyzmet etedi. Otan aldyndaǵy boryshyn óteı salysymen, 2011 jyly kelisim-shartpen 6505 áskerı bólimine qyzmetke ornalasqan. Sodan beri ult múddesi úshin eńbek etip keledi.
Ol ata-anasynan izgilik, kishipeıildilik, meıirimdilik, adamgershilik sekildi qasıetterin sińire bildi. Sol kisilerdiń arqasynda qanaty qataıdy, Otanǵa degen súıispenshiligi artty. Jalpy, ómirde adamdardyń ımandylyǵyn, uqyptylyǵyn baǵalaıdy.
Búginde qaramaǵynda alty áskerı qyzmetshisi bar kınologıa tobyn basqaryp otyr. Osy joldy tańdaǵanyna eshqashan ókingen emes. Ol qyzmettik ıti týraly aıtqanda, tipti janyp sala beredi.
***
– Toǵyz jyldyq qyzmetimde ózim jeke úıretken úsh ıtim boldy. Qazirgi qyzmet etip júrgen ıtim – Roııa. Ol belgıalyq ovcharkalardyń malınýa degen túrine jatady. Kınolog bolý – óte qyzyq kásip. Qyzmet ýaqytymda ózime bekitilgen ıtimdi jattyqtyramyn, serýendetemin, kútip-baptaımyn, turǵan ornyn tazalap, onyń durys tamaqtanýyna kóńil bólemin. Degenmen, ıttermen kúndelikti jattyǵý jasap turý qajet. Biz jattyǵýdyń kóbine oıyn ádisin qoldanamyz. Tátti berip erkeletemiz. It óte sezimtal keledi. Ol ıesiniń kóńil kúıin sezip turady. Iesine óte adal. Qazirgi qyzmettik ıtim osyndaı jattyǵýlardyń arqasynda eńbegimdi aqtap, adal qyzmet etýde. Birneshe respýblıkalyq jarystardan júldeli oryndardy ıelendik, – deıdi kınolog-maman.
***
Qylmyskerdi ustaýda, joǵalǵan adamdy izdeýde nemese esirtki zattaryn tabýda onyń da ıti myqty izkesýshi. Máselen, birinshi ıti Barys áskerge 8 jyl qyzmet etip, «zeınetke» shyqqan. Nemis ovcharkasy qyzmet etken jyldary túrli qylmystardyń ashylýyna atsalysty. Almatyǵa aýysqanǵa deıin sol ıtpen qyzmet atqardy. Jaqsy jaǵynan kózge túsip, jarystardan únemi júldeli oryndarǵa ıe bolatyn. Ol qyzmettik ıt patrúldik izge túsýshi ıt edi. Qyzmet barysynda adam óltirý deregi boıynsha qylmysty ashqan. Barys qylmyskerdi sol qylmys jasalǵan jerden 800 metr qashyqtyqta tyǵylyp otyrǵan jerinen tapty. Iesi ekeýi ásker kóleminde ótken jarystarǵa qatysyp, alǵyr ıt retinde talaı júldeni de jeńip aldy.
Al Roııamen eki ret jarysqa qatysty. Eki jarysta da úshinshi orynǵa ıe boldy. Olardyń baǵyty jarylǵysh zattardy izdeý-tin. Odan keıin Roı esimdi ıtpen top bastyǵy bolǵanǵa deıin jumys istedi.
***
– Bul ıtter jarylǵysh zattardy izdeıdi. Mundaı ıttermen birinshi jumys istegen kezde biz ıtti aldymen kúshik kezinen bastap tańdaımyz. Dopqa qyzyǵýshylyǵy bar ma, tıpi qandaı, sony eskeremiz, izdeımiz. Ol holerık pe, sangvınık pe, áýeli sony anyqtaımyz. Ekinshiden, úıretý barysynda ıtti oınatý arqyly jumys istep, ony qorqytyp almaýǵa tyrysamyz. Odan keıin jaılap ıiske úıretý ádisterin qoldanamyz. It bir jasqa tolǵannan keıin jarylǵysh zattardyń ıisine qoıylady. Máselen, jarylǵash zattardyń ártúrli ıisi bar. Tórt aıaqty senimdi serik tolyq qyzmettik ıt bolyp sanalý úshin 7-8 ıisti tolyq sezip ajyrata bilýi kerek. Eki jastan keıin osyndaı kútip baptaý úıretýlerdiń nátıjesinde ıt qyzmetke daıyn bolady, – deıdi Álipbek Qurmanbek.
***
Kınolog keıipkerimiz ózine árdaıym qoldaý kórsetip júrgen otbasy týraly da maqtanyshpen aıtyp ótti. Jubaıy Aqbópe Begimbetova ekeýi 2013 jyly shańyraq kóterdi. Qazir ekeýi eki ul, eki qyz tárbıelep otyr. Tuńǵyshy toǵyz jasta bolsa, kishisi segiz aılyq. Ata-anasy da úıdiń uıytqysy. Otbasynda osyndaı bereke-birlik bolǵasyn, túzde júrgende kóp alańdamaıdy. Almatynyń tynyshtyǵyn kúzetip júrgen kınolog pen onyń adal dosy Roııaǵa árdaıym sáttilikter serik bolsyn deımiz.