Qoǵamda moraldyq jáne otbasy qundylyqtaryn nyǵaıtý – Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń basym baǵyttarynyń biri.
2020 jyly elimizde «Qazaqstandyq otbasylar – 2020» atty alǵashqy Ulttyq esep jarıalandy. Esepte ajyrasý sebepteri, otbasylardyń áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıy, týý dınamıkasyna qatysty derekter men taldaýlar qamtyldy, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz.
2023 jyly osal sanattaǵy otbasylardy qoldaýǵa baǵyttalǵan Áleýmettik kodeks qabyldandy. Qujatta kópbalaly jáne tabysy tómen otbasylarǵa arnalǵan naqty áleýmettik qoldaý sharalary, sondaı-aq ana men bala quqyǵyn qorǵaý tetikteri qarastyrylǵan.
El ómirindegi mańyzdy kezeńderdiń biri – áıelderdiń quqyqtaryn qamtamasyz etý jáne balalardyń qaýipsizdigin kúsheıtý maqsatynda qabyldanǵan zańnamalyq ózgerister. Osy zań aıasynda Qazaqstanda turmystyq zorlyq-zombylyq qylmystyq jaýapkershilikke jatqyzylyp, balalarǵa qatysty kez kelgen zorlyq-zombylyq túrine qatań jaza engizildi.
Atalǵan zańnamalardy jetildirý sheńberinde turmystyq zorlyq-zombylyqtyń aldyn alýǵa baǵyttalǵan keshendi sharalar qabyldandy. Otbasy ınstıtýtyn nyǵaıtý jáne kámeletke tolmaǵandardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan jańa normalar engizildi.
Osy maqsatta buryn qyzmet etip kelgen Otbasyn qoldaý ortalyqtarynyń jumysy qaıta qurylyp, olardyń qyzmeti biryńǵaı model boıynsha júıelendirildi. Nátıjesinde mundaı ortalyqtardyń sany el boıynsha tórt ese, 33-ten 131-ge deıin artty.
Qazirgi ýaqytta Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen birlesip, Otbasyn qoldaý ortalyqtarynda kórsetiletin barlyq áleýmettik qyzmetterdi avtomattandyrý jáne sıfrlandyrý jumystaryn belsendi júrgizýde.
Otbasy men nekeni saqtaý jáne nyǵaıtýǵa arnalǵan 2025-2027 jyldarǵa arnalǵan is-sharalar jospary ázirlenip, bekitildi. Jospar otbasy ómirine sanaly daıyndyqty arttyrýǵa jáne ajyrasýdyń aldyn alýǵa baǵyttalǵan.
Ulttyq statısıka búrosynyń derekterine sáıkes, sońǵy bes jylda Qazaqstanda ajyrasý sany 16%-ǵa tómendegen. Eger 2020 jyly tirkelgen ajyrasý sany 48,2 myń bolsa, 2024 jyly bul kórsetkish 40,5 myńǵa deıin azaıdy.
2024 jyly nekege turýǵa ótinish berýshilerge arnalǵan tegin aldyn ala keńes berý jáne oqytý jobasy iske qosyldy. Joba Shymkent jáne Astana qalalarynda pılottyq rejımde sátti júzege asyryldy.
Qazirgi ýaqytta QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi «Otbasy jáne dástúrli qundylyqtardy nasıhattaý, ata-analardyń balalardy tárbıeleýdegi jaýapkershiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan keshendi sharalar» atty granttyq jobany iske asyrýda. Jobanyń negizgi bastamalarynyń biri – «Ata-analar akademıasyn» qurý. Bul bastama aıasynda ata-analarǵa arnalǵan onlaın-kýrstar men oqytý baǵdarlamalary usynylady. Sondaı-aq bala tárbıesine qatysty ózekti máseleler boıynsha túsindirý kezdesýleri ótkiziledi. Jaqyn arada «Ata-ana.kz» onlaın platformasyn iske qosý josparlanyp otyr.
Otbasy ınstıtýtyn jáne moraldyq-áleýmettik qundylyqtardy nyǵaıtý maqsatynda QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi jyl saıyn «Mereıli otbasy» ulttyq konkýrsyn uıymdastyrady. Sońǵy 11 jyl ishinde konkýrsqa elimizdiń barlyq óńirinen 20 myńnan astam otbasy qatysty.
Sonymen qatar, 2023 jyly elimizde Analar kúni (mamyr aıynyń ekinshi jeksenbisi) men Ákeler kúni (maýsym aıynyń úshinshi jeksenbisi) resmı mereke retinde bekitildi. Qazaqstanda jyl saıyn qyrkúıek aıynyń ekinshi jeksenbisinde Otbasy kúni atap ótiledi.