Sharıǵat boıynsha juma namazynyń durys ótelýi úshin belgili sharttar oryndalýy kerek.
Atap aıtqanda, juma namazy jalpyǵa ruqsat etilgen jerde oqylýy shart. Belgili jamaǵatqa ǵana ruqsat etip, basqaǵa kelýge tyıym salynsa, juma namazy durys bolmaıdy.
Bul týraly Almaty-akshamy.kz Muftyat.kz-ke silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
«Jalpyǵa ruqsat» degenimiz – juma namazy oqylatyn meshitterdiń esigi ashyq bolýy, oǵan qalaǵan adamnyń kirip-shyǵýyna ruqsat berilýi. Iaǵnı adamdardyń meshitke kelýine eshkim bóget jasamaýy tıis. Sebebi juma namazy – Islam rámizderiniń biri, ol adamdar arasynda ashyq ótkizilýi kerek (Jamıǵ ar-rýmýz, İ tom, 265-bet).
Qazaqstan Respýblıkasynda dinı birlestik memlekettik tirkeýden ótken sátten bastap, zańdy tulǵanyń quqyq qabilettiligine ıe bolady («Dinı qyzmet jáne dinı birlestikter týraly» zańnyń 15-baby). Búgingi tańda kez kelgen adam Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasyna (QMDB) fılıal bolyp tirkelgen meshitterge kelip, óziniń qulshylyǵyn esh kedergisiz óteı alady.Sharıǵat boıynsha juma namazyn sultan (eń joǵarǵy bılik ókili) nemese onyń orynbasary ótkizýi shart (Fathý báb ál-ǵınaıa, İ tom, 560-bet). Hanafı mázhabynyń ǵalymdary oǵan myna hadısti dálel etip keltiredi: Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Kimde-kim meniń tiri kezimde nemese qaıtys bolǵanymnan keıin ádil nemese zalym basshysy bola turyp, ony elemeı nemese oǵan qarsylyq bildirip, juma namazyn oqýdy tárk etse, Alla onyń dúnıesin biriktirmesin, isine bereke bermesin», – degen (Ibn Mája). Sondaı-aq Hasan ál-Basrı (Alla ony raqymyna alsyn): sultanǵa tıisti tórt nárseniń biri retinde juma namazyn atap ótken (Imdad ál-fattah, 522-bet).
Búginde Qazaqstanda ıslamı dinı qyzmet QMDB jáne onyń fılıaldary (meshitteri) tarapynan júzege asyrylady. Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń jarǵysynda juma jáne aıt namazdary sekildi dinı rásimderdiń meshit ımamdary tarapynan atqarylatyny jazylǵan (QMDB jarǵysy, 13 taraý, 9-11 better).
- Juma namazynyń durys ótelýi úshin sharıǵatta kórsetilgen sharttardyń biri tabylmaǵan jaǵdaıda juma namazy ótkizilmeıdi, onyń ornyna besin namazy oqylady.
- QMDB ruqsat bergen meshitter men arnaıy namazhanalarda ǵana juma namazy oqylady. Meshitterden tys (turǵyn úı, qoǵamdyq oryn, bazar, óndiris orny, oqý orny, t.b.) ǵımarattar men qurylystarda juma namazyn oqýǵa bolmaıdy.
- Juma namazyn QMDB tarapynan bekitilgen dinı qyzmetker ǵana júrgize alady.
- Juma namazynyń sharty eki aıt namazyna da qatysty.