2025 jylǵy 27 qarashada Halyqaralyq ınjenerlik-tehnologıalyq ýnıversıtetinde (MITÝ) jasandy ıntellekttiń qazirgi qoǵamdaǵy róli men gýmanıtarlyq ǵylymdarmen ózara yqpaldastyǵyna arnalǵan «Qazaqstan jasandy ıntellekt dáýirinde: tarıh, mádenıet, til jáne tehnologıalar dıalogy» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótti. Sharaǵa Qazaqstan, Túrkıa, Ózbekstan, Pákistan jáne birqatar sheteldik ǵylymı ortalyqtardyń ókilderi qatysyp, oflaın jáne onlaın formatta 200-den astam qatysýshyny biriktirdi.
Konferensıanyń ashylýynda ýnıversıtet rektory Darhan Berikuly Aqpanbetov jasandy ıntellekt damýynyń joǵary qarqyny bilim berý, ǵylymı zertteýler, til saıasaty men mádenıet salalaryna jańa talaptar qoıatynyn atap ótti. Ol JI tehnologıalarynyń qoǵamnyń áleýmettik-mádenı qurylymyna áserin taldaıtyn ǵylymı alańdarǵa suranys artyp otyrǵanyn, sıfrlyq transformasıa jaǵdaıynda bilim berý júıesiniń ádisnamalyq negizderin qaıta qaraýdyń ózektiligin atap ótti.
Plenarlyq májiliste usynylǵan baıandamalar jasandy ıntellekttiń pánaralyq sıpatyn, onyń áleýmettik-mádenı damýǵa yqpalyn jáne gýmanıtarlyq ǵylymdardaǵy jańa ádisnamalardy qalyptastyrýdaǵy rólin ár qyrynan qarastyrdy. QR UǴA akademıgi, profesor Maqtaǵalı Ábdimájıtuly Bektemisov JI-dyń ǵylym men bilim salasyndaǵy júıelik ózgeristerge yqpalyn ǵylymı modelder arqyly talqylady. PhD doktor Zafarýllah Sahıto zamanaýı STEAM oqytý qurylymynda tildiń ıntegrasıalyq rólin kórsetti.
Kazakh-American University prezıdenti, akademık Asylbek Abdıashımovıch Isahov jasandy ıntellekttiń adamzat damýyna áserin, sıfrlyq qoǵamdaǵy etıkalyq ólshemder men áleýmettik jaýapkershilik máselelerin saralady. Sharof Rashıdov atyndaǵy Samarqand memlekettik ýnıversıtetiniń profesory Bahtıar Ergashevıch Ergashev Túrkistan general-gýbernatorlyǵy dáýirindegi is júrgizý qujattaryna derektanýlyq taldaý jasady.
Sonymen qatar, profesor Jomart Qudaıbergenuly Sımtıkov gýmanıtarlyq ǵylymdardyń sıfrlyq transformasıaǵa beıimdelýin, JI quraldary arqyly jańa zertteý múmkindikterin qarastyrdy. MITÝ profesory Altynaı Býrhatovna Abýova túıe sútin sýblımasıalyq keptirýdiń ǵylymı-tehnologıalyq parametrlerin tanystyrdy. Túrkıalyq zertteýshi Ibrahım Kalqan qazaq shejiresin sıfrlandyrý baǵytyndaǵy JI qoldanbalaryn taldady.
Konferensıa aıasynda úsh ǵylymı baǵyttyń jumysy uıymdastyryldy. Tarıh jáne mádenı mura baǵytynda arhıvtik materıaldardy sıfrlandyrý, tarıhı derekterdi JI arqyly taldaý, vırtýaldy mýzeıler qurý máseleleri qaraldy. Til saıasatyna arnalǵan baǵytta kóptildi bilim berý, sıfrlyq lıngvısıka jáne tildik kontentti avtomattandyrý sıaqty taqyryptar taldandy. Úshinshi baǵyt jasandy ıntellektiń ekonomıka, tehnologıa jáne qoǵamdaǵy ornyqty damý prosesterine áserin zertteýge arnaldy.
Forým qorytyndysynda sıfrlyq gýmanıtarıstıkanyń bolashaǵy men JI tehnologıalaryn ǵylymı prosesterge ıntegrasıalaý jóninde jańa ǵylymı tujyrymdar jasaldy. Konferensıa halyqaralyq akademıalyq qaýymdastyq arasyndaǵy seriktestikti nyǵaıtýdyń mańyzdy alańyna aınaldy.
Konferensıa MITÝ-dyń sıfrlyq dáýir jaǵdaıynda ǵylym men bilimniń sapaly damýyna baǵyttalǵan strategıalyq bastamalardy qoldaıtynyn aıqyn kórsetti.