20 naýryz BUU bastamasymen búkil álemde Jer kúni (Earth Day) atap ótiledi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Sonymen qatar, halyqaralyq merekeler kúntizbesinde Jerge arnalǵan eki ataýly kún bar – búgingi kún kóktemgi kún men túnniń teńelýine sáıkes kelse, al ekinshisi - 22 Sáýir. Birinshisi bitimgershilik jáne gýmanısik baǵytqa ıe, ekinshisi ekologıalyq sıpatqa ıe.
20 naýryzdy BUU Jer kúni retinde 1971 jyly tańdady jáne resmı túrde bekitti, óıtkeni dál osy ýaqytta planetanyń bıologıalyq yrǵaǵy ózgeretin kóktemgi kún men túnniń teńelý kúnine sáıkes keledi jáne ol tabıǵattyń oıanýy men jańarýy oryn alǵan kezde onyń damýynyń jańa kezeńine ótedi. BUU-nyń úndeýinde: «Jer kúni – bul barlyq adamdardyń nazaryn Jer planetasyn ortaq úı retinde tanýǵa, bizdiń búkil jerdegi qaýymdastyǵymyzdy jáne bir-birimizge ózara táýeldi ekenimizdi sezinýge arnalǵan arnaıy ýaqyt» delingen.
Bul kúnniń negizin qalaýshy áıgili amerıkalyq qoǵam qaıratkeri Djon Morton, ol 1840 jyldary eldiń ár azamatynyń qorshaǵan ortaǵa uqypty qaraý baǵdarlamasy aıasynda aǵashtar men butalardy otyrǵyzý naýqanyn bastady.
Nebraska terıtorıasynyń hatshysy bolǵannan keıin, 1872 jyly ol kógaldandyrýǵa arnalǵan kúndi belgileýdi usyndy. Osylaısha aǵash kúni paıda boldy jáne ol birden tanyldy.
Birinshi kúni shtat turǵyndary mıllıonǵa jýyq aǵash otyrǵyzdy jáne kóp uzamaı olardyń bastamasy qoǵamdyq qozǵalysqa aınaldy. 1970 jyldan bastap merekeniń máni qorshaǵan ortany qorǵaýdyń jalpy ıdeıasyna deıin keńeıip, Jer kúni degen jańa ataý paıda boldy, ol jalpyulttyq sıpatqa ıe boldy. 1971 jyly BUU bul merekeni resmı túrde qabyldady, sodan keıin ol jyl saıyn halyqaralyq qoldaýǵa ıe bola otyryp, búkilálemdik kúnge aınaldy.
Osy oraıda aıta ketetin bolsaq, kún men túnniń teńeler shaǵy Ulystyń merekesi Naýryz yqylym zamannan beri shyǵys halyqtarynyń arasynda, onyń ishinde bizdiń elde de jurt asyǵa kútetin jyldyń basy – Naýryz merekesi retinde toılanyp kelgen. Joǵaryda atalǵan kóshet otyrǵyzý da qazaq halqynda burynnnan bar dástúr. Qystan aman shyqqan halyq osy kezderi bulaq kózin ashyp, tirshilik nárimen jańa kúnniń bastalar shaǵyna qýanǵan. Tabıǵatpen úndestikte ómir súrgen halqymyz jańarý, kún men túnniń teńeler shaǵyn osylaı bastaǵan.