Prompt degen ne jáne ol ne úshin kerek?
Zamanaýı tehnologıalar damyǵan saıyn jasandy ıntellektini kúndelikti ómirde qoldanatyndardyń qarasy da kóbeıip keledi. Degenmen JI-den ózińiz qalaǵan jaýapty alý úshin oǵan durys tapsyrma bere alýyńyz kerek. Áıtpese, jalpylama ne sapasy tómen jaýap kelýi ábden múmkin. Olaı bolsa, suranys hám promptty qalaı durys jazý keregine qatysty nusqaýlyqqa nazar salyńyz.
Prompt degen ne jáne ol ne úshin kerek?
Prompt (aǵylshynsha «prompt» – suranys) – jasandy ıntellektige baǵyttalatyn mátin ne aýdıo túrindegi suranys. Prompt qalaı jasalsa, jaýap ta soǵan saı bolady. Bylaısha aıtqanda, neıron jelisiniń jumysyna baǵyt beretin tapsyrma desek bolady. Neǵurlym naqty ári túsinikti qylyp jaza alsańyz, soǵurlym dál ári sapaly jaýap ala alasyz. Bireý mátin generasıalaý úshin, bireý kod jazý úshin, endi biri tipti mýzyka jazý úshin jasandy ıntellektini qoldanady. ChatGPT, Midjourney, DALL·E, DeepSeek jáne basqa da modelderdiń qoldanýshysy kúnnen kúnge kóbeıip keledi.
Promptty qalaı durys jazý kerek?
Nátıjesi kóńilden shyǵýy úshin prompt jazarda birneshe qaǵıdany qatań ustaný kerek. Mysaly:
Suranys naqty ári dál bolsyn
Aıtqandaı, neǵurlym keregińizdi anyq jazsańyz, soǵurlym dál jaýap bredi. Aıtalyq bylaı:
«Tehnologıalar tarıhy týraly aıtyp bershi» deseńiz, shashyrańqy jaýap alasyz.
Al endi «uıaly telefondardyń tanymal modelderiniń tarıhyn qysqa ári qyzyq qylyp aıtyp bershi» deseńiz, jaýaby kóńilden shyǵady.
Mátinge mán berińiz
Eger promptta mánmátin (kontekst) bolmasa, jasandy ıntellekt jaýabyn tym shashyratyp jiberýi múmkin. Máselen:
«Palaý basýdy úıretshi» deseńiz, bul tym jalpylama suranys bolady.
Onyń ornyna «4 adamǵa, qoı etinen ózbek palaýyn qalaı basý keregin aıtyp bershi» degen jaqsyraq.
Qandaı formattaǵy jaýap keregin aıtyńyz
Eger sizge belgili bir stıl ne formatta jazylǵan jaýap qajet deseńiz, ony mindetti túrde aıtyńyz.
«Jańadan bastap jatqandarǵa arnap saıt jasaýdy úıretetin nusqaýlyq daıyndap bershi».
«Jaýabyn kestege salyp bershi».
«Saıahat týraly post jazyp bershi, 50 sózden turýy kerek».
Úlgi bar bolsa, kórsetińiz
Ózińizge ne keregin úlgi hám mysal túrinde kórsetseńiz, jasandy ıntellekt sizdi jaqsyraq túsinedi. Mysaly:
Ónimniń sıpattamasyn mynadaı stılge salyp jazyp bershi: «Jumysqa da, oınaýǵa da arnalǵan ózi jep-jeńil, biraq qýatty noýtbýk».
Egjeı-tegjeıli aıtyńyz
Ásirese sýret generasıalaıtyn kezde naqtylaýyńyz kerek bolady:
«Robottyń sýretin sal. Kıberpank stılinde, túngi qalanyń fonynda, neon ottar qos»»
«Jasandy ıntellektpen jumys isteıtin kompanıanyń logotıpin salyp ber, mınımalızm stılinde bolsyn».
Sátti prompttar úlgisi
Mátin jazýǵa:
«Japonıany aralaýǵa arnalǵan týrısik qyzyq marshrýt qurastyryp ber. Mádenıetine erekshe mán ber»
«Elektronıka satatyn ınternet-dúkenine arnap ótimdi mátin jazyp ber. Mindetti túrde copywriting tehnıkasy qoldanylýy kerek».
Sýretke:
«Ushyp júrgen avtokólikteri bar fýtýrısik qalanyń sýretin salyp ber, kıberpank stılinde bolsyn».
«Otbasymen saıabaqta otyrǵandardyń sýretin salyp ber, akvarelmen salynǵan stılde bolsyn».
Baǵdarlamalaýǵa:
« Python-da saıttaǵy jańalyqtar avtomat túrdn parsıń jasalatyndaı skrıpt jazyp ber».
«Keıingi 30 kúnde tirkelgen qoldanýshylar tańdap alynatyndaı SQL-suranys jasap ber».
Prompt jazǵanda jıi ketetin qateler
Suranys tym jalpylama bolady. Sonyń kesirinen jaýaby shashyraıdy.
Kereǵar nusqaýlar bolsa, jasandy ıntellekt sizge ne keregin bilmeı, shatasýy múmkin.
Qurylymyn kórsetpeseńiz, jaýabyn dál ınterpretasıalaýǵa qınalady da, haos bolady.
Promptty qalaı jaqsartýǵa bolady?
Eger suraǵan nárseńizge qol jetkize almasańyz, onda damytyp, jaqsartý úshin taǵy da tapsyrma bere alasyz.
Suranysty naqtylap, egjeı-tegjeıli derek qosyńyz.
Logıkalyq turǵydan túsinikti qylyp qaıta tapsyrma berińiz.
Nusqaý berip, úlgi qosyp jaýapty durystaýyn surańyz.
Promptty sátti jazýǵa kómektesetin tehnıkalar
Ról berińiz
Aıtalyq sizge belgili bir mánerde jazylýy kerek delik. Ondaı kezde jasandy ıntellektige ról berip qoıyńyz.
«Ózińdi tájirıbeli qarjygermin dep esepte. Endi qor naryǵy qalaı jumys isteıtinin qarapaıym tilde túsindirip ber. Balanyń ózi túsinetindeı bolsyn».
«Sen — tehnologıalar týraly jazatyn jýrnalıssiń. Keıingi shyqqan bálen degen smartfonǵa sholý jazyp ber».
Suranysty birneshe bólikke bólińiz
Keı suranystardy jaqsartý úshin birneshe bólikke bólý kerek bolady.
«Aldymen myna smartfonnyń basty erekshelikterin jazyp ber. Sodan keıin osy erekshelikterdi kórsete otyryp jarnamalyq mátin jaz».
«Jasandy ıntellekt týraly postqa 5 ıdeıany oılastyryp ber. Sodan keıin eń qyzyǵyn tańdap al da, jazýǵa kiris».
Kodıńdi ońtaılandyrý kerek bolsa, este ustaıtyn tusy
Eger siz kod generasıalaýǵa prompt jazǵyńyz kelse, onda baǵdarlamalaý tilin, konteksin, kitaphanasyn kórsetýińiz kerek.
« Python-da BeautifulSoup qoldana otyryp HTML-betterge parsıń jasaıtyn skrıpt jasap ber».
« JavaScript-te obektilerdi kúnine qaraı sorttaıtyn fýnksıa jazyp ber».
Eske sala ketsek, buǵan deıin AI men ML qalaı jumys isteıtinin túsindiretin kitaptarǵa sholý jasaǵan edik. Jasandy ıntellekt týraly úzdik 8 kitaptyń tizimimen osy jerden tanysa alasyzdar.