Qurmetti otandastar! Qazaqstan úshin qańtar aıy qaharymen keldi. Memleket basshysynyń ózi aıtqandaı, biz táýelsiz Qazaqstannyń tarıhyndaǵy eń úlken ári eń aýyr daǵdaryspen betpe-bet keldik jáne búginde biz ony birigip jeńdik dep senimmen aıta alamyn!
Bolǵan oqıǵanyń aq-qarasy aldaǵy ýaqytta aıtyla jatar. Biraq, bul bulǵaq neden bastalyp edi? Ózimiz óndirýshi bolǵanmen, elimizde janarmaı baǵasy qymbat. Janarmaı qymbattasa, azyq-túlikten bastap, basqa da halyq tutynatyn taýarlar, halyqqa qyzmet kórsetý salalary da qymbattaıtyny belgili. Qazaq - áýelden shydamdy halyq. Janarmaı baǵasynyń qymbattaǵanyna da tózimmen qaraı bildi. Sóıtip, jolyn da tapqandaı boldy: kólikterin gazben júrýge ıkemdedi. Osylaısha, janarmaı baǵasyn joǵarylatpaı, ustap turdyq. Al, jyldyń basynda arzan dep janarmaı ornyna tutynyp júrgen gaz qymbattady. Odan árige halyqtyń shydamy jetpedi, tózimi taýsyldy. Sóıtip, óz narazylyqtaryn bildirip, kóshege shyqty. Halyqtyń janaıqaıyn Memleket basshysy estidi, ýaqytynda gaz baǵasyn tómendetýge tıisti oryndarǵa nusqaý da berdi.
Gazdyń baǵasyn jeke kompanıalar qoldan ósirgen, búginde olardyń birazy jaýapqa tartylyp ta jatyr.
Qıyn kúnder artta qaldy. Eńdi Qazaqstanda damýdyń jańa kezeńi bastalady, dep málimdedi elimizdiń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev. Bul iske bárimiz de úles qosýymyz qajet. Sondyqtan, birqatar usynysymdy aıtyp ketýdi jón kórdim.
Birinshiden, biz buǵan deıin «Qýatty óńir – Qýatty Qazaqstan» degen urandy estip, aıtyp keldik. Sondyqtan, oblystarda otandyq ónimderdi shyǵaratyn óndiris oshaqtaryn ashý qajet. Ol kúndelikti suranystaǵy un, maı, nan, sút ónimderi, kókónis ósiretin jylyjaı ne kıim tigetin shaǵyn fabrıka bolsyn. Sondaı-aq kásipkerlerge saýda núktelerin ashyp, qalada óz taýarlaryn erkin satýǵa múmkindik berý qajet. Bul óndirýshi men tutynýshy arasyndaǵy alypsatarlardy joıýdyń birden-bir joly bolar edi. Kásipkerlerge ne kásip ashamyn degen jandarǵa 20, tipti 30 jyldyq merzimge jyldyq mólsheri tómen kredıt berý máselesin de qarastyrǵan jón. Sonda ǵana, azamattar júreksinbeı bıznesti bastaı alady, al bul jańa jumys oryndary, búdjetke túsetin qosymsha salyq degen sóz. Taǵy bir ózekti másele - Qazaqstannyń tabıǵı resýrstaryn durys, ári tıimdi paıdalaný. Ony paıdalanyp qana qoımaı, sony ıgeretin otandyq ónimder shyǵarý. Mysaly, bizde munaı bar, biraq sol munaıdy óndiretin, óńdeıtin qural-jabdyqtardy áli kúnge shetten tasyp júrmiz.
Ekinshiden, bıznesti tekserýdi azaıtýdy usynamyn. Birese sanıtarlyq-epıdemıologıalyq qyzmet, birese órt sóndirý qyzmeti, basqa da baqylaý jáne qadaǵalaý organdary kelip kásipkerlerdiń qyzmetine kedergi keltiredi. Budan kásipkerler az zardap shegip jatqan joq.
Taǵy bir másele - biz tabıǵı baılyqtardy áýeli óz halqymyzdyń ıgiligi úshin paıdalanyp, sosyn ǵana ony eksportqa shyǵarý kerekpiz. Janarmaımen, gazben ishki naryqty qolaıly baǵamen qamtyp baryp, syrtqa satsaq qana ishki turaqtylyqty saqtap tura alamyz.
Jastardyń jaǵdaıyna, olardyń tárbıesine nazar aýdaratyn ýaqyt keldi dep sanaımyn. Olardyń buqaralyq sportpen shuǵyldanýyna, osylaısha deni saý, dili myqty urpaq ósirýimiz qajet. Mektepterden bólek, úlken sport nysandaryn ashyp, ulttyq trenerler daıyndap, shymyr ári shynyqqan jastardyń býynyn daıyndaýǵa tez arada kirisýimiz kerek. Sondaı-aq, biz jastardy durys mamandyq tańdaýǵa úıretkenimiz de abzal. Ekonomıser men zańgerler, qarjygerler men esepshiler kóp. Jumys tappaı, ornyn bilmeı sendelip bos júr. Bizge tehnıkalyq mamandyqtar qajet. Olarǵa bıznestiń qyr-syryn úıretýimiz qajet.
Biz el Parlamentiniń quramynan ádemi sóıleı alatyn emes, tıimdi jumys isteı alatyn depýtattardy kórgimiz keledi. Sondyqtan, óńirlerden naǵyz óndiris oryndarynda jumys istep shyqqan jastardy Parlament quramyna usynýymyz kerek. Depýtattyq korpýstyń shektik jasyn 55 qylsaq, osylaısha oıy túzý, zamannyń aǵymyn biletin naǵyz halyqtyń qalaýlylary jurttyń talabyn túsinip, soǵan sáıkes zańdardy qabyldaıdy dep senemiz.
Memleket basshysy 11 qańtarda Májiliste búdjetaralyq qatynastardyń tásilderin ózgertýdi tapsyrdy. Prezıdenttiń bul bastamasyn men tolyq qoldaımyn. Respýblıkalyq búdjettiń iri donory bola tura, keıbir óńirler áleýmettik-ekonomıkalyq damý jaǵynan kenje qalyp otyr. Sondyqtan, respýblıkalyk búdjetti toltyryp otyrǵan ár óńir óziniń qajetine oraı, tabystyń bir bóligin ózderinde qaldyrýy tıis. Bul óńirdiń damýyna úlken serpin bolady.
Kóńil bóletin taǵy bir másele - týrızmdi qoldaý. Qazaqstannyń qaı óńiri bolsa da, týrızm úshin qolaıly ekenin bilemiz. Bul salada da naqty sheshimder qabyldaýymyz qajet.
Qurmetti qazaqstandyqtar! Alda jańa mindetter tur. Prezıdentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyń aınalasyna toptasyp, damýdyń jańa kezeńine birge qadam basaıyq! Elimiz aman, jurtymyz tynysh bolǵaı! Memleketimiz nyǵaıyp, birligimiz arta túskeı!
Ibragım Akdrashev,
jeke kásipker, "Qurmet" ordeniniń ıegeri.