Astanada «Reabılıtologıa men kýrortologıanyń basym baǵyttary» taqyrybyndaǵy shet el mamandarynyń qatysýymen XI Respýblıkalyq ǵylymı-praktıkalyq konferensıa ótýde.
İs-sharada nevrologıalyq múgedektik aýrýlaryn ońaltýdyń, dıagnostıkalaýdyń jáne ońaltýdyń jańa ádisterin engizý, ońaltýdyń ınovasıalyq tehnıkalyq quraldaryn qoldaný jáne basqa da kóptegen máseleler talqylanady. Talqylaý barysynda ártúrli elderdiń sarapshylary Qazaqstanda ońaltýdy damytý boıynsha júrgizilip jatqan jumystarǵa oń baǵa berdi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń málimetinshe, konferensıany QR EHÁQM Áleýmettik qorǵaý salasyn damytýdyń ulttyq ǵylymı ortalyǵymen birlesip «Reabılıtologtar men kýrortologtar qaýymdastyǵy» QB uıymdastyrdy jáne gıbrıdti formatta (offline/online) ótýde.
İs-sharaǵa QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Jaqypova, «Qazaqstan halqyna» qorynyń basqarma tóraǵasynyń orynbasary Lázzat Shyńǵysbaeva, Parlament Májilisiniń depýtaty Dınara Naýmova, otandyq jáne sheteldik (Ulybrıtanıa, Germanıa, Gresıa, Italıa, Reseı) ońaltý salasyndaǵy sarapshylar, sanatorıılik-kýrorttyq mekemelerdiń mamandary, ÚEU ókilderi, sondaı-aq medısınalyq jáne mamandandyrylǵan jabdyqtar men dári-dármekter shyǵaratyn kompanıalar qatysty.
Svetlana Jaqypova óziniń alǵy sózinde qazirgi ýaqytta Qazaqstanda 732 myń múgedektigi bar adam turatynyn atap ótti. Ekologıalyq jaǵdaıdyń nasharlaýy, ata-analardyń (ásirese analardyń) aýrýshańdyǵynyń joǵary deńgeıi, birqatar sheshilmegen áleýmettik-ekonomıkalyq, psıhologıalyq-pedagogıkalyq jáne medısınalyq problemalar 110 myńnan astam múgedektigi bar balalar sanynyń ósýine yqpal etedi.
«Memleket basshysy Úkimettiń aldyna múgedektigi bar adamdardyń ómir súrý sapasyn arttyrý jáne onyń árbir múshesine ómirdiń barlyq salalarynda teń múmkindikter beriletin ınklúzıvti qoǵam qurý mindetin qoıdy.
Respýblıkada Múgedektigi bar adamdardyń quqyqtaryn qamtamasyz etý jáne ómir súrý sapasyn jaqsartý jónindegi 2025 jylǵa deıingi ulttyq jospary iske asyrylýda. Mınıstrlik sarapshylyq qoǵamdastyqpen birlesip, BUU Múgedekterdiń quqyqtary jónindegi komıtetiniń usynymdaryn eskere otyryp, 2030 jylǵa deıingi ınklúzıvti saıasat tujyrymdamasynyń jobasyn ázirledi. Onyń basty jańashyldyǵy múgedektiktiń medısınalyq-áleýmettik-áleýmettik-quqyq qorǵaý modeline kóshý boıynsha jaǵdaı jasaý bolyp tabylady. Qujat erekshe qajettilikteri bar adamdardyń qoǵamǵa tolyqqandy áleýmettik yqpaldasýy úshin qajetti jaǵdaılar jasaýǵa baǵyttalǵan pármendi sharalar keshenin qabyldaýdy kózdeıdi.
Múgedektigi bar adamdardyń ómir súrý sapasyn arttyrý úderisindegi mańyzdy aspektilerdiń biri ońaltý bolyp tabylady. Bul densaýlyqtyń buzylýynan týyndaǵan ómirlik shekteýlerdi joıýǵa nemese tolyq óteýge baǵyttalǵan medısınalyq, psıhologıalyq, pedagogıkalyq, áleýmettik-ekonomıkalyq is-sharalar kesheni», – dedi Svetlana Jaqypova.
Mınıstr balalardy ońaltýda jumystyń medısınalyq, áleýmettik jáne pedagogıkalyq baǵyttaryn qamtıtyn mýltıdısıplınarlyq tásildiń mańyzy zor ekenin atap ótti.
EHÁQM basshysy Áleýmettik kodeksti iske asyrý sheńberinde júrgizilip jatqan jumystarǵa da toqtalyp ótti.
«Múgedektigi bar balalardy ońaltý men abılıtasıalaýdyń jeke baǵdarlamalaryna sáıkes sanatorıı-kýrorttyq emdeýge jiberý boıynsha joba iske qosyldy.
2025 jyldan bastap áleýmettik qamsyzdandyrý júıesi jeke bıznesti tarta otyryp, arnaýly áleýmettik qyzmetterdi jan basyna shaqqandaǵy qarjylandyrýǵa kóshýde. Bul shara arnaýly áleýmettik qyzmetter kórsetetin uıymdardyń jelisin keńeıtýge jáne olardy shalǵaıdaǵy aýyldyq eldi mekenderge jetkizýge múmkindik beredi.
Budan basqa, 2025 jyldan bastap arnaýly áleýmettik qyzmetter kórsetetin uıymdardy lısenzıalaý engizilýde. Bul olardyń standarttarǵa sáıkestigin qamtamasyz etýge jáne erekshe qajettilikteri bar adamdardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa múmkindik beredi.
Sondaı-aq, múgedektigi bar balalardy úı jaǵdaıynda ońaltýdyń sıfrlyq kúndeligi engizilýde. Bul sheshim ońaltý sharalarynyń dınamıkasy men qol jetkizilgen áserin baqylaýǵa múmkindik beredi», – dedi Svetlana Jaqypova.
Mınıstr ońaltý is-sharalarynyń kesheninde jáne erekshe qajettilikteri bar adamdardyń kúndelikti ómirinde ońaltýdyń tehnıkalyq quraldary úlken ról atqaratynyn atap ótti. Áleýmettik qyzmetter portalynyń arqasynda múgedektigi bar adamdarǵa ońaltý quraldary men olardy jetkizýshilerdi óz betinshe tańdaýǵa múmkindik berildi. Bul rette usynylatyn OTQ sapasyna baqylaý kúsheıtildi.
«Bıyl «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qorymen birlesip, Biz «OTQ qajettilikterin baǵalaý jáne irikteý» jáne «Múgedektigi bar balalardy úı jaǵdaıynda ońaltý» pılottyq jobalaryn iske asyrýǵa kiristik. Osy jobalar sheńberinde múgedektigi bar balalardy úı jaǵdaıynda ońaltý is-sharalaryn júrgizý úshin ınovasıalyq OTQ qamtamasyz etedi. Qysqa ýaqyt ishinde balalardyń ata-analary men mamandary oń dınamıkany atap ótedi: bireý turýdy úırendi, bireý senimdi otyrady. Atalǵan jobalar elimizdiń barlyq óńirlerinde tabysty iske asyrylyp, odan ári aýqymdy bolady dep senemin», – dedi Svetlana Jaqypova.
Óz kezeginde QR EHÁQM Áleýmettik qorǵaý salasyn damytý ulttyq ǵylymı ortalyǵy bas dırektorynyń orynbasary, Reabılıtologtar men kýrortologtar qaýymdastyǵynyń basqarma tóraǵasy Sholpan Bólekbaeva osy pılottyq jobalar týraly egjeı-tegjeıli aıtyp berdi.
«Jobalardyń negizgi maqsattary: daralyq qaǵıdatyn saqtaý jáne durys OTQ tańdaý; múgedektigi bar balalarǵa múgedektigi bar balalardyń ómir súrý sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan sapaly, tıimdi, qaýipsiz jáne ǵylymı negizdelgen OTQ berý; múgedektigi bar balalardy kásiptik baǵdarlaýdy, súıemeldenetin kúndizgi jumyspen qamtýdy uıymdastyrýdy qosa alǵanda, derbes ómir daǵdylarymen qamtamasyz etetin tehnologıalardy engizý.
Búgingi tańda jeke tańdalǵan tehnıkalyq ońaltý quraldarymen 73 bala aınalysady. Mamandar arnaıy mobıldi qosymsha arqyly sabaqtarǵa monıtorıń júrgizedi», – dep atap ótti spıker.
Eki kúndik konferensıa aıasynda 7 paneldik sesıa uıymdastyrylady, onyń barysynda sarapshylar keń aýqymdy máselelerdi talqylaıdy. Olardyń qatarynda ınovasıalyq OTQ engizý, nevrologıalyq aýrýlardy dıagnostıkalaý jáne ońaltý, botýlınoterapıa men ortezdeýdi qoldaný, kýrortologıa men ońaltýdaǵy tıimdi ádister: tamaqtanýdan psıhologıalyq qoldaýǵa deıin, neırodamýdaǵy zamanaýı tásilder, ÚEU men pasıenttik uıymdardyń ońaltýdaǵy róli bar.
Talqylaý barysynda ártúrli elderdiń sarapshylary Qazaqstanda ońaltýdy damytý boıynsha júrgizilip jatqan jumystarǵa oń baǵa berdi.
«Infraqurylymdy, joǵary tehnologıalar men ınovasıalardy qosa alǵanda, memlekettiń qarqyndy damý qarqynyn, sondaı-aq memlekettik tulǵalardyń áleýmettik salany damytýǵa jáne odan ári jańǵyrtýǵa degen tereń qyzyǵýshylyǵyn atap ótkim keledi. Biz Grekıa dárigerleri men Qazaqstannyń reabılıtologtary arasyndaǵy yntymaqtastyqtyń baı tájirıbesine ıe boldyq, onda pasıentter Grekıada hırýrgıalyq aralasýdan jáne Qazaqstanda keıinnen qarqyndy ońaltýdan keıin tabysty nátıjelerge qol jetkizdi, bul eldegi ońaltý jáne áleýmettik sektordyń damýynyń joǵary deńgeıin kórsetedi», – dedi Global Medical Top Partners (Grekıa) kompanıasynyń bas dırektory Sem Avad.
«Ótken bes jyl ishinde QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń, sondaı-aq naryqtyń jaýapty qatysýshylarynyń tarapynan múgedektigi bar adamdardyń qajettilikterine jeke kózqarastyń serpindi damýy men qoldaýyn atap ótemin. Áleýmettik qyzmetter portaly ázirlendi jáne qoldanysqa engizildi, OTQ jikteýishi qaıta qaraldy jáne ózektendirildi, ozyq ádistemeler men ınovasıalyq ónimderdi engizý, búrokratıalyq kedergilerdi joıý boıynsha turaqty jumys júrgizilýde, múgedektigi bar adamdardyń múddeleri barlyq prosesterdiń basynda tur», – dep atap ótti Ottobock halyqaralyq protezdik-ortopedıalyq konserniniń bıznesti damytý baǵytynyń basshysy Andreı Fınogenov.