Ǵylym ordasynda Halyqaralyq áıelder kúni qarsańynda Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ǵylym akademıasy alǵash ret otandyq áıel-ǵalymdarǵa arnalǵan akademık N.Bazanova atyndaǵy marapatty saltanatty túrde tabystaý rásimin ótkizdi.
Ataýly is-sharaǵa 400-ge jýyq otandyq ǵylymdy damytýǵa aıryqsha úles qosqan jetekshi áıel-ǵalymdar, ǵylymı qyzmetkerler, oqytýshylar men joǵary oqý oryndarynyń, ǵylymı uıymdardyń basshylary qatysty.
Naılá Orazǵulqyzy Bazanova (1911-1993) - Qazaqstan men Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy áıel-akademık, bıologıa ǵylymynyń jańa salasynyń - aýyl sharýashylyǵy janýarlarynyń fızıologıasynyń negizin qalaýshy. Ol qazaq áıelderi arasynan shyqqan tuńǵysh bıologıa ǵylymynyń doktory (1945), profesor (1946), Qazaq KSR ǵylym akademıasynyń akademıgi (1951), Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylymı qaıratkeri (1946).
Qazaqstanda ǵylymmen aınalysyp júrgen zertteýshi mamandar arasyndaǵy áıelder sany 12 myńǵa jýyq. Bul jalpy ǵalymdar sanynyń 55,6%.
Ǵylymı dáreje qorǵaǵan arýlarymyzdyń qatary jyl saıyn ósip keledi. Mysaly, bıyl áıel arasynda ǵylym doktorlary – 848-ge jetti, ǵylym kandıdattary – 2 872-ge, PhD doktorlar – 1 806-ǵa jetti.
Bizdiń derekterimiz boıynsha, 2024 jyly qazaqstandyq áıelder Web of Science jáne Scopus jýrnaldarynda 3100-den astam maqala jarıalady, onyń ishinde 1400-den astamy – birinshi avtor retinde kórindi, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 15%-ǵa artyq. 2024 jyly Web of Science birinshi kvartılindegi eń bedeldi jýrnaldarda qazaqstandyq ǵalym áıelderimiz jarıalaǵan maqalalar sany 500-den asty.
Tuńǵysh otandyq áıel-ǵalymdarǵa arnalǵan akademık N.Bazanova atyndaǵy marapatpen 48 otandyq ǵylymnyń damýyna aıryqsha úles qosyp júrgen, ǵylymı áleýeti joǵary, ǵylymnyń ártúrli baǵyttarynda úzdik nátıje kórsetken, jetekshi áıel-ǵalymdar men ǵylymı qyzmetkerler saltanatty túrde marapattaldy. Marapatqa laıyqty úmitkerler ýnıversıtetter men ǵylymı-zertteý ınstıtýttary ujymdarynyń usynystary boıynsha anyqtaldy.
QR Prezıdentiniń janyndaǵy UǴA Prezıdenti A.Q. Kúrishbaevtiń Halyqaralyq áıelder kúnine oraı úzdik nátıje kórsetken, ǵylymı áleýeti joǵary, jetekshi áıel-ǵalymdar men ǵylymı qyzmetkerlerdi akademık N.Bazanova atyndaǵy marapattardy tabystap, quttyqtady.
– Bul mereke – búginde barsha názik jandylarǵa degen sheksiz súıispenshiliktiń naǵyz sımvolyna aınaldy. Halqymyz «Jumaq – Ananyń izinde, shýaq – Ananyń kózinde» degen. Búkil adamzat tirliginiń tegi de, tiregi de, kıesi de sizdersizder. Batyrdyń erligine, aqynnyń óleńine, sazgerdiń sazyna, sýretshiniń shabytyna kúsh beretin quzyret – sizderdiń júrekterińizde! Sondyqtan barlyq madaq pen qurmet búgin sizderge arnalady. Ótken bir jyldyń ishinde qanshama jas ǵalym qyzdarymyz memleket basshynyń tapsyrysymen páter aldy! Memlekettik syılyqtar, stıpendıa, granttar ıegerleri atandy! Bul úrdis áli de jalǵasady dep senemiz, – dedi ol.
Sonymen qatar, M.O.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, fılologıa ǵylymdarynyń doktory, Ulttyq ǵylym akademıasy alǵash ret otandyq áıel-ǵalymdarǵa arnalǵan akademık N.Bazanova atyndaǵy marapat ıegeri Baqytjan Ázibaeva óz lebizin bildirdi.
– 8 naýryz – Halyqaralyq áıelder mereksi qarsańynda akademık Náılá Bazanova atyndaǵy syılyqpen ǵylymda aıanbaı eńbek etip júrgen áıelderdi quttyqtaǵany óte oryndy boldy. Ǵylymdy mahabatpen shyn jaqsy kórý kerek. Sonda ǵana izdenistiń nátıjesi kórinedi. Áıelge biraz nárse baılanysty. Otbasy qundylyǵyn da umytpaǵan durys. Biz sıaqty ǵylym salasynda qyzmet istep kelejatqan názik jandylardy elep-eskerip, marapattaǵan kisilerge, quttyqtaǵan jandarǵa úlken rahmet! İzimizdi jalǵaýshy jastarǵa juǵysty bolsyn, – dedi profesor Baqytjan Ýálıqyzy.