Elimizde ólim-jitim kórsetkishi pandemıaǵa deıingi deńgeıge oraldy.
Byltyr elimizde 134,7 myń adam qaıtys boldy, bul – 2021 jylmen salystyrǵanda tórtten birge az, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz QazAqparatqa silteme jasap.
Ótken jyly ólim-jitimniń jalpy koefısıenti pandemıaǵa deıingi kezeńnen tómendedi.
Qazaqstandyqtardy ólim-jitimge jıi ushyratatyn sebepterdiń biri – júrek-qan tamyrlary aýrýlary.
Pandemıa kezinde (2020-2021 j.j.) ólim-jitim shamadan tys tirkelip, kórsetkish aldyńǵy jyldarǵa qaraǵanda kúrt artty. Qaıtys bolǵandardyń jalpy sany 2020 jyly 21,2%, 2021 jyly 37%-ǵa artqan. Aıta keterligi, ólim-jitimniń barlyǵy tikeleı COVID-19 ınfeksıasymen baılanysty emes. Ótken jyly kóbine qan aınalymy júıesi aýrýlaryna shaldyǵýdyń sońy ólimge alyp kelgen. Ekinshi orynda – qaterli isik jáne soǵan uqsas dertter. Al, tynys alý organdarynyń aýrýlary úshinshi orynda.
Ulttyq statısıka búrosynyń derekterinde halyqaralyq jikteme boıynsha aýrýlardyń iri toptary ǵana qamtylǵan. Olardyń qataryna Qazaqstandaǵy barlyq ólim-jitimniń shamamen 60%-y kiredi. Qalǵan sebepter, ıaǵnı 40,1% nemese 54 myń jaǵdaı resmı statısıkada naqtylanbaǵan.
2022 jyly júrek jáne qan aınalymy aýrýlarynan qaıtys bolǵandar sany basqa aýrýlarǵa qaraǵanda tómendegen. Osylaısha, elimizde ınfarkt, ınsýlt jáne júrek-qan tamyrlary júıesi problemasymen qaıtys bolǵandar sany 13 myń adamǵa azaıǵan.
Pandemıadan keıin tynys alý organdary aýrýlarynan bolatyn ólim-jitim kórsetkishi 7,7 myń jaǵdaıǵa nemese 36,9%-ǵa azaıǵan. Ótken jyly qaıtys bolǵan qazaqstandyqtar sany 2019 jylǵydan azaıdy. Bıyl qańtarda Densaýlyq saqtaý mınıstri Ajar Ǵınıat ólim-jitim boıynsha ótken jylǵy statısıkany keltirgen bolatyn.
«Byltyr halyqqa medısınalyq kómek kórsetýdiń tıimdiligin arttyrý boıynsha keshendi jumys júrgizildi. Nátıjesinde densaýlyq saqtaýdyń negizgi medısınalyq-demografıalyq kórsetkishteriniń oń dınamıkasy baıqalady», - degen bolatyn A. Ǵınıat.
Memlekettik búdjetten aýrýhanalarǵa bólingen qarjyǵa qaraǵanda, medısınalyq qyzmetter men onyń tıimdiligin arttyrýǵa kóp qarajat qaralǵan. Kórsetilgen qyzmetter sanynyń ósýi medısınalyq mekemelerdiń qarjylyq kórsetkishine áser etedi. Memlekettiń medısınalyq mekemelerge 2021-2022 jyldary tólegen qarajattyń jalpy kólemin salystyrsaq, aıyrmashylyq óte az (+2,3%).
Qarjy boıynsha 2021 jyly aýrýhanalar qyzmet kórsetkeni úshin memleketten 1,98 trln teńge, al byltyr 2,02 trln teńge aldy. Aıyrmashylyq – 44 mlrd teńge.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy sarapshylarynyń pikirinshe, pandemıa kezinde ólim-jitimniń kóbeıýine áser etken taǵy bir sebep – aýrýhanalar men emhanalarda pasıentterdiń shamadan tys bolýy. Saldarynan em alý qoljetimsiz boldy.