Parlament Májilisiniń depýtattary palatanyń jalpy otyrysynda «Tolyq emes jumys ýaqyty jaǵdaılaryndaǵy jumys týraly konvensıany (175-Konvensıa) ratıfıkasıalaý týraly» zań jobasyn maquldady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Zań jobasyn Májiliste Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Serik Shápkenov tanystyrdy.
Bul qujat 2019 jylǵy 18 qazanda Qazaqstan Respýblıkasynyń halyqaralyq sharttar máseleleri jónindegi vedomstvoaralyq komısıanyń 40-shy otyrysynda qoldaý tapqan.
- Tolyq emes jumys ýaqyty jaǵdaıyndaǵy jumys týraly konvensıa 1994 jylǵy 24 maýsymda Halyqaralyq Eńbek Uıymynyń Bas konferensıasynda qabyldandy. Konvensıa tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jumyskerlerdiń quqyqtary sıaqty tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdiń quqyqtary men múddelerin qorǵaý jolynda ujymdyq kelissózder júrgizý quqyǵy, eńbek qaýipsizdigi jáne eńbekti qorǵaý, ananyń quqyǵyn qorǵaý, jyl saıynǵy aqyly demalys berý; eńbek jáne jumyspen qamtý salasynda kemsitýshilikke jol bermeý máselelerin retteıdi, – dedi Eńbekmıniniń basshysy.
Osy konvensıa qyzmetkerler men kásiporyndardyń jekelegen sanattaryn qospaǵanda, ekonomıkalyq qyzmettiń barlyq salalaryna qoldanylady (konvensıanyń 3-baby). Óz kezeginde Eńbek kodeksimen, Qazaqstan Respýblıkasynyń basqa zańdarymen jumyskerlerdiń jekelegen sanattarynyń eńbegin quqyqtyq retteýdiń erekshelikteri kózdelgen.
Osylaısha konvensıany qabyldaý jumys berýshilerdi tolyq emes jumys rejımi belgilenýi múmkin emes salalarda (densaýlyq saqtaý salasy, quqyq qorǵaý qyzmeti jáne basqalar) jumys isteıtin qyzmetkerler úshin tolyq emes jumys rejımin belgileýge mindettemeıtin bolady.
Ulttyq statısıka búrosynyń málimetterine súıensek, 2021 jyldyń tórtinshi toqsanynyń qorytyndysy boıynsha, ártúrli salalardaǵy 470 myńǵa jýyq qyzmetker tolyq emes jumys ýaqyty rejıminde jumys istedi. Olardyń jartysyna jýyǵy aptasyna 20 saǵattan az ýaqyt jumys istedi. Olardyń kópshiligi aýyl sharýashylyǵy, bilim jáne ónerkásip salalarynda jumys istedi, – dedi Serik Shápkenov.
Konvensıaǵa sáıkes, «tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin» degen termın tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jáne salystyrmaly jaǵdaıda jumys isteıtin qyzmetkerdiń jumys ýaqytynyń qalypty uzaqtyǵynan az jumys isteıtin jumyskerdi bildiredi.
Konvensıaǵa sáıkes, tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdiń negizgi jalaqysy sol ádistermen esepteletin tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin jáne salystyrmaly jaǵdaıdaǵy qyzmetkerlerdiń negizgi jalaqysynan kem bolmaýy tıis dep kózdeletin sharalar qabyldanýy tıis.
Óz kezeginde konvensıaǵa uqsas ulttyq eńbek zańnamasynda qyzmetkerlerge eńbekaqy tóleý salasyndaǵy memlekettik kepildikter kózdelgen (QR EK 103, 106-b. 1-t.)
Sondaı-aq konvensıada tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerge arnalǵan áleýmettik qamsyzdandyrý júıeleri tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerge uqsas bolýy kerek dep qarastyrylǵan. Bul sharttar jumys ýaqytynyń uzaqtyǵyna, jarnalarǵa nemese kiristerge proporsıonaldy túrde anyqtalýy múmkin.
Osyǵan uqsas Ulttyq eńbek jáne áleýmettik zańnama tolyq jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlermen salystyrǵanda tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdiń quqyqtaryn shektemeıtinin atap ótken jón.
Atap aıtqanda, mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesinen tabysty joǵaltý boıynsha tólem qyzmetkerdiń ortasha aılyq saqtandyrylǵan kirisiniń mólsherine jáne onyń júıege qatysý ótiline tikeleı baılanysty jáne onyń jumyspen qamtylý nysanyna nemese túrine baılanysty emes.
Konvensıany ratıfıkasıalaý memlekettik búdjetten teris áleýmettik-ekonomıkalyq saldarlar men qarjylyq shyǵyndarǵa alyp kelmeıdi. Konvensıany qabyldaý tolyq emes jumys ýaqytynda jumys isteıtin qyzmetkerlerdi kemsitý bóliginde eńbek daýlaryna ákelmeıdi dep oılaımyz. Bul rette konvensıany qabyldaý eńbek qyzmetin júzege asyratyn qyzmetkerlerdiń eńbek quqyqtaryn qorǵaýdy qamtamasyz etedi jáne Qazaqstannyń osy saladaǵy halyqaralyq normalardy saqtaý men oryndaýǵa beıildiligin rastaıdy, – dep túıindedi Serik Shápkenov.
«Tolyq emes jumys ýaqyty jaǵdaıyndaǵy jumys týraly konvensıany (175-Konvensıa) ratıfıkasıalaý týraly» zań jobasy qaralǵannan keıin, QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary ony maquldaý týraly sheshim qabyldady.