Instagram qoldanýshylary amerıkalyq bıohımık Sheın Ellısonnyń dári-dármekter emdeý úshin emes, tek sımptomdardy joıý úshin jasalatyny týraly málimdemesin qyzý talqylaýda. Ol farmasevtıkalyq kompanıalar bul týraly ózderi moıyndaıdy dep málimdeıdi.
Sheın Ellıson balamaly medısına men bıologıalyq belsendi qospalardy nasıhattaıtyn jáne dástúrli medısınaǵa qarsy tulǵa retinde tanymal. Ózin «halyqtyq hımık» jáne «tabıǵı emshi» dep ataıtyn ol, farmasevtıkalyq kompanıalardy synǵa alýdy óziniń basty mısıasy dep biledi.
«On jyldan astam ýaqyt boıy men otbasylardy medısınalyq ozbyrlyqtan, sondaı-aq sapasyz dárýmender men qospalardan saqtaý úshin farmasevterdiń aldaýy men úkimettiń jasyrǵanyn áshkerelep júrmin», – deıdi Ellıson.
Alaıda, onyń farmasevtıkalyq kompanıalarǵa taqqan aıyptary naqty dáleldermen rastalmaǵan jáne ǵylymı turǵydan negizdelmegen. Onyń pikirleri ǵylymı zertteýlerge nemese táýelsiz saraptamalarǵa súıenbeıdi.
Sheın Ellıson óz saıtynda «biregeı preparattar» dep atalatyn ónimderin satady. Alaıda, bul ónimderdiń bedeldi ǵylymı nemese medısınalyq uıymdar tarapynan tekserilgeni týraly derek joq. Sonymen qatar, ol vaksınasıaǵa qarsy kózqarastarymen tanymal, óziniń tórt balasyna ekpe saldyrmaǵan.
Ellıson dári-dármekterden bas tartýǵa shaqyratyn kitaptar jazady. Onyń pikirinshe, shópter men qospalar barlyq aýrýlardy emdeı alady. Biraq onyń kitaptary medısına salasyndaǵy mamandardyń resenzıasynan ótpegen.
Ýkraınalyq StopFake faktchekerleri belgili dárigerlerden Ellısonnyń málimdemelerine túsinikteme berýin suraǵan. Belgili ımmýnolog, Eýropalyq balalar juqpaly aýrýlary qoǵamynyń (ESPID) múshesi Fedor Lapıa bylaı túsindirdi:
- Dári-dármekter tek sımptomdardy jeńildetip qana qoımaıdy, olardyń sebepterin emdeıdi.
- Mysaly, antıbıotıkter pnevmonıa nemese menıngıt sıaqty ınfeksıalardy toqtatyp, bakterıalardy joıady.
- Alergıa kezinde isinýdi basatyn dáriler tunshyǵýdyń aldyn alý arqyly ómirdi saqtap qalýy múmkin.
- Balalardaǵy joǵary temperatýraǵa qarsy preparattar tek qyzýdy túsirip qana qoımaı, ómirge qaýipti qurysýlardyń aldyn alady.
Sheın Ellısonnyń «dári-dármekter tek sımptomdardy joıý úshin jasalady» degen pikiri shyndyqqa janaspaıdy. Dári-dármekter tek sımptomdardy basý emes, sonymen qatar aýrýdyń negizgi sebebine áser etip, naýqastyń saýyǵýyna yqpal etedi.
Ellısonnyń farmasevtıkalyq kompanıalardy synaýy jáne óziniń ónimderin nasıhattaýy ǵylymı negizdelmegen. Ol usynatyn qospalar men shópterge de senimdi medısınalyq dálelder joq. Sondyqtan onyń málimdemeleri syn kótermeıdi.
Sheın Ellısonnyń dári-dármekterge qatysty málimdemeleri tek qaýeset deńgeıinde qalyp otyr. Ǵylymı derekter dári-dármekterdiń tıimdiligin, olardyń tek sımptomdardy ǵana emes, aýrýdyń sebebin emdeýdegi rólin rastaıdy. Sondyqtan, medısına salasyndaǵy senimdi aqparatqa ǵana súıený mańyzdy.