Balanyń shashyn kim alý kerek nemese Bekbolattyń taǵy bir «qyry».
Bóbektiń tyrnaq-shashyn alǵan Bekbolat Tileýhannyń áreketin áleýmettik jelidegiler qyzý talqylap jatyr, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Psıholog, kóp balaly ana Nurgúl Daýbaeva kenje ulynyń qyrqynan shyǵarý rásimin eks-depýtat Bekbolat Tileýhan men onyń áıeline jasatqanyn kórsetip, ınstagram paraqshasynda vıdeo jarıalady.
Oqyrmannyń kóbi balany qyrqynan shyǵarý er adam aralasatyn is emes ekenin jazypty.
«O zaman da, bu zaman, erkek qyrqynan shyǵarǵandy birinshi ret kórip turmyn. Erkek, er adam qyrqynan shyǵarmaıdy ǵoı. Kúnnen-kúnge neshe túrlini shyǵarady. Bekbolat jumys aýystyrǵan ba, bir kúni áıelderdi bosandyryp júrse, tańǵalmaımyn. Saltty beker burmaladyń. Kindik atasy degeni nesi, neshe túrlini shyǵarady. Qoshemetke laıyqty adam tapqan ekensińder», - dep jazǵan olar.
Bul jaǵdaıdan buryn da jelide túrli sózderimen talqyǵa túsip júrgen ánshiniń adresine jazylǵan teris pikir jetkilikti. Al eks-depýtatqa balasynyn qyrqynan shyǵarýdy tapsyrǵan pısqolog ananyń ózi: «Allanyń buıyrtqany, Almatyda Asanáliniń qyryq kúnge tolǵan mańyzdy kúninde kindik áke-kindik anasy Bekbolat aǵamyz ben Kenje ápkem qaryn shashyn, tyrnaǵyn alyp, bir úlken is atqardy», - dep jazypty.
Sonymen, jelidegi jamaǵat nege shýlady? Balany qyrqynan kim shyǵarý kerek? Shildehanaǵa áıelder ǵana jınala ma?
«Shaqalaqtyń shashyn, tyrnaǵyn alyp, qyrqynan shyǵarý áıelderdiń isi emes pe edi? Álde erkekter de náresteniń shashyn,tyrnaǵyn ala ma? Buryn-sońdy estimeppin de, kórmeppin de... birtúrli eken...
Qazaqta qursaq toı, besik toı, shildehana, qyrqynan shyǵarý, bastańǵy sıaqty biraz toılar tek qatyn-qalashqa tıesili edi...» dep jazypty FB betinde Sáýle Ábildahanqyzy.
Osy suraqtyń jaýabyn etnograf Bolat Bopaıdan surap kórdik.
«Qazaq halqynyń erteden kele jatqan balany qyrqynan shyǵarý dástúri kóbinese áıelderdiń qatysýymen ótedi, óıtkeni bul rásim analar men ájelerdiń jetekshiliginde jasalady. Dástúr boıynsha er adamdar bul rásimge qatyspaıdy, óıtkeni bul áıelder arasyndaǵy mindet dep sanalady. Er adamnyń qatysýy jaman yrym dep sanalmaıdy, biraq ol dástúrge saı emes dep esepteledi. Alaıda qazirgi zamanda keıbir otbasylar bul dástúrdi jańashyldyqpen ótkizip, er adamdardy da qatystyrady.
Al dástúr boıynsha, balanyń tyrnaq pen shashyn alý rásimin áıel adamdar atqarady. Bekbolattyń balanyń tyrnaǵyn nemese shashyn alýy dástúrge saı kelmegenimen, qazirgi zamanda bul ózgerip, otbasylar óz qalaýynsha ótkize alady. Degenmen, keıbireýler úshin bul áli de ersi kórinýi múmkin, sebebi dástúrge saı emes.
Qysqasha aıtqanda, dástúr boıynsha ersi dep sanalǵanymen, qazirgi zamanǵy kózqarastar bul erejeni jeńildetýi múmkin.
Iá, dástúr boıynsha azan shaqyryp, at qoıýdy ádette er adamdar, ásirese ákesi nemese ata-babasy atqarady. Bul jóninde eshqandaı ersilik joq, sebebi bul dástúrge saı áreket. Biraq balany qyrqynan shyǵarý rásiminde tyrnaq pen shash alý ádette áıelderdiń isi dep sanalady, sondyqtan Bekbolattyń mundaı áreketi dástúrge saı kelmeýi múmkin. Alaıda ár otbasynyń óz dástúrleri men kózqarastary bolýy múmkin, sondyqtan keıde mundaı jaǵdaılar qabyldanýy da múmkin», dedi bizdiń tilshimizge pikirin jetkizgen etnograf Bolat Bopaı.