Balalardyń tgadjetterge táýeldiligi dáriger mamandardy alańdatyp otyr.
Erteńnen keshke deıin gadjetpen otyratyn balalardyń sóıleý qabileti tómendeıdi. Oılaý deńgeıi nasharlaıdy. Qorshaǵan ortamen qarym-qatynasy azaıady. Qazir 4-5 jastaǵy búldirshinderdiń arasynda gadjetke táýeldilik bar, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Sondyqtan, dárigerler balalardy odan tez arada ajyratyp almasa, sońy jaqsylyqqa aparmaıdy, dep otyr.
Gadjetke táýeldilik emdeledi. Eń bastysy, balaǵa onyń zıan ekenin aıtyp, kózin jetkizý kerek. Al der kezinde bul problemany qolǵa almasa, densaýlyǵyn qaıta qalpyna keltirý múmkin bolmaı qalady.
Almatydaǵy psıhıkalyq saýyqtyrý ortalyǵynyń mamandary osylaı deıdi. Dárigerdiń aıtýynsha, birinshiden, balaǵa gadjetten ata-anasy mańyzdy bolýy kerek. Iaǵnı ata-ana balasyn ózine qarata bilýi kerek. Urpaǵynyń psıhıkasynyń durys bolýy aldymen solardyń mindeti.
«Biz kelisýimiz kerek balamen. Qazirgi balany aldaýdyń keregi joq. Balany aldasańyz, ol kerisinshe siz bermegen málimetińizdi daladan nemese ǵalamtordan taýyp alady. Sondyqtan, balamen biz ashyq sóılesip kelisimshartqa otyrýymyz kerek», - deıdi psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń dırektory Sapar Rahmansheev.
Psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵy qalalyq bilim basqarmasymen birge 3 myńnan asa oqýshyǵa saýalnama júrgizdi. Qazir mamandar saraptama jasap jatyr. Sonyń nátıjesinde balalardy gadjetten ajyratyp alý joldaryn qarasatyrady.
«Ata-ana men bala arasyndaǵy kelispeýshilikke osy telefon sebep. Adam kináni aldymen ózinen izdeýi kerek. Gajetti alyp bergen, ınternetti qosqan, oǵan qosa qadaǵalaýdy azaıtqan balanyń áke-sheshesiniń ózi emes pa? Iaǵnı, barlyq jaǵdaıdy jasap qoıady. Gadjetke táýeldilik degen dıagnoz joq árıne. Biraq bilesiz be, durys uıyqtamaý, durys tamaqtanbaý, qozǵalystyń joqtyǵy densaýlyqqa nuqsan keltiredi. Sońy sozylmaly aýrýlarǵa aparady. Balalar gadjetti bilim alý úshin ǵana qoldanýy tıis. Sonyń ózinde 7 jastan 12 jasqa deıin», - deıdi psıhıatr dáriger Sofıa Ábdildaeva.
1 saǵat qoldanýy kerek. Al 12 jastan 18 jasqa deıin 2 saǵat ustaǵany jón. Dáriger keńesi osyndaı. Sonda ǵana ózdiginen oılaý qabileti damyp, qyzyǵýshylyǵy oıanady.
«7-8 aılyq balany kórdim. Aldyna, podstavkaǵa qoıyp balaǵa telefon berip qoıǵan. Ana bala jylamasa boldy. Mamasy,papasy ózderimen ózderi. Bala bir saǵat telefonnan kózin almady. Endi bul degen sumdyq nárse ǵoı», - deıdi qala turǵyny Zýrash Nurǵısaqyzy.
«Bala telefonǵa qaraǵannan keıin, onyń mıy damymaı qalady ǵoı. Bir sózben aıtqan kezde bir tochka qarap otyrsa, balanyń mıy jumys jasamaıdy», - deıdi qala turǵyny İńkár Sotsıalhan.
Telefonnyń ekrany óte kishkentaı. Ásirese, odan oıyndar óte usaq kórinedi. Mıǵa únemi salmaq túsip turatyndyqtan, demalyp úlgermeıdi. Qazir psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynda 2 jarym myńǵa jýyq bala men jasóspirim tirkeýde tur. Jıi kezdesetin dıagnoz aýtızm men shızofrenıa.