Úkimette azyq-túlik taýarlary baǵasyn ustap turý sharalary talqylandy
QR Premer-Mınıstri Álıhan Smaıylov áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń (ÁMAT) baǵasyn ustap turý boıynsha qabyldanyp jatqan sharalar týraly keńes ótkizdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz İnform.kz-ke silteme jasap.
Keńes barysynda sońǵy aıda baǵanyń 0,8%-ǵa óskeni atap ótildi. Eń kóp óskeni basty pıaz, qant jáne kúrish baǵasy bolsa, qyryqqabat, sábiz jáne kartop baǵasy tómendegen. ASHM málimetinshe, búgingi tańda elimizde sıyr eti, qus eti, un, kartop, kúnbaǵys maıy, taýyq jumyrtqasy men sútti qosa alǵanda, 680 myń tonnadan astam negizgi azyq-túlik taýarlary bar.
İshki naryqty bıdaıdyń, qanttyń jáne tuzdyń qajetti kólemimen qamtamasyz etý boıynsha keshendi sharalar qabyldanyp jatyr.
«Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi qant salasyn damytýdyń keshendi josparyn qabyldady. Endi ony iske asyrý boıynsha tıisti óńirlermen birlese belsendi is-qımyl jasaý úshin sharalar qabyldaý qajet. Sondaı-aq qantty bajsyz ákelýge kvotalar bólingen kezde, olar bul jumysty ýaqytyly oryndaı almaıtyn kóptegen usaq jetkizýshilerge taratylǵan. Osyǵan baılanysty biz qant jetkizýde belgili bir problemalardyń bar ekenin baıqadyq. Sondyqtan kvotalardy birneshe iri kóterme jetkizýshiler arasynda bólý kerek. Olar shaǵyn kompanıalarǵa qaraǵanda qantty tómen baǵamen jetkize alady», - dedi Álıhan Smaıylov.
Sonymen qatar otyrysta Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttigi áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlaryn satý alańdaryna qatysty monopolıaǵa qarsy den qoıý sharalaryn iske asyrýdy jalǵastyratyny belgili boldy. Atap aıtqanda, jyl basynan beri 132 komplaens-kelisim jasaldy, onyń ishinde saýda ústemesin 15-ten 10%-ǵa deıin tómendetý qarastyrylǵan. Saýda salasyndaǵy quqyq buzýshylyqtardyń barlyq faktileri boıynsha tergeý júrgizilýde. Óńirlerge keletin bolsaq, bir aıda ÁMAT baǵasynyń eń joǵary ósýine Ulytaý (1,5%), Qaraǵandy (1,4%) jáne Qostanaı oblystary (1,3%) jol bergen.
«Biz óńirlerdegi saýda sýbektileriniń jalpy jaǵdaıdy paıdalanyp, asa joǵary qosymsha tabys tabatynyn kórip otyrmyz. Eger ákimdikter muny baqylaýǵa alyp, saýda-sattyqtyń barlyq kezeńderinde saýda ústeme baǵalar boıynsha monıtorıń júrgizbese, jaǵdaı ózgermek emes», - dedi Úkimet basshysy.
Úkimet basshysy azamattardy tolǵandyratyn taǵy bir másele pıaz baǵasynyń ósýi ekenin atap ótti. Máselen, sońǵy aıda baǵa orta eseppen 11,9%-ǵa ósti. Bir aıda Batys Qazaqstan, Jetisý, Túrkistan oblystarynda jáne Almaty qalasynda baǵanyń eń joǵary ósýi tirkelgen.
«Áriptester, qantpen bolǵan jaǵdaıdyń obektıvti syrtqy sebepteri bolsa, pıaz boıynsha jaǵdaı – júrgizilgen jumystyń shalalyǵynyń nátıjesi. Ákimdikterdiń barlyq múmkindikteri boldy, olardyń qatarynda astyqty jetkizý boıynsha ýaqytyly kelisim-sharttar jasasý tetigi bar. Óńirler ákimderine ony turaqtandyrý qorlaryn tolyqtyrý úshin belsendi túrde paıdalanýdy tapsyramyn. Osy máselede ár jumysty ýaqytyly oryndaý mańyzdy ekenin atap ótkim keledi», - dedi Álıhan Asqanuly.
Premer-Mınıstr baǵanyń ósý sebepteriniń biri óndirýshi men túpkilikti tutynýshy arasyndaǵy deldaldardyń kóptigi ekenin aıtty. Olardy anyqtaý úshin barlyq óńirlerde arnaıy komısıalar qurylǵan.
«Óńirler ákimderine atalǵan komısıalardyń jumysyn jandandyrýdy, aýyl sharýashylyǵy taýarlaryn óndirýshilermen jáne kóterme saýdagerlermen tyǵyz jumys isteýdi tapsyramyn. Sondaı-aq jumystyń formaldy tásilderinen aryla otyryp, saýda ústemesin asyryp jibergeni úshin baqylaý jáne ákimshilik jaýapkershilikke tartý sharalaryn kúsheıtý qajet», - dedi Á. Smaıylov.
Keńesti qorytyndylaı kele, Úkimet basshysy azyq-túlik ónimderiniń baǵasyn ustap turý máseleleri basym mánge ıe ekenin taǵy da atap ótti.