Sıvers alma aǵashy tek ǵylymı jáne tarıhı qundylyq emes
12-18 qyrkúıek aralyǵynda Aıýsaı vızıt-ortalyǵynda İle Alataýy ulttyq parkiniń aýmaǵynda Sıvers alma aptalyǵy ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz BAQ.KZ-ke silteme jasap.
İs-sharany İle Alataýy ulttyq parki, Alma Museum Almaty QQ "Almaly jumaq", Aıýsaı jáne Turgensai vızıt-ortalyqtary uıymdastyrdy.
Bul aǵartýshylyq is-shara Qala kúnine jáne İle-Alataý ulttyq parkiniń aýmaǵyn qamtıtyn Sıvers alma aǵashynyń jemisteriniń pisetin kezeńine oraılastyryldy.
Sıvers alma aptalyǵy aıasynda Aıýsaı jáne Turgensai vızıt-ortalyqtarynda ulttyq park pen Almaty Alma murajaıynyń qyzmetkerleri "Sıvers alma aǵashy – Jetisýdyń injý-marjany" atty tegin dárister ótkizdi. Stýdentter men oqýshylar álemdegi eń tanymal jemisterdiń paıda bolýy týraly biregeı faktilerdi bildi, Sıvers alma aǵashyn zertteıtin jetekshi mamandarmen sóılesti.
Derekterge súıensek, Sıvers alma aǵashyn zertteý tarıhy 200 jyldan asady, bul túrdiń alǵashqy ǵylymı sıpattamasyn 1793 jyly orys botanıgi Iogann Sıvers bergen. Birden derlik, bul jabaıy alma aǵashy úı alma aǵashtarynyń barlyq ósiriletin sorttarynyń atasy bolyp tabylady. Bul gıpotezany HHİ ǵasyrda halyqaralyq ǵalymdar tobynyń keń aýqymdy genetıkalyq zertteýi tolyǵymen rastady.
«Bir apta boıy bizdiń vızıt-ortalyqtarymyzdaǵy dáristerge 180-nen astam adam qatysty: onyń ishinde Almaty qalasynyń №188 jáne №123 mektepteriniń, Talǵar qalasyndaǵy №8 mektebiniń oqýshylary men Agrarlyq ýnıversıtettiń, Turan, UIB ýnıversıteteriniń stýdentteri bar», - dedi vızıt-ortalyqtyń ókili.
Al 18 qyrkúıekte Sıvers almasy aptalyǵynyń jabylý kúni BAQ ókilderiniń qatysýymen Open Talk ótti, sondaı-aq oqýshylar men stýdentter arasynda smatrfondarǵa arnalǵan "Zerek Alma" anımasıa baıqaýy bastaldy.
Open Talk sharasynda "İle Alataýy" MUTP ǵylymı-zertteý jumystary jáne taý agrobıotúrlilik bóliminiń bastyǵy Saltanat Óserbaeva, "İle Alataýy" MUTP ekolog-aǵartýshysy Samal Ábilova, "Issyk" sharap zaýytynyń bas dırektory Dmıtrıı Zenenko, Aıýsaı vızıt-ortalyǵynyń basqarýshy dırektory Sáýle Mýsına qatysty.
Saltanat Óserbaeva Sıvers almasynyń álemdik mańyzy týraly, sondaı-aq İle Alataýy ulttyq parki aýmaǵyndaǵy almanyń tabıǵı popýlásıasyn saqtaý boıynsha jumystar týraly aıtyp berdi. Bir qyzyǵy, Sıvers alma aǵashy tek ǵylymı jáne tarıhı qundylyq emes. Dmıtrıı Zenenko óziniń kompanıasy Sıvers almasynan jasaıtyn erekshe sýsyn týraly aıtty.
«Bul "jabaıy" sıdr, onyń quramyna Sıvers alma aǵashy jemisteriniń 20% kiredi. Ony óndirý úshin jemisterdi ulttyq parktiń qoryqshylary alma aǵashy tabıǵı ósetin jerlerde floranyń tabıǵı teńgerimin buzbaı jınaıdy, al sıdrge shyryn syǵylǵannan keıin qalǵan alma aǵashynyń tuqymdary bar kúnjara alma aǵashynyń kóshetterin odan ári ósirý úshin ulttyq parktiń pıtomnıgine beredi», - dedi Dmıtrıı Zenenko.
Open Talk qorytyndylary boıynsha, spıkerler de, aýdıtorıa da Sıvers alma aǵashy Almaty qalasynyń álemdik brendiniń bazalyq elementi bolýǵa tıis degen qorytyndyǵa keldi jáne osy brendti qalaı damytý kerek ekeni jaıly qyzyqty usynystar jasady.
Osyndaı usynystardyń ishinde alma men onyń ónimderin eksporttaý salasynda kóshbasshy elderdiń qatysýymen halyqaralyq alma festıválderi men jármeńkelerin uıymdastyrý; sıdr óndirý tehnologıasynyń mysaly boıynsha-Sıvers alma aǵashynyń jemisterinen turatyn ónimder jelisin keńeıtý; Sıvers alma aǵashynyń brendimen kádesyı ónimderin satý jáne t.b bar.