Almaty qalasynyń Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda ótken brıfıńte «NarkoStop» jobasynyń 2024 jylǵy jumysynyń qorytyndysy shyǵaryldy.
Atap ótilgendeı, bastama aıasynda esirtkiniń taralýy men qoldanylýyna qarsy kúreste aıtarlyqtaı nátıjelerge qol jetkizildi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Ótken jyly joba eriktileri ǵımarattardyń qasbetterine esirtki jarnamasy bar 127-den astam graffıtıdi boıady. Bul jumysqa 1000-nan astam erikti qatysty, bul qalany qaýipti jarnamadan tazartýǵa múmkindik berdi.
Joba eriktileri nashaqorlyq problemasyna tap bolǵan otbasylardy qoldaýmen de belsendi aınalysty. Zań kómegi májbúrlep emdeý, qaryzdardy retteý jáne quqyqtyq qorǵaý máselelerinde kórsetildi.
Táýeldiler men olardyń jaqyndary úshin qalpyna keltirý jolyndaǵy alǵashqy qadamdar úshin qaýipsiz keńistikke aınalǵan anonımdi qoldaý toptaryna erekshe nazar aýdaryldy.
Joba aıasynda 5000-ǵa jýyq jasty qamtyǵan aýqymdy zertteý júrgizildi. Ol respondentterdiń 19% - y qaýipti aımaqta ekenin anyqtady. Esirtkini qoldanýdyń negizgi faktorlary - zerigý, qorshaǵan ortanyń áseri jáne qyzyǵýshylyq.
«Jalpy stereotıpterge qaramastan, búgingi táýeldiler kóp jaǵdaıda joǵary bilimi bar, turaqty jumyspen qamtylǵan jáne materıaldyq ál-aýqatynyń turaqty deńgeıi bar adamdar. Olar tolyq otbasylarda ósti, onda olardyń ata-analary da bilimdi adamdar boldy. Zertteýler aıasynda biz suraq qoıdyq: adamdardy esirtkini qoldanýǵa ne ıtermeleıdi? Nátıjeler óte aıqyn boldy. Esirtkige táýeldilerdiń 44% - dan astamy qyzyǵýshylyq pen zerigý sebep boldy dep jaýap berdi», - dedi joba kýratory Baýyrjan Jakýpov.
Ata-analar arasynda júrgizilgen saýalnama olardyń nashaqorlyqqa baılanysty máselelerdi sheshýge daıyndyǵyndaǵy eleýli olqylyqtardy anyqtady. Kóptegen otbasylar qıyndyqtarǵa tap bolyp, mamandarǵa júginýdi keshiktirdi nemese daıyn emes adamdardan kómek surady.
«Saýalnama kórsetkendeı, kóptegen ata-analar balaǵa qoldaý, tálimger jáne úlgi bolý úshin ózderiniń negizgi mindetterin túsinbeıdi. Nashaqorlyqtyń aýrý retinde mánin nashar túsiný durys emes áreketterge ákeledi. Máselege tap bolǵan keıbir otbasylar aldymen kóripkelderge júgindi nemese táýeldilikti óz betinshe emdeýge tyrysty, tek mamandardyń kómegine júgindi. Bul bilim men tájirıbeniń jetispeýshiligi balalarda táýeldiliktiń damýyna qolaıly jaǵdaı týǵyzady», - dep atap ótti spıker.
Jumystyń negizgi baǵyttarynyń biri qoldanystaǵy zańnamany taldaý boldy. Birneshe problemalar anyqtaldy, olardyń arasynda nashaqorlardy stıgmatızasıalaý, olardyń quqyqtaryn jetkiliksiz qorǵaý jáne táýeldilerdi júıeli esepke alýdyń bolmaýy.
«Bul taldaý qoldanystaǵy baǵdarlamalardyń múmkindiginshe tıimdi bolýyna kedergi keltiretin kóptegen máseleler men zańnamalyq olqylyqtardy anyqtady», — dep tolyqtyrdy spıker.
Stıgmatızasıa jáne quqyqtyq olqylyqtar táýeldilerdiń tolyqqandy ómirge oralýyna jol bermeıdi. Kóbinese esirtkige táýeldi adamdardy esepke alý jumysqa ornalasýǵa jáne áleýmettik ıntegrasıaǵa kedergi bolady. Sonymen qatar, profılaktıkalyq baǵdarlamalardy baqylaý tetikteriniń bolmaýy olardyń tıimdiligin baǵalaýdy múmkin emes etedi.
«NarkoStop» jobasy júıeli ózgerister qajettigin atap kórsetedi. Basymdyq - ata-analarǵa arnalǵan bilim berý baǵdarlamalaryn ázirleý, jastar úshin bos ýaqyt ınfraqurylymyn qurý jáne ońaltý jáne aldyn alý máselelerin retteıtin zańnamalyq bazany jetildirý.
«Qazir bizde naqty faktilerge negizdelgen nashaqorlyqpen kúres strategıasyn qurýǵa múmkindik beretin naqty derekter bar», — dep qorytyndylady B.Jakýpov.