Búginde megapolıste 14 myńnan astam tozyǵy jetken eski úı bar. Olardan qutylý úshin eski úılerdi súrip, ornyna mańyzdy áleýmettik nysandary bar zamanaýı turǵyn úı keshenderin salý kerek nemese múlikti baǵalaı otyryp, menshik ıeleriniń kelisimimen memleketke berý qajet.
Múliktiń quny qalaı esepteledi?
Almaty qalasynyń jer qatynastary basqarmasy 2000 oryndy mektep salý jobasyna qatysty alynatyn páterler men jer ýchaskeleriniń qunyn tómendetý týraly BAQ-ta taraǵan aqparattyń jalǵan ekenin habarlady.
«Taýgúl» shaǵynaýdanyndaǵy Súleımenov – Taldyqorǵan kósheleriniń qıylysynda ornalasqan mektep 360 oqýshyǵa eseptelgen, biraq munda shyn mánisinde 494 oqýshy bilim alýda. Búgingi tańda «Taýgúl» shaǵynaýdanynda 560 oqýshy orny jetispeıdi. «Asyl Tas» turǵyn úı kesheniniń qurylysyn júrgizý, tozyǵy jetken turǵyn úılerdi jańartý baǵdarlamasy boıynsha paıda bolatyn jańa qurylystardy esepke alǵanda munda aldyn ala jasalǵan boljam boıynsha 2000 oqýshy orny jetispeıdi.
Osyǵan baılanysty ákimdik №72 mekteptiń qýatyn arttyrý jobasyna bastamashylyq jasap, onyń aýmaǵyn keńeıtýdi kózdeıdi. Ol úshin 1950 jáne 2000 jyldary salynǵan barak úlgisindegi 15 úı ornalasqan ýchaskelerdi súrýge týra keledi. Ol jerdiń barlyǵynyń 49 ıesi bar.
Búgingi tańda «Baǵalaýs ekspert» JSHS baǵalaý kompanıasy 40 menshik ıesiniń jyljymaıtyn múlkine tekserý júrgizdi. Baǵalaýǵa sáıkes, jer ýchaskesiniń naryqtyq quny bir júz sharshy metrge 9 927 139 teńgeni, turǵyn úı qurylysy jylyna jáne qabyrǵa materıalyna baılanysty 1 sharshy metrge 96 myńnan 120 myń teńgege deıin quraıdy.
Atap óterlik jaıt, baǵalaý kompanıasy osy aýdandaǵy ýchaskeniń naryqtyq qunyn, úıdiń qaı jyly salynǵanyn, onyń jaı-kúıin jáne qurylysta qoldanylatyn materıaldardyń sapasyn eskere otyryp, satyp alýdyń eseptik qunynyń ádistemesin qoldanatyn bolady.
Jyljymaıtyn múliktiń naryqtyq qunyn esepteý ádistemesi QR Azamattyq kodeksine jáne QR Qarjy mınıstrligi bekitken «Jyljymaıtyn múliktiń qunyn baǵalaý» standartyna sáıkes aıqyndalady. Jyljymaıtyn múlikti baǵalaý kezinde baǵalanatyn obektimen salystyrylatyn uqsas obektiler naryǵyndaǵy sońǵy satylymdar men baǵa usynystaryna taldaý jasalady.
Naryqty zertteý, onyń ishinde «Krysha» aqparattyq portalynda berilgen aýdanda qoıylǵan obektilerdi satý týraly habarlandyrýlar boıynsha júrgiziledi. Biraq portal árdaıym naqty qunyn kórsete bermeıdi, óıtkeni menshik ıeleri ádette jarnamada odan ári saýda-sattyq úshin artyq qundy kórsetedi. Portaldy qoldana otyryp, baǵany manıpýlásıalaý faktileri oryn alady. Mysaly, menshik ıeleri komersıalyq jáne memlekettik jobalar úshin jer ýchaskelerin satyp alý týraly bilip, múlikti joǵary baǵamen satý týraly habarlandyrýlar ornalastyra bastaıdy. Osylaısha joq baǵa naryǵyn jasandy túrde qoldan jasaıdy.
Jer qatynastary basqarmasy qoldanystaǵy zańnama normalaryn qatań qoldanýdy jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda kózdelgen azamattarymyzdyń barlyq quqyǵynyń saqtalýyn, sondaı-aq búdjet qarajatynyń maqsatqa saı jumsalýyn qamtamasyz etedi.
Usynylǵan qunmen kelispegen jaǵdaıda menshik ıesi baǵalaýǵa sot tártibimen daýlasýǵa quqyly.
Eski turǵyn úılerde «bıznes» qalaı jasalady?
«Almaty Áleýmettik-kásipkerlik korporasıasy» AQ derekteri boıynsha atalǵan aýdan turǵyndarynyń ótinishterin uıymdastyrýshy Ernar Rahymjanov túrli ınstansıalarǵa birneshe ret shaǵymdarmen jáne atalǵan aýdanda renovasıa júrgizýdiń baıaý qarqynyna, sondaı-aq ınvestordyń, qurylys salýshy – «UAR Group» JSHS-niń qyzmetine shaǵymdandy. «Almaty ákimdiginiń kúrdeli qurylys kásiporny» JSHS aǵymdaǵy jyldyń basynda onymen shartty buzdy.
Atalǵan aýdanda eski úılerdi jańartý jobasy júzege asyrylýda. Osy joba boıynsha 2021 jyldyń qazan aıynda birinshi kezektiń bastalýymen jáne 2028 jyldyń jeltoqsanynda aıaqtalýymen qurylystyń 8 kezegi qarastyrylǵan. Basqa eski úılermen qatar E.Rahymjanov pen onyń týystarynyń páterleri qurylystyń 7-shi kezeginde tur. Kezektiń bastalýy –2023 jyldyń mamyry, aıaqtalýy – 2026 jylǵy mamyr.
E.Rahymjanov 2021–2024 jyldary Súleımenov kóshesindegi renovasıa baǵdarlamasy boıynsha №4 jáne №10 úılerden eki páter aldy. Sondaı-aq, onyń ápkesi men anasyna osy ýchaskede eki bólmeli jáne úsh bólmeli páterler tirkelgen. Ol sharshy metrine 1,257 mln teńge esebinen árqaısysy 45 mln teńgeden eki eki bólmeli páter satýdy, al aýdany 45 sh.m. úsh bólmeli páterdiń ornyna jańa úıde keminde 130 sh.m. úsh bólmeli páter alýdy kózdep otyr. Áıtpese, ol barlyq tórt páterdi (bir bólmeli 24 sharshy metr, eki eki bólmeli 35,8 jáne 37,4 sharshy metr, úsh bólmeli 44,1 sharshy metr) 200 mıllıon teńgege satqysy keledi.
7-shi kezektegi eski úılerdiń turǵyndaryn kóshirý barysynda 18 menshik ıesi, onyń ishinde E.Rahymjanov turǵyndardy kóshirý sharttarynan bas tartty. 2024 jylǵy 14 shildedegi jaǵdaı boıynsha 64 menshik ıesiniń 45-i qonys aýdardy.
Ótken jyly «Almaty qalasy ákimdiginiń kúrdeli qurylys kásiporny» JSHS qonys aýdarý departamentiniń ókilderi E.Rahymjanovqa joǵaryda kórsetilgen eski úılerden 600 metr qashyqtyqta ornalasqan Jandosov kóshesindegi jańa páterlerdi tekserip, turaqty nemese ýaqytsha turý úshin tańdaý jasaýdy usyndy. Atap aıtqanda, oǵan 2 qabatta alańy 84,6 sharshy metr eki bólmeli páter, 10 qabatta alańy 87,7 sharshy metr eki bólmeli páter kórsetildi. E.Rahymjanov usynylǵan nusqalardan jáne basqa páterlerdi tekserýden bas tartty. Qazirgi ýaqytta ol óz páterlerin qolma-qol aqshaǵa satý úshin ınvestordy anyqtaýdy talap etedi jáne tipti 2 ese ulǵaıǵan aýmaqta da aıyrbastaýǵa múldem kelispeıdi. E.Rahymjanovtyń ózi atalǵan eski turǵyn úıde turmaıdy, al páterlerdi renovasıalaý baǵdarlamasyn iske asyrý kezinde ınvestorlarǵa odan ári qaıta satý úshin satyp alǵan.