Almaty qalasy ákimdiginiń qaýlysyna sáıkes Jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy janynan Erte aralasý ortalyǵy quryldy, sondaı-aq densaýlyq saqtaý, bilim berý jáne áleýmettik qorǵaý basqarmalarynyń qyzmetin úılestirýdi qamtamasyz etetin erte aralasý jónindegi vedimistik ózara is-qımyl reglamenti bekitildi.
Aıta ketý kerek, Erte aralasý ortalyǵyn qurý qajettiligi Almaty qalasyn damytý baǵdarlamasyn iske asyrý jónindegi Jol kartasynda aıqyndalǵan jáne Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaevtyń turaqty baqylaýynda, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Engizilgen erte aralasý úlgisi balanyń damýyndaǵy aýytqýshylyqtardy erte anyqtaý jáne baǵalaý, jeke kózqaras, balanyń ata-anasynyń qatysýy jáne olardy qoldaý, kórsetiletin qyzmetterdi úılestirý, balanyń úlgerimin únemi qadaǵalaý arqyly úzdiksiz baǵalaý jáne baqylaý jáne onyń jeke qajettilikterine sáıkes qoldaýdy túzetý prınsıpterine negizdelgen.
Baǵdarlamanyń biregeıligi – ol balanyń ómiriniń eń mańyzdy jyldaryn – dúnıege kelgen kezinen bastap úsh jasqa deıingi fızıkalyq, kognıtıvti, emosıonaldy jáne áleýmettik damý úshin mańyzdy kezeńdi qamtıdy.
Dál osy jyldardaǵy aralasý balanyń qalypty jumys isteýin jáne onyń qoǵamǵa ıntegrasıalanýyn qamtamasyz ete otyryp, aýytqýshylyqtyń saldaryn azaıtýǵa nemese tolyǵymen joıýǵa múmkindik beredi.
Baǵdarlama sonymen qatar ata-analarmen jáne qamqorshylarmen jumys isteýge baǵyttalǵan jáne olarǵa damýynda aýytqýlary bar balalardy tárbıeleýdegi quzyretterdi damytýǵa kómektesedi. Otbasylar dástúrli medısınalyq jáne áleýmettik qyzmetterden erekshelenetin jan-jaqty qoldaý alady, bul ony balaǵa kómek kórsetý júıesiniń mańyzdy elementine aınaldyrady.
Bul modeldiń negizi Almaty qalasy ákimdigi ótkizgen pılottyq jobasynyń nátıjeleri jáne úkimettik emes uıymdardyń, atap aıtqanda «Keńes», «ARDI» jáne «Dara» qoǵamdyq qorlarynyń tájirıbesi boldy, sondaı-aq, múgedektik jaǵdaılarynyń aldyn alý jáne týǵannan bastap 3 jasqa deıingi balalardy múgedektikke jol bermeý maqsatynda damý patologıasy bar balalarǵa qyzmetter keshenin kórsetý boıynsha halyqaralyq tájirıbe paıdalanyldy.
Erte aralasý baǵdarlamasyn tıimdi iske asyrý jáne qadamdyq qoljetimdilikti qamtamasyz etý úshin Almaty qalasynyń árbir aýdanynda Jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń vedimistik baǵynysty uıymdarynyń bazasynda erte aralasý qyzmetteri jumys isteıtin bolady, onda quramyna: damý pedıatry, psıholog, áleýmettik pedagog, fızıo jáne kásiptik terapevtter, logoped jáne áleýmettik qyzmetker kiretin mamandardyń pánaralyq tobynyń qyzmeti qamtamasyz etiletin bolady.
Pánaralyq top balaǵa jáne onyń otbasyna kómek kórsetýdiń jan-jaqty tásilin qamtamasyz etedi.
Ortalyq qyzmetiniń negizgi aspektisi árbir bala úshin ózine-ózi qyzmet kórsetý, sóıleý, kognıtıvtik qabiletter, áleýmettik beıimdelý jáne t. b. daǵdylaryn damytýdy qamtıtyn jeke erte aralasý baǵdarlamasyn (JEAB) ázirleý bolyp tabylady.
Almatynyń Jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy Baýyrjan Jaýbasov atap ótkendeı: «Erte aralasý ortalyǵyn qurý – bizdiń balalarymyz úshin ınklúzıvti bolashaqqa bastar joldaǵy mańyzdy qadam. Biz qıyndyqtarǵa qaramastan ár bala damı alatyn jaǵdaı jasaýǵa tyrysamyz. Erte aralasý baǵdarlamasy balalardyń múgedektik deńgeıin tómendetýge jáne balalardy bilim alý jáne áleýmettik ómirge tolyq engizýge daıyndaýǵa kómektesedi».
Sonymen qatar, aǵymdaǵy jyldyń qazan aıynda Sankt-Peterbýrg qalasynyń Erte aralasý ınstıtýtynda Erte aralasý ortalyǵynyń mamandaryn oqytý josparlanǵan.
Vedimistik ózara is-qımyldyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda qala ákiminiń ókimimen Almaty qalasy ákiminiń áleýmettik máseleler jónindegi orynbasarynyń tóraǵalyǵymen beıindi mamandardan, mamandandyrylǵan úkimettik emes uıymdardyń, múddeli jergilikti atqarýshy organdardyń (qoǵamdyq densaýlyq saqtaý, bilim berý, áleýmettik qorǵaý basqarmalary men aýdandar ákimdikteriniń) ókilderinen turatyn erte aralasýdy engizýdiń ózara is-qımyly jónindegi Komısıa quryldy. Bul qurylymdardyń ózara is-qımyl algorıtmi Almaty qalasy ákiminiń ókimimen bekitilgen erte aralasý jónindegi vedimistik ózara is-qımyl reglamentinde egjeı-tegjeıli jazylǵan.