Almatyda densaýlyq saqtaý salasyndaǵy búgingi kúnniń mańyzdy máselesin qaýzaǵan Qazaqstan reprodýktıvti medısınasynyń XVI Halyqaralyq kongresi ótti.
Bul jolǵy kongres qatysýshylar sany jaǵynan rekordyq kórsetkishke jetti deıdi sarapshylar. 23 elden 700-den astam delegat bas qosyp, 5000-nan astam adam onlaın-rejımde qatysty. 19 elden kelgen spıkerler baıandama jasady. Olar qazaqstandyq áriptesterimen birge bedeýlikti emdeý ádisteri men qoljetimdiligin talqylady. Mamandardyń aıtýynsha, bul olardyń ozyq tájirıbemen jáne sońǵy ǵylymı jetistiktermen bólisip, Qazaqstanda jáne shetelde reprodýktıvti densaýlyq máselelerin sheshýdiń jańa ádisterin talqylaýǵa biregeı múmkindik boldy.
Kongres dástúrli túrde Qazaqstannyń jáne álemniń jetekshi mamandarynyń basyn biriktirdi. Olar Qazaqstan halqynyń bedeýlik jáne reprodýktıvti densaýlyǵyna qatysty mańyzdy máselelerdi qaıta kóterip, ekstrakorporaldyq uryqtandyrýdy (EQU) qosa alǵanda, qosalqy reprodýktıvtik tehnologıalardyń (QRT) qoljetimdilik máselelerin talqylady. Kongreske qazaqstandyq jáne sheteldik qatysýshylarǵa baıandamalaryn usynýǵa múmkindik berildi.
Kongrestiń jumysyna elimizdiń jetekshi ǵylymı jáne klınıkalyq ortalyqtarynyń basshylary, akýsher-gınekolog dárigerler, EQU ortalyqtarynyń ókilderi, bedeýlikti emdeıtin andrologtar, endokrınologtar, embrıologtar, hırýrgtar, genetıkter jáne molekýlalyq bıologtar – Qazaqstannyń, Grýzıanyń, Reseıdiń, Belarýstiń, Ózbekstannyń, Qyrǵyzstannyń, AQSH-tyń, Serbıanyń, Izraıldiń, Italıanyń, Germanıanyń, Túrkıanyń jáne Rýmynıanyń jetekshi mamandary qatysty.
İs-sharany Qazaqstan Reprodýktıvti medısına qaýymdastyǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń qoldaýymen uıymdastyrdy. Qazaqstan Reprodýktıvti medısına qaýymdastyǵy (KARM) 2008 jyly 2 qazanda TMD jáne Eýropa elderindegi qaýymdastyqtar úlgisimen qurylǵan. Qaýymdastyq akýsher-gınekologtardy, andrologtardy, embrıologtardy, genetıkterdi, psıhologtardy jáne bedeýlik máselesimen aınalysatyn mamandardy biriktiredi. KARM – Adam reprodýksıasy jónindegi Eýropalyq konsorsıýmnyń qaýymdastyrylǵan múshesi.
Kongres aıasynda QRT embrıologıasynyń ózekti máseleleri, akýsherlik jáne gınekologıa boıynsha Qazaqstan, Izraıl, Portýgalıa, Italıa, Reseı, Belarýs, Japonıa, Grýzıa jáne Úndistan mamandarynyń qatysýymen sheberlik synyptary ótkizildi.
Konferensıa taqyrybynyń ózektiligi bedeýlik máselesiniń medısınalyq-áleýmettik mańyzy zor bolýymen baılanysty. Muny sheshý elimizdegi demografıalyq jaǵdaıdy jaqsartýǵa, sondaı-aq túrli sebeptermen bala súıe almaı júrgen pasıentterdiń ómir súrý sapasyn arttyrýǵa yqpal etedi. Zamanaýı dıagnostıka ádisteri bedeýliktiń negizgi sebepterin naqty anyqtaýǵa jáne ony emdeý ádisterin anyqtaýǵa múmkindik beredi. Bedeýliktiń shamamen 40%-y erlerdiń reprodýktıvtik júıesiniń patologıasymen baılanysty bolsa, 30%-ynda aralas bedeýlik (erler jáne áıelder bedeýligi) baıqalady.
Kongres prezıdenti – KARM prezıdenti, QR UǴA akademıgi, m.ǵ.d. Vácheslav Lokshınniń aıtýynsha, erler men áıelderdiń reprodýktıvtik densaýlyq máselesi burynǵydan da ózekti. Profesor Lokshın Qazaqstanda bedeýlik pen reprodýktıvtik júıeniń basqa da buzylystarynyń jıiligi tómendemeı otyrǵanyn atap ótti.
«Alǵashqy jyldary abort sany aıtarlyqtaı tómendegenimen, qazirgi ýaqytta bul kórsetkish turaqty jáne kópshilik kontrasepsıany jetkilikti túrde qoldanbaıdy. Sondyqtan bedeýlik deńgeıi 16-17% deńgeıinde saqtalýda. Erler bedeýligi, áıelder bedeýliginiń sebepteri arasynda jynystyq jolmen beriletin ınfeksıalardan bolatyn qabyný aýrýlary, aborttar jáne basqa da faktorlar bar», - dedi Vácheslav Notanovıch.
Profesor reprodýktıvtik júıeniń buzylýyn boldyrmaý máseleleriniń mańyzdylyǵyn atap ótti. Jynystyq tártiptilikti saqtaý, erte dıagnoz qoıý, otbasyn durys josparlaý, antıvırýs gormonyn tekserý qajettigin aıtady.