Dinı ekstremızm men terorızmniń taralýynyń aldyn alý boıynsha qandaı sharalar qabyldanyp jatyr?
Bul týraly Almaty qalasy Din isteri jónindegi basqarmasynyń jaýabynda aıtylǵan, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Jastar arasynda dinı ekstremızm men terorızmniń taralýynyń aldyn alý boıynsha qandaı sharalar qabyldanyp jatyr?
Almaty qalasy Din isteri jónindegi basqarmasy - memlekettiń din salasyndaǵy saıasatyn júzege asyrýshy jergilikti atqarýshy organ.
Basqarma maqsaty halyq arasynda dinı ekstremızm men terorızmniń aldyn alý, zaıyrlylyq qaǵıdattaryn nasıhattaý jáne konfesıaaralyq kelisimdi nyǵaıtý bolyp tabylady.
Osy oraıda, búgingi tańda Basqarmamen birqatar jumystar júrgizilýde. Ótken jyldan beri halyq arasynda ártúrli formattaǵy 500-den astam kezdesýler men suhbattar ótkizilip, jalpy sany 60-myńǵa jýyq adam qamtyldy. Atalǵan sharalardyń basym kópshiligi mektep, kolej, ýnıversıtetterde oqıtyn jastar arasynda ótkizildi.
Bul jumysty júzege asyrý úshin arnaıy din salasyndaǵy bilikti mamandar tartylǵan aqparattyq-túsindirý toby quryldy.
Budan bólek, dinı radıkaldy uıymdardyń qaýiptiligi týraly aqparat berý jáne ulttyq qundylyqtardy nasıhattaý maqsatynda din ókilderiniń qatysýymen meshit jamaǵattary arasynda turaqty túrde kezdesýler uıymdastyrylýda.
Dinı ádebıetterdi jáne dinı mazmundaǵy ózge de aqparattyq materıaldardy taratý boıynsha monıtorıń qalaı júrgiziledi?
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2011 jylǵy 11 qazandaǵy «Dinı qyzmet jáne dinı birlestikter týraly» № 483-İV zańynyń 5-babyna sáıkes, basqarma óńirdegi dinı ahýaldy zerdeleýdi jáne taldaýdy júzege asyryp, óz quzyretine jatatyn máseleler boıynsha jergilikti deńgeıde túsindirý jumystaryn júrgizedi.
Zańnyń 5-babynyń 1-tarmaǵy 7-tarmaqshasyna sáıkes, dinı ádebıetterdi, dinı mazmundaǵy ózge de aqparattyq materıaldardy, dinı maqsattaǵy zattardy taratýǵa arnalǵan stasıonarlyq úı-jaılardy jergilikti atqarýshy organmen bekitiledi.
Sonymen qatar, zań talaptaryna sáıkes, dinı ádebıetti, dinı mazmundaǵy ózge de aqparattyq materıaldardy, dinı maqsattaǵy zattardy tek qana ǵıbadat úılerinde (ǵımarattarynda), dinı bilim berý uıymdarynda, sondaı-aq oblystardyń, respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń jáne astananyń jergilikti atqarýshy organdary arnaıy belgilegen turaqty úı-jaılarda taratýǵa jol beriledi.
Osy oraıda, basqarma tarapynan turaqty túrde dinı ádebıet pen dinı mazmundaǵy ózge de aqparattyq materıaldardy taratatyn oryndarǵa monıtorıń júrgizilip, Zań talaptaryna saı dintanýlyq saraptamadan ótýin qadaǵalaý júrgizilýde.
Budan bólek, Zańda kórsetilgen oryndardan tys jerlerde dinı ádebıet pen dinı mazmundaǵy aqparattyq materıaldardy taratý faktisi oryn alǵan jaǵdaıda quqyq qorǵaý organdarymen birlese
QR Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodeksiniń 490-babyna sáıkes, is qozǵalyp, hattama toltyrylady.
Atap aıtqanda, byltyr Zań talaptaryn saqtamaı dinı ádebıet pen dinı mazmundaǵy aqparattyq materıaldardy taratqan qalanyń 2 turǵynyna qatysty 50 AEK mólsherinde aıyppul salyndy.
Almaty qalasy boıynsha jańadan tirkelgen dinı aǵymdar da bar ma?
Zańda kórsetilgen túsiniktemege sáıkes, dinı birlestik degenimiz – Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń, sheteldikter men azamattyǵy joq adamdardyń óz múddeleriniń ortaqtyǵy negizinde dinı qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamalyq aktilerinde belgilengen tártippen birikken erikti birlestigi.
Búgingi tańda qala aýmaǵynda 17 konfesıanyń atynan tirkelgen dinı birlestikterdiń sany 192 birlikti quraıdy, onyń ishinde 118 dinı ǵımarat (54 meshit, 20 pravoslavtyq shirkeý men sobor, 2 katolıktik prıhod, 1 sınagoga, Von-býddıstik konfesıanyń 1 dinı ǵımaraty, protestanttyq konfesıalardyń 35 dinı ǵımaraty, 4 - Ehoba kýágerleri, 1 - Novoapostol shirkeýi) bar.
2024 jyldyń basynan beri qala aýmaǵynda jańa dinı birlestikterdiń tirkelýi boıynsha aqparat Almaty qalasy boıynsha Ádilet departamentinen kelip túsken joq.
Ózge dinniń jeteginde ketken azamattarmen jumys qalaı júrgiziledi?
Qazaqstan Respýblıkasyn Konstıtýsıasynyń 2 babyna sáıkes árkimniń ar-ojdan bostandyǵyna quqyǵy bar. Osyǵan baılanysty, azamattardyń kez-kelgen dindi ustanýǵa nemese ustanbaýǵa quqyǵy bar ekendigin atap ótken jón.
Budan bólek, ekstremıstik dinı aǵymdardan zardap shekken azamattarǵa kqmek kórsetý maqsatynda 2017 jyldan beri Basqarma janyndaǵy «Keńes berý jáne ońaltý ortalyǵy» óz qyzmetin júrgizip keledi. Atalǵan ortalyq teolog jáne psıholog mamandardyń qatysýymen ekstremıstik sıpattaǵy dinı aǵymdardyń radıkaldy, sondaı-aq jalǵan ıdeologıalarynyń yqpalyna ushyraǵan adamdar úshin keńes berý, aldyn alý jáne ońaltý qyzmetterin kórsetýmen aınalysady.
Atalǵan baǵyttaǵy jumys aǵymdaǵy jyly da júıeli jáne josparly negizde jalǵasýda. Sonymen qatar, ortalyqta erler men áıelderge arnalǵan senim telefony bar ekendigin atap ótken jón (erlerge arnalǵan senim telefony: +77011207570, áıelderge arnalǵan senim telefony: +77011200503).