Búginde qala aýmaǵynda kóshelerdi jóndeý jumystary qarqyndy júrgizilip jatyr. Qala turǵyndary jóndeý jumystaryn qadaǵalap otyrǵany baıqalady. Ony megopolıs ákiminiń Bostandyq aýdany turǵyndarymen kezdesýinde anyq baıqaldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Kezdesý barysynda kezegi kelgen aýdan turǵyny:
Bordúrlerdi aýystyrýdy qashan toqtatady? Jyl saıyn qalada qalypty kórinetin bordúrler men asfált ózgeredi. Kóptegen aýlalar men kóshelerde, tek Orbıtada ǵana emes, asfált joq, siz oǵan qalaı qaraısyz?
Ókinishke oraı, qalada osyndaı problema boldy. Tipti, asfált tóselgennen keıin de, buryn ınjenerlik komýnıkasıalarǵa qatysty máseleler týyndady. Sondyqtan, jol jamaýlary, qaıta asfált tóseý sıaqty qosalqy jumystar oryn aldy. Ideıa jáne tehnologıa boıynsha – aldymen barlyq komýnıkasıalardy jóndep, retke keltirý kerek, sodan keıin ǵana jol asfált tóselýi tıis, - degen Almaty ákimi:
Meniń izgi nıetim – qalada jaqsy ınfraqurylymy bar sapaly joldar jasaý.
Buryn merdigerler gazben jabdyqtaý, sýmen jabdyqtaý, káriz, elektr jáne t.b. jelilerin transheıalyq tóseý jumystarymen qosa júrgizetin, sonyń saldarynan sapa bolǵan joq. Osy jyldan bastap jelilerdi tóseý endi jolaqtyń búkil enimen júredi. Bul talapty qalalyq mobıldilik basqarmasy ázirledi jáne ol jol tóseminiń sapasyn saqtaýǵa múmkindik beredi.Jóndeý barysynda aralyq kezeńdi de eskerý qajet. Eger joldardy jóndeý merzimderi ýaqytyna jetpese,onda búdjetten osy maqsattarǵa aqsha bólinbeıdi.
Bárimizdi alańdatyp otyrǵan bordúrlerge týraly aıtatyn bolsaq.
Jaqynda biz joldardy jóndeý boıynsha baspasóz týryn ótkizdik, jýrnalıserge bordúrlerdiń qalaı qashalatynyn arnaıy kórsettik. Bordúr alynǵan kezde ol qashalyp, tegisteledi, tazarǵan soń burynǵy ornyna qaıta qoıylady. Normalarǵa sáıkes túzetilmeıtinderi aýystyrylady. Almaty joldarynda bordúrlerdiń tek eki túri bar. Bul sement-qumnan jasalǵandar, olar aldymen perssteledi, sodan keıin ornatylady. Olardyń qyzmet kórsetý merzimi 5 jyldan aspaıdy, biz qysta joldardy hımıalyq zattarmen óńdeıtinimiz, sondaı-aq arnaıy tehnıkamen tazalaımyz, ózge de máseleler bolady. Bordúrlerdiń ekinshi túri – 10 jyldan 15 jylǵa tózimdi granıt. Ál-Farabı dańǵylynda biz bordúrlardyń 20-25%-yn aýystyramyz dep oıladyq, biraq tek 3%-yn ǵana ózgertemiz. Joldardy ortasha jóndeý júrgiziletin ýchaskede barlyǵy 26 myń qýma metr borttyq tastar bar.
Bordúr ne úshin qajet? Bul qaýipsizdiktiń qajetti elementteriniń biri jáne qalypty, jaramdy bolýy kerek. Kópshiliktiń ótinishi boıynsha men bul máseleni nazarda ustaımyn. Ótken aptada men joldardy ortasha jóndeýmen aınalysatyn barlyq kompanıalardy jınadym. Biz barlyq jınaqtalǵan máselelerdi talqyladyq, men olarǵa tehnıkalyq qadaǵalaý aıasynda olardyń qalaı jumys isteıtinin qadaǵalaıtynymyzdy taǵy da eskerttim. Osylaısha, bordúrlerdiń 3-5%-dan aspaıtyn bóligi aýystyrylady, qalǵandary tazarǵan soń ornyna qoıylady.Magıstraldyq joldarda polımer alǵash ret qoldanylatynyn atap ótkim keledi. Tóselgen soń ony kem degende 36 saǵat ustaý kerek, ıdeıa boıynsha kóp ýaqyt qajet. Ony 140-160 gradýstan 30-40 deıin salqyndatý kerek. Ystyq asfáltpen júrýge bolmaıdy. Daıyndyq jumystary kúndiz, al asfált tek túnde tóseledi.
Biz kem degende 10 jylǵa jaramdy joldardy salǵymyz keledi, tózimdi jáne berik, sapaly joldardy kim buzady. Al sapaly jol bárimizge ortaq.