Áleýmettik kodeks – bul TMD aýmaǵynda alǵash ret qoldanysqa engiziletin birtutas áleýmettik qujat.
QR Premer-Mınıstrdiń orynbasary – Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Tamara Dúısenova Úkimet otyrysynda 2023 jyldyń 1 shildesinen bastap kúshine enetin QR Áleýmettik kodeksin iske asyrý kezeńderi týraly habardar etti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Sóz basynda Tamara Dúısenova Áleýmettik kodeks – bul TMD aýmaǵynda alǵash ret qoldanysqa engiziletin birtutas áleýmettik qujat ekenin atap ótti. Ol adamnyń búkil ómir súrý kezeńin qamtıdy, atap aıtqanda:
- týǵannan kámelet jasqa tolǵanǵa deıingi áleýmettik qoldaý;
- eńbekke qabiletti jasta jumyspen qamtý;
- eńbek qaýipsizdigi;
- áleýmettik saqtandyrý sharalary;
- ómirlik qıyn jaǵdaı týyndaǵan kezdegi áleýmettik kómek;
- jasy ulǵaıǵan shaqtaǵy qoldaýlar.
«Ózderińiz biletindeı, Kodekste kózdelgen keıbir áleýmettik qoldaý sharalary jyl basynan beri kórsetilýde, qalǵany 1 shildeden bastalmaq», – dedi ol.
Premer-Mınıstrdiń orynbasary ana men balany áleýmettik qorǵaýdy kúsheıtý úshin qosymsha mynadaı ataýly sharalar kózdelgenin aıtty.
Birinshiden, jyl basynan bastap bala kútimine baılanysty tólemder merzimi 1,5 jasqa deıin uzartyldy. Búginde 450 myńnan astam otbasy osyndaı kómek aldy. Jyl sońyna deıin 800 myńnan astam otbasyn qamtý josparlanýda.
Ekinshiden, ataýly áleýmettik kómek (budan ári – AÁK) alýshylar qatarynan 1 jastan 6 jasqa deıingi balalarǵa kepildendirilgen áleýmettik toptama endi aqshalaı túrde beriledi. Jyl basynan beri mundaı kómek 171 myńnan astam balaǵa kórsetildi. Jyl sońyna deıin 212 myń balaǵa berý josparlanýda.
Úshinshiden, osy jyldyń 1 shildesinen bastap «Altyn alqa» tósbelgisimen marapattalǵan kópbalaly analarǵa beriletin járdemaqy mólsheri 7,4 aılyq eseptik kórsetkishke deıin artady jáne 90 myń anaǵa tólene bastaıdy.
EHÁQM basshysy sondaı-aq Áleýmettik kodekste erekshe qajettilikteri bar azamattarǵa kóp kóńil bólinetinin de atap ótti.
«Negizgi maqsat – múgedektigi bar azamattarǵa beriletin járdemaqyny ulǵaıtý, sondaı-aq arnaıy áleýmettik qyzmetterdi qoljetimdi etý.
Ol úshin bıylǵy jyldyń 1 shildesinen bastap múgedektigi bar adamdarǵa, olarǵa kútim jasaıtyn adamdarǵa, asyraýshylarynan aıyrylǵan otbasylarǵa beriletin járdemaqy mólsheri 14,5%-ǵa artady. Jyl basynan beri járdemaqylar mólsheriniń 8,5%-ǵa óskenin eskere otyryp, tólemder mólsheri ótken jyldyń deńgeıine qaraǵanda jalpy 23%-ǵa artady», – dedi Premer-Mınıstrdiń orynbasary.
Múgedektigi bar adamǵa qyzmet kórsetýge otbasy múshelerin tartý kózdeledi. Múgedektigi bar adamdardyń kútýshileri tıisti eńbekaqy jáne áleýmettik aýdarymdarmen qamtylyp, jeke kómekshi retinde resimdeletin bolady.
Sondaı-aq múgedektigi bar adamdardyń jáne qoǵamdyq uıymdardyń usynystary boıynsha:
- «Spına bıfıda» dıagnozy qoıylǵan 242 azamatty sapaly kateterlermen qamtamasyz etý máselesi tolyq sheshildi. Buǵan qajetti 328 mln teńge respýblıkalyq búdjetten bólinedi;
- azamattarǵa beriletin gıgıenalyq zattardyń normatıvi 2 ese artty. Ol úshin jergilikti búdjetten 5 mlrd teńge qarastyryldy;
- mentaldy aýrýy bar balalardy shıpajaılyq-kýrorttyq emdeý Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birlese otyryp pılotty túrde júrgiziletin bolady. Aldymyzdaǵy jarty jyldyqta óńir basshylary osy sanattaǵy 1126 balany shıpajaıda emdeýdi qarastyryp, qajetti qarajat bólindi;
- Invataksı máselesin túpkilikti sheshý úshin Iandeks taksımen kelissózder júrgizildi. Bul platformanyń qyzmetteri birqatar óńirlerdegi múgedektigi bar adamdar úshin qoljetimdi bolady.
«Budan basqa, Áleýmettik kodekste 2025 jyldan bastap arnaýly áleýmettik qyzmetterdiń jan basyna shaqqandaǵy normatıvterin engizý kózdelgen. Mundaı ózgeris birinshi ret engizilip jatqanyn eskere otyryp, biz pılottyq jumysty bastaýǵa sheshim qabyldadyq. 2023 jyldyń shilde aıynan bastap 7 óńirde syıymdylyǵy 50 baladan aspaıtyn shaǵyn jınaqty úılerde arnaýly qyzmet kórsetýdiń pılottyq jobasy iske asyrylatyn bolady», – dep tolyqtyrdy Tamara Dúısenova.
Ol sońǵy ýaqytta sapaly tehnıkalyq ońaltý quraldarymen (budan ári – TOQ) qamtamasyz etý máselesi jıi kóterilip kele jatqanyn atap ótti. Eńbekmıni ony sheshýdiń 2 ádisin qarastyrady.
Birinshisi – balalardyń ońaltý quraldaryna qol jetkizýine múmkindik beretin «Tehnıkalyq ońaltý quraldary ınovasıalyq fabrıkasy» jobasy bıyl bastalady. Bul joba Qazaqstan halqyna qorymen birlesip qolǵa alynady.
Ekinshisi – tehnıkalyq ońaltý quraldarynyń klasıfıkatory tolyǵymen qaıta qaraldy. TOQ árbir azamattyń jeke qajettilikterine qaraı beriletin bolady. Bul jobalar taraptardyń pikirin eskere otyryp, jyl sońynda tájirıbe júzinde engiziledi.
«Zeınetaqy mólsherin arttyrý jáne júıeniń qarjylyq turaqtylyǵyn qamtamasyz etý úshin jyl basynda bazalyq jáne eńbek zeınetaqylarynyń mólsherin esepteý parametrleri ózgertildi. Saralaý tetigin qoldaný nátıjesinde eń tómengi bazalyq zeınetaqy mólsheri 21% - ǵa deıin ósti. Bul zeınetaqysy tómen zeınetkerlerge áleýmettik qoldaý boldy. Al bolashaq zeınetkerler úshin 2024 jyldyń 1 qańtarynan bastap jumys berýshiler tarapynan qosymsha zeınetaqy jarnalary tólenedi», – dedi Premer-Mınıstrdiń orynbasary.
Sondaı-aq, Áleýmettik kodekstiń novelalarynyń biri BJZQ salymshysy óziniń zeınetaqy aktıvteriniń 50%-dan aspaıtyn bóligin óziniń derbes tańdaýy boıynsha jeke basqarýshy ınvestısıalyq kompanıalarǵa berý múmkindigin berý bolyp tabylady.
Sóz sońynda Tamara Dúısenova jyl basynan bastap qoldanysqa engizilgen Otbasynyń sıfrlyq kartasy (budan ári – OSK) halyqqa proaktıvti qyzmet kórsetý quraly retinde tolyqqandy jumys isteıtinin habarlady. Esepti kezeńde 800 myńnan astam azamatqa memlekettik qoldaý sharalaryn usynýǵa SMS joldady. Onyń ishinde 650 myń azamatqa proaktıvti túrde, 95 myń azamatqa «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasy arqyly tólem taǵaıyndaldy.