«Alataý» dástúrli óner teatry álemdik deńgeıdegi eń iri mádenı oqıǵalardyń biri A.P.Chehov atyndaǵy XVII Halyqaralyq teatr festıvaline qatysyp jatyr. Bıyl festıvál aıasynda Qytaı, Fransıa, Qazaqstan, Argentına, Armenıa, Bahreın, Brazılıa, Úndistan, Iran, Kolýmbıa, Lıvan men Ońtústik Afrıka Respýblıkasy syndy 12 eldiń 13 teatr ujymy ónerin ortaǵa salady.
Qazaqstan atynan osy aıtýly festıválge «Alataý» dástúrli óner teatry qatysyp jatyr. Bul shaqyrtý alǵan elimizdegi jalǵyz teatr. Almatynyń óner ordasy 8-9 shilde kúnderi Máskeýdegi Mossovet atyndaǵy Memlekettik akademıalyq teatr sahnasynda «Mamluk. Sultan Beıbarys» saýndramasyn usynady.
Qoıylym tutqyn quldan Mysyrdyń bıleýshisine deıingi hıkaıa men mámlúkter úshin birliktiń nyshanyna aınalǵan tulǵa – Beıbarys sultannyń taǵdyryn baıandaıdy. Spektáklde jandy etnomýzyka, jaýyngerlik óner kórinisteri, plasıkalyq sheshimder men súrelerdi kórkem oqý úılesim taýyp, Ortalyq Azıanyń rýhanı-mádenı tereńdigin pash etedi. Qoıylym tarıhı tulǵanyń erligin kórsetýmen qatar, bıleýshiniń ádildigi men jaýapkershiligi týraly tereń oı tastaıdy. Ustazymen bolǵan dıalog arqyly Beıbarys erkindik pen bılik, adamgershilik pen rýhanı tazalyq jóninde oı tolǵaıdy. Aqyrynda, naǵyz bılik halyqqa qyzmet etý men kishipeıildilikte ekenine kóz jetkizedi.
«Biz tarıhı oqıǵany ǵana emes, tulǵanyń ishki rýhanı álemin ashýdy maqsat tuttyq. Bizge bıleýshi beınesinen buryn onyń adam retindegi damýy, ishki izdenisi mańyzdy boldy. Bul búkil trýppanyń qajyrly eńbeginiń jemisi. Chehov festıvaline qatysý – bárimizdiń ortaq jeńisimiz», – deıdi spektákl rejıseri Farhad Moldaǵalı.
Qoıylymǵa akter, bıshi, mýzykant, ánshi syndy 85 ónerpaz jumyldyrylǵan. Teatrdyń etno-folklorlyq ansambli jandy mýzykalyq súıemeldeý arqyly kórermenge qaıtalanbas kórkemdik áser syılaıdy. Sahnalyq tildiń beıneliligi arqasynda qoıylym kez kelgen ult pen tildiń kórermenine túsinikti. Basty róldi «Daryn» memlekettik jastar syılyǵynyń laýreaty Áset Esjan somdaıdy. Aıta ketsek, 2024 jyly spektákldiń tusaýy kesilip, uly qolbasshynyń 800 jyldyǵyna arnaldy.
«Biz «Alataý» dástúrli óner teatryna úlken mindetter júktep otyrmyz. Qala ákimdiginiń qoldaýymen teatr ujymynyń jalaqysy ósip, materıaldyq-tehnıkalyq bazasy jańartylyp, shyǵarmashylyq jáne ákimshilik qyzmetkerlerdiń biliktiligi artyp keledi. Qazir, jaz mezgilinde, teatr ǵımaraty jóndeýge jabylǵan, al trýppa el óńirlerin aralap, gastróldik saparlarmen óner kórsetip júr. Sonymen qatar, teatr halyqaralyq deńgeıdegi eń áıgili festıválderge joldama aldy. Osy múmkindik úshin Almaty qalasynyń ákimine alǵys bildiremiz», – dedi Almaty qalasy Mádenıet basqarmasynyń basshysy Ǵanı Maılybaev.
Chehov festıvalinen keıin «Alataý» teatry Fransıaǵa jol tartady. Onda Off Avignon – teatr álemindegi eń bedeldi festıválde Qazaqstan atynan óner kórsetedi. Mádenıet basqarmasynyń aıtýynsha, almatylyq teatrdyń mundaı ataqty festıválderge qatysýy – ujymnyń kásibı sheberliginiń moıyndalýy ǵana emes, sonymen qatar qazaq mádenıetin álemge tanytýdyń mańyzdy qadamy.