ۇكىمەت جىل قورىتىندىسىن جاسادى

بيىل ەلىمىزدە 453 بالاباقشا، 201 مەكتەپ اشىلدى.

قازاقستان ءۇشىن ايتۋلى جىل بولعان 2022 جىلى ساياسي دامۋ جانە ەكونوميكالىق ترانسفورماسيا كەزەڭىنە قادام باستىق، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz ۇكمىەتتىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

الەۋمەتتىك سالا

جىل سوڭىندا ونى قورىتىندىلاۋ داستۇرگە اينالعان. 2022 جىل قازاقستان ءۇشىن ايتۋلى جىل بولدى. ەلىمىز ساياسي دامۋ جانە ەكونوميكالىق ترانسفورماسيا كەزەڭىنە قادام باستى.

كەز كەلگەن مەملەكەت ءۇشىن الەۋمەتتىك سالانىڭ دامۋى – ماڭىزى زور ماسەلە. جاڭا مەكتەپتەردىڭ، اۋرۋحانالاردىڭ، مادەني جانە باسقا دا قوعامدىق نىسانداردىڭ اشىلۋى، ازاماتتاردىڭ تابىسىن جانە الەۋمەتتىك تولەمدەردى ارتتىرۋ مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتەدى.

قازاقستاندا بۇل باعىتتار ۇكىمەتتىڭ ۇدايى نازارىندا تۇرعانىن ستاتيستيكالىق دەرەكتەر مەن ىسكە قوسىلعان بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك وبەكتىلەردەن، دامۋ باعدارلامالارىنان نەمەسە قولداۋ شارالارىنان بايقاۋعا بولدى.

Primeminister.kz رەداكسياسى رەسپۋبليكانىڭ الەۋمەتتىك سالاسىندا بيىل اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرىمەن تانىستىرادى.

ءبىلىم بەرۋ

الدىمەن قازاقستاندىق اتا-انالاردى تولعاندىرىپ وتىرعان ءبىلىم سالاسىنا توقتالۋعا بولادى. جىل باسىنان بەرى رەسپۋبليكادا 37،7 مىڭ بالاعا ارنالعان 453 بالاباقشا اشىلدى، ناتيجەسىندە 3 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى بىلىممەن قامتۋ ۇلەسى 98،4%-عا جەتتى.

سونىمەن قاتار، 10 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا، 106 مىڭ وقۋشىعا ارنالعان جاڭا 201 مەكتەپ اشىلدى.

مۇنايلى اۋدانى باسقۇدىق اۋىلىنداعى مەكتەپ (ماڭعىستاۋ وبلىسى)

بيىل پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى قابىلداندى. ونىڭ اياسىندا 2025 جىلعا دەيىن 842 مىڭ بالاعا ارنالعان مۇلدەم جاڭا فورماتتاعى 400-دەن استام مەكتەپ سالۋ جوسپارلانىپ وتىر، ولار قاجەتتى وقۋ جابدىقتارىمەن، ءپان كابينەتتەرىمەن، كومپيۋتەرلىك سىنىپتارمەن، زەرتحانالارمەن جانە شەبەرحانالارمەن، بەينەباقىلاۋ جانە دىبىستىق ەسكەرتۋ جۇيەلەرىمەن، بالالارعا ارنالعان جەكە شكافتارمەن جانە ت.ب. تولىقتاي جابدىقتالادى.

مۇنداي مەكتەپتەر ءبىرىڭعاي ستاندارت بويىنشا سالىنادى. جايلى مەكتەپتەردە ەرەكشە ءبىلىم الۋعا قاجەتتىلىگى بار بالالارعا جاعداي جاسالماق.

ۇلتتىق جوبانىڭ ارقاسىندا ورىن تاپشىلىعىن بولدىرماۋ، اپاتتى جانە ءۇش اۋىسىممەن وقىتاتىن مەكتەپتەردى جويۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار مۇعالىمدەردى دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جۇمىستارى جالعاسادى. جالپى 2026 جىلعا قاراي 100 مىڭعا جۋىق مامان دايارلانادى دەپ كۇتىلۋدە.

دەنساۋلىق ساقتاۋ

دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى دا – ازاماتتار ءۇشىن اسا ماڭىزدى سالالاردىڭ ءبىرى. بيىل جاڭادان 87 العاشقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەك نىسانى اشىلدى، ولاردىڭ قاتارىندا 4 ەمحانا، 5 العاشقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەك ورتالىعى، 24 دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، 11 فەلدشەرلىك-اكۋشەرلىك پۋنكت جانە 43 مەديسينالىق پۋنكت بار. بۇل نىسانداردىڭ كوپ بولىگى اۋىلدىق جەرلەردە اشىلدى. ونىڭ قاتارىندا ماڭعىستاۋ وبلىسىندا ەكى جاڭا ستاسيونار، مەديسينالىق ۇيىمدار بازاسىندا 72 ءدارىحانا جانە اۋىلداردا 161 ءدارىحانا ىسكە قوسىلدى.

جاڭاوزەن قالاسىنداعى كوپ سالالى اۋرۋحانا (ماڭعىستاۋ وبلىسى)

سونىمەن قاتار اۋىل تۇرعىندارى ءۇشىن پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر ەنگىزىلدى، 49 تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلاردى انىقتاۋ ءۇشىن جاڭا تۋعان نارەستەلەردى سكرينينگتەن وتكىزۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا ىسكە قوسىلدى، بالالاردى كاسىبي تەكسەرۋ پاكەتتەرى كەڭەيتىلدى، «جاردەم» جانە «سالاماتتى قازاقستان» مەديسينالىق پويىزدارىنىڭ جۇمىسى قايتا جانداندى، ولار 147 ستانسياعا بارىپ، شالعايداعى ەلدى مەكەندەردىڭ 77 مىڭنان استام تۇرعىنىنا مەديسينالىق كومەك كورسەتتى.

جالپى ەلىمىز بويىنشا "جەدەل جاردەم" 4 ملن-عا جۋىق شاقىرتۋدى قامتاماسىز ەتىپ، مەديسينالىق اۆياسيا 1 مىڭنان استام رەيس ورىندادى، ستاسيونارلاردا 1،5 ملن-عا جۋىق ناۋقاس ەمدەلدى، 350 مىڭنان استام وتا جاسالىپ، 200 مىڭعا جۋىق ايەل بوساندى.

سونىمەن قاتار مەملەكەت ەسەبىنەن 18 مىڭنان استام كۇردەلى مەديسينالىق قىزمەت (80 ءتۇرى) جانە 1 ملن-نان استام قىمبات مەديسينالىق قىزمەت كورسەتىلدى. گامما-پىشاق جانە يادرولىق مەديسينا ورتالىعىندا 300-دەن استام جوعارى تەحنولوگيالىق وتا جاسالدى، 400-گە جۋىق پاسيەنت ەمدەلدى. ناتيجەسىندە جالپى ءولىم-جىتىم وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 28%-عا، انا ءولىمى 3،5 ەسە تومەندەدى. قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنان بولاتىن ءولىم-جىتىم كورسەتكىشى شامامەن 32%-عا، قاتەرلى ىسىكتەن 9%-عا، جاراقاتتان 4%-عا، تىنىس الۋ ورگاندارىنان 33%-عا، تۋبەركۋلەزدەن بولاتىن ءولىم-جىتىم 17%-عا تومەندەگەن.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بيىل «اۋىلدىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» اتتى جاڭا ۇلتتىق جوبا بەكىتىلدى، ونىڭ اياسىندا 2026 جىلعا دەيىن 655 العاشقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەك نىسانىن سالۋ، رەكونسترۋكسيالاۋ جانە جاراقتاندىرۋ، 12 اۋرۋحانانى جاڭعىرتۋ جانە 20 جاڭا كوپ سالالى اۋداندىق اۋرۋحانا اشۋ جوسپارلانىپ وتىر.

«اۋىلدىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» ۇلتتىق جوباسى اياسىنداعى مەديسينالىق وبەكتىلەردىڭ ەسكيزدەرى

سونىمەن قاتار 2023 جىلى ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەس جونىندەگى ءۇش جىلدىق كەشەندى جوسپاردى ىسكە اسىرۋ باستالادى.

ازاماتتاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋ

الەۋمەتتىك سالانى دامىتۋ تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا، ازاماتتاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋ ماسەلەسىن اينالىپ وتۋگە بولمايدى. بۇل باعىتتا ۇكىمەت ارنايى قولداۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرىپ جاتىر، سونداي-اق تاعى ءبىر جاڭا باعدارلاما ازىرلەندى.

ماسەلەن، بيىل 3 ملن-نان استام ادامنىڭ، ونىڭ ىشىندە دارىگەرلەردىڭ جالاقىسى 30%-عا، مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى 25%-عا، بيۋدجەت سالاسىنىڭ باسقا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى 20%-عا، وندىرىستىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى 10-50%-عا ءوستى. سونىمەن قاتار باعدارلاما اياسىندا 583 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى، ال باستاپقىدا 444 مىڭ جۇمىس ورنىن قۇرۋ جوسپارلانعان بولاتىن، ياعني جوسپار 31%-عا اسىرا ورىندالدى.

سونىمەن قاتار بيىل عالىمداردىڭ جالاقىسى 2 ەسە ۇلعايىپ، عىلىممەن اينالىساتىن جاس مامانداردى قولداۋعا 1 000-نان استام گرانت ءبولىندى. دارىندى عالىمدارعا (35 جاسقا دەيىن) جىل سايىن 50 مەملەكەتتىك عىلىمي ستيپەنديا بەرىلەدى، ال 2023 جىلى ستۋدەنتتەر ستيپەندياسىنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋدى جالعاستىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.

اۋىلداردا ەل حالقىنىڭ شامامەن 40%-ى تۇرادى، وسىعان بايلانىستى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا تاياۋ بەس جىلدا شاعىن نەسيەلەندىرۋگە قولجەتىمدىلىكتى كەڭەيتۋ ارقاسىندا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تابىسىن ۇلعايتۋ جونىندەگى جوباعا 1 ترلن تەڭگە بولىنەدى.

جوبا جامبىل وبلىسىندا ءساتتى سىنالدى، ەندى 1 ملن-نان استام اۋىل تۇرعىندارىن قامتۋ ءۇشىن ونى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە قولدانۋ ءۇشىن جۇمىس جۇرگىزىلەتىن بولادى. ناتيجەسىندە بارلىق جەكە ءۇي شارۋاشىلىعىنىڭ جارتىسى اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراسياسىنا تارتىلادى، سونداي-اق 350 مىڭعا جۋىق جاڭا جۇمىس ورنى اشىلادى. كەلەسى جىلى بۇل ماقساتتارعا 70 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان.

مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەرى جانە جۇمىسپەن قامتۋ

جوعارىدا دامۋ باعدارلامالارى مەن شارالارى تۋرالى ايتىلدى، وسى ورايدا مەملەكەت ءوزىنىڭ بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەسىن تولىق كولەمدە ورىنداپ كەلەدى. ماسەلەن، بۇگىنگى تاڭدا شامامەن 2،2 ملن زەينەتكەر بار، ال مەملەكەتتىك جاردەماقى الۋشىلار سانى – 1،8 ملن ادام. بيىل 140 مىڭنان استام وتباسىنا نەمەسە 724 مىڭنان استام ادامعا (ونىڭ ىشىندە 465،5 مىڭ بالا جانە 61 مىڭ كوپ بالالى وتباسى بار) اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تاعايىندالدى. مەكتەپكە دەيىنگى جانە مەكتەپ جاسىنداعى 378 مىڭنان استام بالاعا كەپىلدەندىرىلگەن الەۋمەتتىك پاكەت تاعايىندالدى. كەلەسى جىلى 4،4 ملن ادام 4،6 ترلن تەڭگەگە ۇلعايتىلعان الەۋمەتتىك تولەم الادى.

بۇل باعىتتا «وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسىن» ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر، ول پرواكتيۆتى فورماتتا بەلگىلەنگەن الەۋمەتتىك مەملەكەتتىك كەپىلدىكتەر بەرۋ ارقىلى قازاقستاندىق وتباسىلاردىڭ الەۋمەتتىك تاۋەكەلدەرىنىڭ الدىن الۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزىنە اينالادى. ونى پيلوتتىق ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە 2022 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ 26 مىڭ ازاماتقا الەۋمەتتىك تولەمدەر تاعايىندالدى.

سونىمەن قاتار ق ر پرەزيدەنتىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەلىمىزدە بالا كۇتىمى بويىنشا اقىلى دەمالىس مەرزىمى ءبىر جارىم جىلعا دەيىن ۇزارتىلادى. بۇگىنگى تاڭدا تولەم مولشەرى سوڭعى ەكى جىلداعى ورتاشا ايلىق تابىستىڭ 40%-ىن قۇرايدى. ەكى جانە ودان كوپ بالا تۋعان كەزدە تولەم ءاربىر بالاعا جەكە تاعايىندالادى. بالا ومىرگە كەلگەننەن كەيىن رەسپۋبليكا ازاماتتارىنا اۆتوماتتى تۇردە ءبىرجولعى جاردەماقى تۇسەدى: ءبىرىنشى، ەكىنشى جانە ءۇشىنشى بالاعا – 38 اەك (110 مىڭ تەڭگەدەن استام) جانە ءتورتىنشى بالاعا – 63 اەك (150 مىڭ تەڭگەدەن استام).

سونداي-اق مەملەكەت ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋ شارالارىن تۇراقتى نەگىزدە ىسكە اسىرادى جانە جەتىلدىرىپ كەلەدى. بيىل وسى جۇمىس اياسىندا 900 مىڭنان استام ادام جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى، ونىڭ ىشىندە 250 مىڭ جاس بار. 2023 جىلى شامامەن 1 ملن ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.

كۇردەلى سىرتقى ەكونوميكالىق جاعدايلارعا، ىشكى داعدارىستارعا جانە ءوتىپ بارا جاتقان جىلدىڭ باسقا دا قيىندىقتارىنا قاراماستان، ۇكىمەت الەۋمەتتىك سالانى جوسپارلى تۇردە دامىتۋدى جالعاستىرىپ كەلەدى. ءيا، قايتا تۇرلەندىرۋ، ازاماتتىق ينفراقۇرىلىمدى جاقسارتۋ جانە جاڭا نىسانداردى پايدالانۋعا بەرۋ جىلدامدىعىن ودان دا ارتتىرۋعا بولادى، الايدا مەملەكەتكە اسەر ەتەتىن كوپتەگەن فاكتوردى، ونىڭ ىشىندە سىرتقى فاكتورلاردى دا ەسكەرۋ قاجەت. ەڭ باستىسى، قانداي قيىن كەزەڭدەر بولماسىن، ازاماتتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ بويىنشا جۇمىستار توقىراپ قالمايتىنى اسا ماڭىزدى.