ماماي احەتوۆتىڭ ءۇش تومدىق ەڭبەگى جارىق كوردى
ءسوز ونەرى كۇللى ونەر اتاۋلىنىڭ باستاماسى ەكەنى بەلگىلى. ال كىسىنىڭ كىسىلىگىن، ءتىپتى قارىم-قابىلەتىن سوزىنەن تانىعان قازاق ءسوز ونەرىن، اسىرەسە، شەشەندىك ونەردى بارىنەن بيىك قادىرلەگەن حالىق. اۋىزى سوزگە جارىماعان ادامعا ەل تىزگىنىن دە ۇستاتپاعان. ەلدىڭ قامىن دا، ەردىڭ تاعدىرىن دا سوزبەن شەشكەن. قاستاسقاندى قىلىشسىز كەسىپ، داۋدان-جاۋدان قىزىل تىلمەن قورعاي الاتىن اسىلى بەكزات ونەردى ايرىقشا باعالاعان. انە، سونداي ۇلت مۇراسى ءار كەزدە ءتۇرلى دەڭگەيدە زەرتتەلىپ، زەردەلەنىپ تە كەلەدى. سونىڭ وزىندە تاۋ-تەڭىز قازىناسى تۇگەل اقتارىلىپ، تاۋىسا زەرتتەلىپ بولدى دەپ ايتا المايمىز.
كۇنى كەشە عانا «قازاقتىڭ شەشەندىك ونەرى» اتتى ءۇش تومدىق قوماقتى ەڭبەك وسى سالانىڭ كەڭ ايدىنىنا كەلىپ قوسىلدى. بۇل ەڭبەك ادەبيەت زەرتتەۋشى، فولكلورتانۋشى عالىم ماماي احەتوۆتىڭ 30 جىلعا جۋىق ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى. ءۇش توم ەڭبەكتىڭ تۇساۋى «اۋەزوۆ ۇيىندە» كەسىلدى.
ايرىقشا اتاي كەتەيىك، قازاقتىڭ شەشەندىك ونەرى مەن اۋىزەكى سويلەۋ ءداستۇرىن مونوگرافيالىق سيپاتتا قاراستىراتىن بۇل ەڭبەكتى ق ر عجبم عىلىم كوميتەتى م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي كەڭەسى ۇسىنىپ وتىر.
عىلىمي ەڭبەكتىڭ تۇساۋكەسەر شاراسىنا ۇلتىمىزدىڭ ءسوز ونەرىن زەرتتەپ-زەردەلەگەن عالىمدار، ونەر مەن مادەنيەت وكىلدەرى جانە ب ا ق وكىلدەرى جينالدى. قاتىسۋشىلار ماماي احەتوۆتىڭ ادەبيەت پەن فولكلورتانۋعا قوسقان سۇبەلى ەڭبەگىن جوعارى باعالادى. عىلىمداعى قاتارلاس ارىپتەستەرى مەن قالامداستارى ەڭبەك اۆتورىنىڭ اتالعان سالا بويىنشا ۇزاق جىل ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقانىن باسا ايتىپ ءوتتى.
م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، ف.ع.د. گۇلجاھان وردا بۇل ەڭبەككە تەرەڭدەي توقتالىپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ءۇش تومدىق كولەمدى ەڭبەك شەشەندىك ونەردىڭ ارعى-بەرگى تاريحىن تۇگەندەگەن، كوركەمدىك قىرلارىن تالداعان. سونىمەن بىرگە، «شەشەندىك ونەر قازىرگى زامانعا قالاي جالعاستى؟» دەگەن ساۋالعا دا جاۋاپ بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. عىلىمداعى قاتارلاسى بۇل ەڭبەكتى ءوزىنىڭ 30 جىلدىق ىزدەنىسىنىڭ ناتيجەسىندە ۇسىنىپ وتىرعانىن دا باسا بەلگىلەدى. سونداي-اق، وسى ەڭبەكتىڭ نەگىزىندە جوعارى وقۋ ورىندارى ءۇشىن وقۋ قۇرالىن قۇراستىرۋ تۋرالى يدەياسىن دا ورتاعا سالدى.
قازاق ادەبيەتى مەن ونەرىنىڭ ءبىر داۋىردەگى قارا شاڭىراعىنا اينالعان ورتادا عالىمدار مەن قالامگەرلەر قازاقتىڭ شەشەندىك ونەرى تۋراسىندا دا اڭگىمەلەدى. جيىننىڭ تىزگىنىن ۇستاعان اتالعان ينستيتۋت ديرەكتورى، ف.ع.د. كەنجەحان ماتىجانوۆ جيىن تاقىرىبىنا وراي ءبىرقاتار سونى ويلارىن ورتاعا تاستادى. ۇلتىمىزدىڭ شەشەندىك ونەرىن بيىك باعالاعانىنا قاراماستان، قازىرگى جوعارى بيلىك وكىلدەرى ءتۇرلى شارالاردا بۇعان اسا ءمان بەرمەي جۇرگەنىن ايتا كەلىپ، شەتەلدىك تاجىريبەلەردە بۇنىڭ وزىق ۇلگىلەرىن ءتيىمدى پايدالانىپ وتىرعانىنا مىسالدار كەلتىردى.
اتالعان ەڭبەك فولكلورتانۋشى، ادەبيەتتانۋشى ماماندارعا، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى ۇستازدارعا، سونداي-اق، جوو-داعى پەداگوگيكا، فيلولوگيا، زاڭ، ءدىنتانۋ فاكۋلتەتتەرىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە، جالپى كوپشىلىك وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان.