جاقىندا تانىمال ءانشى ساكەن مايعازييەۆ ۇلى وتباسىن قۇردى. جەلىدە كەلىننىڭ "ەرەكشە" ۇزاتىلعان ۆيدەوسى پايدا بولدى. قازاقتار قىزدى كىلەمگە وتىرعىزىپ ۇزاتقانى راس پا؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى بۇل سالتقا قاتىستى مادەنيەتتانۋشى بەردالى وسپانمەن سۇحباتتاستى.
جەلىدە بۇل ۆيدەو قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. كەيبىرى قازاق كىلەمگە تەك حاندى وتىرعىزعانىن ايتسا، ەندى ءبىرى كىلەمدى جامان ىرىممەن بايلانىستىرعان. الايدا بۇعان دەيىن دە الەۋمەتتىك جەلىدە ماڭعىستاۋ، اتىراۋ وبلىستارىندا كىلەمگە وتىرىپ، ۇزاتىلىپ بارا جاتقان قىزداردىڭ ۆيدەولارى تاراعان ەدى.
"قازاقتا ءتۇرلى سالت بار عوي. ونىڭ ىشىندە قىزدى كىلەمگە وتىرعىزۋ بۇرىننان بار ءداستۇر. تويدىڭ اياعىندا قىز سىڭسۋ ايتىپ جاتقاندا جاسى ۇلكەن ايەلدەر قىزدى قۇربىلارىنىڭ اراسىنان كۇشتەپ تارتىپ الىپ، كىلەمگە وتىرعىزىپ، تويدان شىعارىپ سالادى. كىلەمگە وتىرعىزعان ايەلدەرگە كەيىن الىم بەرىلەدى. ادەتتە، الىمعا 1-2 ماتا بەرىلگەن. بۇل جەردە ەشقانداي كۇشتەۋ جوق، ويىن تۇرىندە"، - دەدى ول.
مادەنيەتتانۋشىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل سالت تارتىس دەپ اتالادى.
"قازاقتا بىرنەشە تارتىس بار - ارقان تارتىس"، "قۇدا تارتىس". مۇندا ايەلدەر قالىڭدىقتى عانا تارتادى، باسقا قىزدارعا تيىسپەيدى"، - دەيدى بەردالى ءاسىلحان ۇلى.
وقىرماندار "حاندى كىلەمگە وتىرعىزعاندى كورىپ ەدىم، مىناداي ءداستۇردى العاش ەستۋىم"، "شىعارمايتىنى جوق"، "ويىنا كەلگەندى ىستەپتى" دەپ جازعان.
ال كەيبىرى بۇل سالتتىڭ بۇرىننان بارىن جانە ونىڭ ماعىناسى قانداي ەكەنىن تۇسىندىرگەن.
"قىز ۇزاتىلعاندا كىلەمگە وتىرعىزىپ نەمەسە كىلەممەن كوتەرىپ الىپ كەتۋ - قازاق حالقىنىڭ دا ەجەلگى، تەرەڭ ءمانى بار سالتتارىنىڭ ءبىرى. بۇل ءداستۇر قىز بالانى توركىنىنەن قۇرمەتپەن شىعارىپ سالۋدىڭ، ونىڭ ار-نامىسىن، ابىرويىن جوعارى قويۋدىڭ بەلگىسى. بۇل سالتتىڭ ماعىناسى:
- قىز - ەلدىڭ، وتباسىنىڭ ءۇمىتى مەن ابىرويى. قىزدى كىلەمگە وتىرعىزىپ كوتەرۋ — ونى جەرگە باستىرماي، قادىرلەپ، تازا، ابىرويلى كۇيىندە ۇزاتۋدىڭ نىشانى.
- كىلەم - بايلىق پەن قۇرمەتتىڭ بەلگىسى. قازاقتا كىلەم - توردەن ورىن الاتىن، ەڭ باعالى بۇيىم. قىزدى كىلەممەن الىپ شىعۋ - ونىڭ دا تورگە لايىق جان ەكەنىن بىلدىرەدى.
- “جەرگە تۇسىرمەۋ” - قىزدىڭ مارتەبەسىن بيىك ۇستاۋ، جاڭا ومىرگە قادام باساردا باتاسىن بەرۋ"، - دەپ جازعان ينديرا ورىنبايەۆا ەسىمدى وقىرمان.
