بۇل - جىلدىڭ العاشقى ەكى ايىنىڭ قورىتىندىسىنىڭ كورسەتكىشى.
قازاقستاندىق اۆتووندىرۋشىلەر ەلدەگى جانە الەمدەگى داعدارىستىق قۇبىلىستارعا قاراماستان، وتكەن جىلدارداعى وڭ ءۇردىستى ساقتاي الدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Finprom.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى الىبەك قۋانتىروۆ وڭدەۋشى ونەركاسىپ سالاسىندا ماشينا جاساۋ ونىمدەرىن ءوندىرۋدىڭ سەرپىندى ءوسىمى قامتاماسىز ەتىلگەنىن بولەك اتاپ ءوتتى: كورسەتكىش 9،2%-عا وسكەن، ونىڭ ىشىندە اۆتوموبيل ونەركاسىبىندە 10،2%-عا ارتقان.
شىنىندا دا، سوڭعى جىلدارى اۆتوموبيل ونەركاسىبى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ونەركاسىبىندە ماڭىزدى ءرول اتقارىپ كەلەدى. ماسەلەن، اعىمداعى جىلدىڭ ەكى ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، بۇل سالادا اقشالاي تۇردە 133،6 ملرد تەڭگەنىڭ ءونىمى ءوندىرىلدى (ءبىر جىل بۇرىن 93،5 ملرد تەڭگە بولعان). بۇل ءقازىردىڭ وزىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ماشينا جاساۋ سەگمەنتىندەگى جالپى ءونىم كولەمىنىڭ 38،4%-ىن قۇرايدى.
سالىستىرۋ ءۇشىن: جالپى 2021 جىلدىڭ سوڭىندا بۇل كورسەتكىش 32،1 پايىزدى قۇراسا، بەس جىل بۇرىن، 2016 جىلدىڭ سوڭىندا نەبارى 9،9 پايىزدى قۇراعان. ءوز كەزەگىندە ماشينا جاساۋ سالاسىنىڭ ءوزى 2021 جىلدىڭ سوڭىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ جالپى ءونىمىنىڭ 14%-عا جۋىعىن قامتاماسىز ەتتى، بۇل كورسەتكىش بەس جىل بۇرىن 9،4% عانا بولعان.
انىقتاما ءۇشىن: جالپى العاندا، 2021 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اۆتوموبيلدەر، تىركەمەلەر مەن جارتىلاي تىركەمەلەر سەكتورىنداعى ءوندىرىس قۇندىق ماندە بىردەن رەكوردتىق 739،1 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. سالاداعى ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ ءوسىمى جىل قورىتىندىسى بويىنشا 24،3%-عا جەتتى.
سالىستىرۋ ءۇشىن: جالپى ماشينا جاساۋ سالاسىندا ءوندىرىس ءوسىمى 20،4%، وڭدەۋ ونەركاسىبىندە 5،5%، جالپى ونەركاسىپ سالاسىندا بار بولعانى 3،8% بولدى.
وسىلايشا، بۇكىل الەمدەگى «كوروناكريز»، «جارتىلاي وتكىزگىشتەر داعدارىسى»، جاھاندىق لوگيستيكالىق پروبلەمالار مەن سەكتوردىڭ باسقا دا كۇردەلى ماسەلەلەرىنە قاراماستان، قازاقستاندىق ماشينا جاساۋ ءىسى بۇرىنعى قارقىنىن ساقتاپ قالىپ وتىر، ال ەلدەگى «تەمىر تۇلپار» ءوندىرىسى رەكوردتار جاڭارتىپ كەلەدى.
ەكى ايدا ەلدە 14،3 مىڭ كولىك، تىركەمە جانە جارتىلاي تىركەمە شىعارىلدى، بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىدان 10 پايىزعا دەرلىك ارتىق. ونىڭ ىشىندە تەك جەڭىل اۆتوكولىكتەر سانى – 12،4 مىڭ، بۇل جىلىنا 7،2%-عا ارتىق دەگەن ءسوز.
جالپى، وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، بۇل سەكتورداعى ءونىم بىردەن 93،5 مىڭ تەحنيكا بىرلىگىن قۇرادى، ءبىر جىل ىشىندە 20،8% ارتىق، بۇل قازاقستاندىق اۆتوموبيل ونەركاسىبى ءۇشىن جاڭا رەكورد. تىكەلەي جولاۋشىلار ۆاگوندارى 80،7 مىڭ دانا شىعارىلدى، بۇل جىلىنا 24،5%-عا ارتىق.
قازاقستاندىق اۆتوموبيل بيزنەسى قاۋىمداستىعىنىڭ (اقاب) مالىمەتىنشە، قوستانايداعى «سارىارقااۆتوپروم» زاۋىتىندا 60 مىڭنان استام كولىك شىعارىلدى، بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىدان ءبىر جارىم ەسە كوپ. بۇل قازاقستان رەسپۋبليكاسى كورسەتكىشىنىڭ 64،2 پايىزىن قۇرايدى.
تاعى 26،7 مىڭ جەڭىل كولىك پەن جەڭىل كوممەرسيالىق كولىك الماتىداعى ءاۆتووندىرۋشى كاسىپورىنداردان شىقتى، شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 4،3 مىڭ بىرلىك، اقمولا وبلىسىندا 1،6 مىڭ بىرلىك تەحنيكا شىعارىلدى. تومەندەگى كارتادا قازاقستانداعى اۆتوموبيل ونەركاسىبىنىڭ نەگىزگى وندىرىستەرى كورسەتىلگەن.
قازاقستاندىق اۆتوموبيلدەردىڭ ەكسپورتتىق جەتكىزىلىمى 2021 جىلى 49%-عا ءوسىپ، 12،1 مىڭدى قۇرادى. نەگىزگى ەكسپورتتىق باعىتتار رەسەي، وزبەكستان جانە بەلارۋس ەلدەرى.
ءوز كەزەگىندە رەسپۋبليكانىڭ وزىندە قازاقستاندىقتار 2021 جىلى 117،6 مىڭ جاڭا اۆتوكولىك ساتىپ الدى، بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىدان 25،9%-عا كوپ (93،4 مىڭ بولدى). قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ساتىلعان ءۇش اۆتوكولىكتىڭ ەكەۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا شىعارىلعان: وتكەن جىلى ديلەرلەر 73،2 مىڭ وتاندىق جانە جەڭىل كوممەرسيالىق كولىكتەردى ساتقان، بۇل 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 9،5%-عا كوپ (66،8 مىڭ بولدى).
قازاقستاننىڭ كولىك نارىعىندا قىزىعۋشىلىق تۋدىراتىنداي جاڭالىق بار. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ اقپان ايىندا پرەمەر-مينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رومان سكليار اۆتوموبيل كولىگى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنىڭ بارلىق تۇرلەرىنىڭ ۋتيل الىمى مولشەرلەمەلەرىن 50%-عا تومەندەتەتىنىن مالىمدەدى. ال ناۋرىز ايىندا ق ر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى كادەگە جاراتۋ تولەمىن ەسەپتەۋدىڭ جاڭا ادىستەمەسىن تالقىلاۋعا ۇسىنعان بولاتىن.
ەسكەرتۋ: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى قايىربەك وسكەنبايەۆ قازاقستاندىق اۆتوكولىكتەردىڭ ساتىلىمداعى ۇلەسى جوعارى بولعاندىقتان، ۋتيل تولەمىنىڭ وزگەرۋى ساتىلعان كولىكتەردىڭ باعاسىنا اسەر ەتپەيتىنىنە سەنىمدى. سونىمەن قاتار، كەيبىر رەسمي ديلەرلەر باعالاردىڭ ءدال قۇتقارۋ اقىسىنىڭ ازايعان سوماسىنا سايكەس تومەندەيتىنىن العا تارتادى.
الايدا، قازىرگى جاعدايدا مۇنىڭ كوپ كومەگى تيمەيدى: قازىرگى ۆاليۋتا باعامىن ەسكەرسەك، سىرتتان اكەلىنەتىن كولىكتەردىڭ قۇنىنىڭ وسەتىنى سونشا، جاڭا باعا قازاقستاندىقتاردى قۋانتا قويماس. ماسەلەن، دوللار باعامى جىلدىڭ ءبىرىنشى كۇنىندەگى 431،8 تەڭگە بولسا، 16 ناۋرىزدا 512،2 تەڭگە بولدى، ال 1 قاڭتارداعى 489،1 تەڭگە تۇرعان ەۋرو 563،6 تەڭگەگە جەتتى.
تىم وپتيميستىك ەمەس تاعى ءبىر جاڭالىق بار. وتكەن جىلدىڭ وزىندە-اق گەوگرافيالىق جاعىنان بىزگە جاقىن رەسەيلىك اۆتوونەركاسىپ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ اۆتوكولىك نارىعىنداعى تاپشىلىقتى جەڭە المادى، بۇل تۋرالى رەسەيلىك باسىلىمدار دا جازعان بولاتىن. بيىلعى جىلى الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ رەسەيگە بۇرىن-سوڭدى بولماعان سانكسيالارىنا بايلانىستى رەسەيلىك اۆتوونەركاسىپ ءقازىردىڭ وزىندە قۋاتتىلىعىن ەكى ەسەگە قىسقارتىپ ۇلگەردى جانە قۇرامداس بولىكتەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن ءوندىرىستى تولىعىمەن توقتاتۋ ءقاۋپى بار.
مۇنداي جاعدايدا قازاقستاندىقتار ءۇشىن كولىك يەسى بولۋدىڭ ەڭ قولجەتىمدى نۇسقاسى – وتاندىق كولىكتەر بولىپ وتىر. مەملەكەت ءوندىرىس سالاسىن دا، وتاندىق «تەمىر تۇلپارلاردى» ساتىپ الۋشىلاردى دا لايىقتى قولداۋعا دايىن دەپ ۇمىتتەنۋ عانا قالدى.